Jak szybko rozkłada się martwe ciało?
Gdy człowiek umiera i zostaje pogrzebany według obrządku chrześcijańskiego, jak to jest przyjęte w naszym kręgu kulturowym, duchowny wypowiada przed spuszczeniem trumny do grobu powszechnie znane słowa: „Ponieważ Bóg Wszechmogący powołał...
Tkanki zwierzęce i roślinne
Tkanki roślinne Tkanka okrywająca Korzeń, łodyga i liście są otoczone na zewnątrz tkanką okrywającą, zwaną skórką. Tworzą ją żywe, prostokątne komórki, ściśle przylegające do siebie. Tkanka ta zabezpiecza organizmy przed działaniem...
Regulacja nerwowo hormonalna
Układ nerwowy i hormonalny Zapewniają harmonijny rozwój i funkcjonowanie organizmu, regulacja nerwowa-szybka i krótka, hormonalna-wolna i działa dłużej; Układ Hormonalny: tworzą gruczoły wydzielania wew.(gruczoły dokrewne); Układ nerwowy:...
Sposoby odżywiania sie organizmów.
Wszystkie procest chemiczne i związane a nim przemiany energetyczne, zachodzace w karzdej żywej komórce nazywamy przemiana materii(maetabolizne). Metabolisty-słowo pocgodzenia greskiego, metabole-przemiana. Na przemianę materii składają się dwa...
Na czym polega utlenianie i spalanie?
Spalanie Spalanie - to gwałtowny proces, któremu towarzyszy wydzielanie energii w postaci ciepła i światła np. Spalanie (utlenianie) węgla C O2----->CO2 en.świetlna Spalanie (utl. )magnezu Mg O2------>MgO2 en.cieplna en.świetlna...
Budowa układu krwionośnego człowieka
1. Układ krwionośny zbudowany jest z: - serca - żył - tętnic Dzieli się na: - duży obieg krwi - mały obieg krwi W skład dużego obiegu krwi wchodzę: a) lewa komora serca b) tętnica główna aorta kończąca się tętniczymi naczyniami...
Tkanki nabłonkowe i ich funkcje
Funkcja nabłonków - oddzielają nasz organizm od środowiska - pozwalają na wymianę gazową - zabezpieczają przed utratą wody - ułatwiają odbiór bodźców ze świata zewnętrznego - wyściełają narządy i jamy ciała Tkanka nabłonkowa - ma...
Czynniki środowiska ograniczjące występowanie organizmów
ŚRODOWISKO ORGANIZMÓW ŻYWYCH: A) lądowe B) wodne. RÓŻNICE: - temperaturą -zawartością tlenu i dwutlenku węgla -odmiennymi warunkami świetlnymi -zasobnością soli mineralnych -odczynem(pH) -stopniem oddziaływania czynników mechanicznych :...
Substancje organiczne – cukry, tłuszcze, białka.
CUKRY [węglowodany] Cukry to związki [łańcuchy węglowe] w których występują naraz grupy hydroksylowe [OH] i karbonylowe [COH]. Podział cukrów -Proste: triozy: aldehyd glicerolowy - C3H6O3 pentozy: ryboza – C5H10O5, rybuloza - C5H10O5,...
Paprotniki
Są grupą lądowych roślin organowych, obejmujących klasy: paprocie, widłakowe, skrzypowe oraz wymarłe psylofity. U paprotników występuje w rozwoju przemiana pokoleń z drobnym gametofitem, nazywanym przedroślem. Psylofity. Wymarłe paprotniki...
Rola dżdżownic
Dżdżownice są niezwykle istotnymi mieszkańcami gleby, pełniącymi kluczową rolę w ekosystemie. Są znane z prowadzenia ryjącego trybu życia, który wpływa korzystnie na strukturę gleby i jej zdolność do utrzymania życia roślin. Te bezkręgowce...
Układ oddechowy
Układ oddechowy – wentylacja warunkująca oddychanie tlenowe. Układ oddechowy bierze udział w transporcie powietrza i w wymianie gazowej. Do komórek organizmu jest dostarczany (za pośrednictwem układu krwionośnego) tlen, dzięki któremu...
Biologia - Budowa i synteza białka
Cecha DNA RNA Łańcuchy (polinekleotydowe) Bardzo długie, kilka mln nukleotydów Krótkie, od 100 do tys nukleotydów Cukier (pentoza) Deoksyryboza Ryboza Zasady azotowe A T C G AC G Uracyl Rola biologiczna Źródło informacji genetycznej, steruje...
Układ nerwowy i hormonalny
PODZIAŁ UKŁADU NERWOWEGO: Ośrodkowy : Mózgowie ---- rdzeń kręgowy Mózg – móżdżek – rdzeń przedłużony Obwodowy Nerwy unerwiające skórę i kończyny Nerwy unerwiające narządy wew. ROLE UKŁADU NERWOWEGO: OPP - Odbiera Przetwarza i...
Mszaki - rośliny ziemno-wodne
Mszakami nazywamy rośliny lądowe u których pokoleniem dominującym jest gametofit. Mszaki mają podstawowe cechy roślin lądowych- skórkę pokrytą kutykulą, sporofit wytwarzający mejospory zabezpieczone przed wyschnięciem dzięki sporopoleninie i...
Obieg materii i przepływu energii w ekosystemie
Biocenoza jest ściśle związana ze swoim abiotycznym środowiskiem-biotopem i tworzy z nim układ, zwany ekosystemem, w którym krąży materia i przez który przepływa energia. Między biocenozą a jej biotopem istnieją tak silne wzajemne zależności, że...
Makroelementy i mikroelementy
Prawidłowe funkcjonowanie organizmu człowieka możliwe jest dzięki sprawnej współpracy białek, tłuszczów, wody, węglowodanów i witamin. Jednym z elementów ludzkiego ciała, bez którego życie byłoby niemożliwe, są składniki mineralne. W przyrodzie...
Funkcje dróg oddechowych i płuc
1)jama nosowa -ogrzewa powietrze -oczyszcza powietrze -nawilża powietrze -odbiera zapachy 2)gardło -wspólny narząd dla układu pokarmowego i oddechowego 3)krtań -narząd mowy -nagłośnia chroni przed zakrztuszeniem 4)tchawica...
Składniki pokarmowe
Cukry Są to węglowodany. Cukry są głównym źródłem energii dla organizmu. Skrobia -> Glukoza -> Glikogen. Glikogen jest odkładany w mięśniach i w wątrobie. Przykłady produktów z zawartością skrobi:...
Budowa płuc
Płuca zbudowane są z pęcherzyków płucnych w których zachodzi wymiana gazowa między krwią o powietrzem.Każdy pęcherzyk otoczony jest gęsta ścianą naczyń krwionośnych włosowatych. Błona okrywajaca płuca zwana jest błona opłucną.. Wyróżniamy dwa...
Stawonogi - charakterystyka
Stawonogi są dziś największą grupą zwierząt zarówno pod względem liczby gatunków jak i biomasy. Występują praktycznie we wszystkich dostępnych zwierzętom środowiskach- od głębokich mórz po bezwodne pustynie. Nieliczne bywają nawet wewnętrznymi...
Znaczenie mchów
- spotykamy je na jałowych wydmach, gdzie utrwalają ruchome podłoże i biorą istotny udział w procesie glebotwórczym. - przeciwdziałają erozji - na skałach, obok porostów, są organizmami pionierskimi, przygotowującymi podłoże dla innych roślin -...
Budowa skóry
Skóra - Osłona pokrywająca całą powierzchnię ciała, tzw. powłoka wspólna, składa się z powłoki właściwej, czyli skóry i jej przydatków. Do przydatków zalicza się: gruczoły skóry, włosy, paznokcie. Skóra jest narządem o budowie złożonej,...
Odruchy bezwarunkowe i warunkowe - pojęcia
ODRUCH BEZWARUNKOWY - do jego wystąpienia nie są potrzebne żadne dodatkowe warunki. Są to ruchy wrodzone, ich obecność jest taka sama charakterystyczna cecha. ODRUCH WARUNKOWY - nie posiadają genetycznie zaprogramowanych szlaków nerwowych,...
Porównanie układów - jamochłonów,, płazińców, nicieni, pierścienic, mięczaków, stawonogów, szkarłupni
Układy: - jamochłonów (1), - płazińców (2), - nicieni (3), - pierścienic (4), - mięczaków (5), - stawonogów (6), - szkarłupni (7) Układ oddechowy 1. wymiana gazowa na drodze dyfuzji; 2. wymiana gazowa bezpośrednio przez...
Gady - charakterystyka
Gady, gromada kręgowców której największy rozkwit przypadł na erę mezozoiczną, z 18 rzędów gadów obecnie żyją tylko cztery, pozostałe wymarły w końcu ery mezozoicznej. Współczesne gady należą do czterech rzędów: żółwie, krokodyle, hatterie i gady...
Narwiański Park Narodowy
Położenie i powierzchnia: Narwiański Park Narodowy leży w północno-wschodniej części Polski w województwie podlaskim. Powierzchnia całkowita parku utworzonego w 1996 r. wynosi 7350 ha. Na terenie parku dominuje własność prywatna, głównie...
Zapotrzebowanie energetyczne i potrzeby pokarmowe
Tekst zamieszczony poniżej został poprawiony przez nauczyciela . Nie radzę kopiować tego w całości, może się okazać, ze chodzimy do tej samej szkoły lub coś takiego. Proszę o rozwagę. Ta praca ma wam pomóc w stworzeniu własnej. Koniec wstępu....
Dąb Bartek
Dąb rośnie we wsi Bartków w dawnym województwie kieleckim (aktualnie świętokrzyskim), w Górach Świętokrzyskich. Dąb Bartek, jedno z najstarszych drzew w Polsce, mający według szacunków około 1200 lat. W 1991 został uszkodzony przez piorun. Obwód...
Tkanki - najważniejsze informacje
TKANKA - to zespół komórek o podobnej budowie, wspólnym pochodzeniu, wyspecjalizowanych do pełenienia określonych funkcji w organiźmie. Podział tkanek TKANKI TWÓRCZE - Np. tkanka twórcza stożka wzrostu korzenia i łodygi - Np. miazga...
Opis procesu translacji białkowej: kluczowe etapy i ich złożoność
Translacja stanowi fundamentalny proces syntezy białka, podczas którego informacja zawarta w mRNA jest przekładana na sekwencję aminokwasów za pośrednictwem tRNA, enzymów oraz rybosomów. To skomplikowane wydarzenie zachodzi na wielu poziomach,...
Jak pełni swoje funkcje życiowe?- Magot
Magot Rząd: Naczelne Rodzina: Makakowate Rodzaj/gatunek: Macaca sylvanus Magoty są łagodnymi małpami. W przeszłość magoty występowały w całej Afryce Północnej. Obecnie spotkać je można w Algierii i Maroku, w cedrowych, jodłowych...
Hormony Człowieka
Hormony Człowieka PODWZGÓRZE I PRZYSADKA MÓZGOWA Podwzgórze produkuje neurohormony tzw. Statyny i liberyny, które pobudzają przysadkę mózgową do wydzielania jej hormonów. Ponadto Podwzgórze produkuje wazopresynę i oksytocynę....
Budowa komórki roślinnej
APARAT GOLDIEGO Aparaty Golgiego są powszechnym składnikiem komórek eukariotycznych. Ich specyficzną cechą jest to, iż posiadają zdolność do redukcji azotanu (V) srebra (I). cecha ta umożliwiła ich odkrycie. Dokonał tego pan Camillo Golgi 1891...
Wątroba i trzustka
Wątroba jest największym gruczołem (o masie 1,5 kg) zewnątrzwydzielniczym i wewnątrzwydzielniczym. Zachodzi w niej wszechstronna przemiana materii i energii. Komórki wątrobowe, hepatocyty otacza gęsta sieć naczyń krwionośnych. Żyła wrotna...
Tkanki - charakterystyka
Tkanka łączna charakteryzuje się obfitą substancją międzykomórkową. Zależnie od stopnia jej uwodnienia i liczby występujących w niej komórek, tkanka łączna może być płynna lub stała. Tkanką łączną płynną jest krew, a stałą - tkanka chrzęstna,...
Budowa i funkcje białek, cukrów i tłuszczy
Białka Budowa Tworzą je następujące pierwiastki chemiczne: C, N, O, H. Tworzą one podstawową jednostkę strukturalną białek - aminokwasy. Dwadzieścia aminokwasów buduje białko zwierzęce, osiemnaście białko roślinne, człowiek jest...
Hormony - definicje
Hormony: substancje wytwarzane w jednych częściach ciała, a wywierające wpływ na komórki, tkanki i narządy w innych częściach ciała. Pobudzają komórki docelowe do swoistej reakcji, u której podłoża leży zmiana metabolizmu komórki. Hormony...
Hormony - rodzaje, choroby, działanie, gruczoły
Gruczoł Hormony działanie Rodzaj h. niedoczynność nadczynność Podwzgórze Wazopresyna Zmniejszenie ilości wody w moczu Oligo Moczówka prosta Oksytocyna Pobudzenie wydzielania mleka i skurczy mięśni gładkich...
Funkcje układu wydalniczego
Funkcje układu wydalniczego - wydalanie zbędnych produktów z organizmu, usuwanie zbędnych produktów przemiany materii utrzymuje równowagę wodno - elektronitową, dwutlenek usuwany jest drogą oddechową, woda usuwana jest poprzez pot, parę, układ...
Rozwój zarodkowy i płodowy człowieka.
Kiedy naprawdę zaczyna się życie? Zwykle myśli się, że pierwszym dniem życia dziecka jest dzień jego narodzin. W rzeczywistości zaczyna się ono w brzuchu mamy, dziewięć miesięcy wcześniej, w chwili spotkania się dwu różnych komórek: plemnika ojca...
Konkurencja międzygatunkowa
Konkurencja oznacza interakcję dwu organizmów ubiegających się o to samo. W ekologii za konkurencję międzygatunkową uważa się każdą interakcję między dwiema lub większą liczbą populacji różnych gatunków, która na wzrost i przeżycie wpływa...
Funkcje organelli komórkowych - pojęcia
Aparat Golgiego - przeprowadza syntezę, przechowuje niektóre substancje Błona komórkowa - umożliwia wymianę niektórych substancji między komórką, a środowiskiem Chloroplasty - nadają kolor, przeprowadzają fotosyntezę. Chromatofory -...
Układ oddechowy - narządy i funkcje
Jama nosowa - podzielona na 2 połowy przegrodą zbudowaną za kości i chrząstki, - wokół jamę nosowej znajdują się przestrzenie wypełnione powietrzem tzw. zatoki oboczne nosa, - od tyłu jama nosowa łącze się poprzez nozdrza tylne z jamą...
Układy i ich funkcje- biologia
CHOROBY UKłADU ODDECHOWEGO: Układ oddechowy jest narażony na chorobotwórcze lub drażniące działanie zawartych w powietrzu czynników: * wirusów * bakterii * grzybów * pyłków * gazów Bardzo częste są zakażenia, przeważnie będące wynikiem infekcji...
Rodzaje mikroskopów
Rodzaje mikroskopów - mikroskop akustyczny - mikroskop elektronowy - mikroskop fluorescencyjny - mikroskop holograficzny - mikroskop jonowy - mikroskop konfokalny - mikroskop metalograficzny - mikroskop operacyjny - mikroskop optyczny...
Budowa komórki i funkcje jej elementów
KOMÓRKA to podstawowy element każdego organizmu, zdolny do oddychania, odżywiania, rozmnażania, wzrostu. Wielkość i kształt komórek są różne. Każda komórka jest zbudowana z 2 składników - ściany komórkowej i protoplastu. Protoplast jest...
Tkanki roślinne - tkanki twórcze i tkanki stałe
Tkanką nazywamy grupę komórek które pełnią określoną funkcje w organizmie. Komórki tworzące tkankę mają najczęściej wspólne pochodzenie i zbliżoną budowę. Komórki roślinne połączone są cukrowcami które spajają ściany komórek. Wyróżniamy tkanki...
Delfiny
HISTORIA DELFINÓW Delfiny, tak jak my, były kiedyś ssakami lądowymi. Pierwsze znane świadectwa istnienia waleni sięgają 2200 lat przed naszą erą. Są to rysunki skalne, odnalezione w północnej Norwegii. W przeszłości delfiny otaczano czcią...