„Każdy z nas jest Odysem, co wraca do swej Itaki” – konstatuje w swym krótkim wierszu Odys Leopold Staff. Utwór ten daje nam wyraźnie do zrozumienia, że pielgrzymowanie do Itaki – czyli jakiegoś celu w życiu – jest przeznaczeniem każdego z nas, a los Odysa – ucieleśnieniem losu każdego człowieka. W tym znaczeniu Itaka jest nie tyle utraconą ojczyzną, ile jakimś szczytnym celem, którego istnienie mobilizuje nas do działania („o to chodzi jedynie, by naprzód wciąż iść śmiało”), celem niekiedy złudnym („bo zawsze się dochodzi gdzie indziej niż się chciało”). Ty – Odys, Itaka – twój cel to częsty chwyt poetów. „Przybycie do niej twoim przeznaczeniem” – pisze grecki autor Konstantinos Kawafis. Również Tadeusz Nowak w Psalmie o powrocie sugeruje, że dzielimy los Odysa, powtarzamy gesty bohaterów Iliady i Odysei:
A po tym morzu czerwonym jak wino
Ślepca spod Troi wiodą białe żagle
Zmarli aż do nas z jego pieśnią płyną
Podobni do mnie i do ciebie nagle
(Tadeusz Nowak, Psalm o powrocie)
Opowieść o Itace jest więc niejako pomostem pomiędzy dawnymi czasami a naszą współczesnością. Świadczy to o ponadczasowości, uniwersalności tego motywu. Udziałem każdego z nas są odejścia i powroty, będące w pewnym sensie powtarzaniem gestów mitologicznych bohaterów.