Podział biologii według przedmiotu badań oparty o założenia systematyczne (podział pionowy).
| Dyscypliny systematyczne | Przedmiot badań | Systematyczne nauki szczegółowe | Przedmiot badań |
| mikrobiologia | mikroorganizmy | np. bakteriologia, wirusologia | bakterie wirusy |
| botanika | rośliny | np. algologia briologia pterydologia | glony mszaki paprotniki |
| mikologia | grzyby | np. lichenologia | porosty |
| zoologia | zwierzęta | np. entomologia ichtiologia ornitologia | owady ryby ptaki |
| antropologia | człowiek | np. antropologia ras | rasy człowieka |
Podział biologii według badanych problemów dotyczących działania i funkcji (podział poziomy).
| Dyscypliny podstawowe | Przedmiot badań | Szczegółowe nauki podstawowe |
| cytologia | budowa i czynności komórek | np. cytochemia |
| histologia | budowa i funkcje tkanek | np. histopatologia |
| morfologia | kształt i struktura organizmów | np. morfologia zwierząt |
| anatomia | budowa wewnętrzna organizmów | np. anatomia porównawcza |
| fizjologia | czynności życiowe organizmu | np. endokrynologia |
| immunologia | odporność organizmu | np. serologia |
| embriologia | powstanie i rozwój organizmów | np. embriologia zwierząt |
| biochemia | przemiany chemiczne w organizmach | np. neurobiochemia |
| genetyka | dziedziczność i zmienność organizmów | np. genetyka człowieka |
| ewolucjonizm | powstawanie gatunków | np. filogeneza |
| paleontologia | wymarłe organizmy | np. paleobotanika |
| ekologia | wzajemne zależności między organizmami a ich środowiskiem | np. autekologia |
| biogeografia | rozmieszczenie organizmów w biosferze | np. fitogeografia |
| sozologia | ochrona zasobów przyrody | np. ochrona przyrody |
| biologia stosowana | wykorzystanie elementów biologicznie aktywnych (drobnoustroje, enzymy, geny) w procesach produkcyjnych, w celu modyfikowania organizmów oraz w medycynie | np. biotechnologia, inżynieria genetyczna |
| biologia molekularna | struktura i funkcja makromolekuł, przede wszystkim białek i kwasów nukleinowych w komórce | nauka z pogranicza m.in. biochemii, biofizyki, genetyki, immunologii mikrobiologii |