Rozwój zarodkowy i płodowy człowieka.
Kiedy naprawdę zaczyna się życie? Zwykle myśli się, że pierwszym dniem życia dziecka jest dzień jego narodzin. W rzeczywistości zaczyna się ono w brzuchu mamy, dziewięć miesięcy wcześniej, w chwili spotkania się dwu różnych komórek: plemnika ojca...
Funkcje organelli komórkowych - pojęcia
Aparat Golgiego - przeprowadza syntezę, przechowuje niektóre substancje Błona komórkowa - umożliwia wymianę niektórych substancji między komórką, a środowiskiem Chloroplasty - nadają kolor, przeprowadzają fotosyntezę. Chromatofory -...
Hormony - definicje
Hormony: substancje wytwarzane w jednych częściach ciała, a wywierające wpływ na komórki, tkanki i narządy w innych częściach ciała. Pobudzają komórki docelowe do swoistej reakcji, u której podłoża leży zmiana metabolizmu komórki. Hormony...
Budowa komórki i funkcje jej elementów
KOMÓRKA to podstawowy element każdego organizmu, zdolny do oddychania, odżywiania, rozmnażania, wzrostu. Wielkość i kształt komórek są różne. Każda komórka jest zbudowana z 2 składników - ściany komórkowej i protoplastu. Protoplast jest...
Układy i ich funkcje- biologia
CHOROBY UKłADU ODDECHOWEGO: Układ oddechowy jest narażony na chorobotwórcze lub drażniące działanie zawartych w powietrzu czynników: * wirusów * bakterii * grzybów * pyłków * gazów Bardzo częste są zakażenia, przeważnie będące wynikiem infekcji...
Konkurencja międzygatunkowa
Konkurencja oznacza interakcję dwu organizmów ubiegających się o to samo. W ekologii za konkurencję międzygatunkową uważa się każdą interakcję między dwiema lub większą liczbą populacji różnych gatunków, która na wzrost i przeżycie wpływa...
Alternatywne źródła energii
ALTERNATYWNE ŹRÓDŁA ENERGII Od początku lat 90-tych obserwuje się wzrost zainteresowania alternatywnymi źródłami energii. Wykorzystanie energii słonecznej na świecie wzrosło dwukrotnie, wiatrowej czterokrotnie. Przynosi ono korzyści zarówno...
Układ oddechowy - narządy i funkcje
Jama nosowa - podzielona na 2 połowy przegrodą zbudowaną za kości i chrząstki, - wokół jamę nosowej znajdują się przestrzenie wypełnione powietrzem tzw. zatoki oboczne nosa, - od tyłu jama nosowa łącze się poprzez nozdrza tylne z jamą...
Delfiny
HISTORIA DELFINÓW Delfiny, tak jak my, były kiedyś ssakami lądowymi. Pierwsze znane świadectwa istnienia waleni sięgają 2200 lat przed naszą erą. Są to rysunki skalne, odnalezione w północnej Norwegii. W przeszłości delfiny otaczano czcią...
Składniki mineralne - krótko
Składniki mineralne dzielimy na mikroelementy (zapotrzebowanie dzienne poniżej 100 mg na osobę), np. żelazo, jod, cynk, selen, i makroelementy (zapotrzebowanie dzienne powyżej 100 mg na osobę), czyli wapń, potas, magnez, fosfor, sód. Wapń i...
Witaminy i składniki mineralne
Witamina B12 (cyjanokobalamina, kobalamina) Rola w organizmie - bierze udział w przemianie węglowodanowej, białkowej, tłuszczowej i w różnorodnych procesach, zapewnia aktywność, uczestniczy w wytwarzaniu czerwonych ciałek krwi, przeciwdziała...
Budowa i powstawanie komórek rozrodczych
Plemniki – proces powstawania to spermatogeneza. Produkcja rozpoczyna się w okresie dojrzewania i trwa do śmierci. Powstają na skutek podziałów mitotycznych komórek płciowych tzw spermatogonii (nabłonek rozrodczy wyścielający wnętrze jądra), a...
Budowa i rola mięśni szkieletowych
BUDOWA Biorąc pod uwagę oraz właściwości fizjologiczne, u człowieka można wyróżnia się dwa rodzaje tkanki mięśniowej: tkankę gładką i poprzecznie prążkowaną.. Mięśnie szkieletowe poprzez ścięgna są przyłączone z kośćmi i mają zdolność...
Budowa Kwiatu i owoca
Kwiat i owoc Około 130 milionów lat temu pojawiły się pierwsze rośliny kwiatowe. W ciągu następnych 40 milionów, stoły się one najdoskonalszymi roślinami na Ziemi, takimi są też i dzisiaj. Rośliny kwiatowe odniosły taki sukces ewolucyjny,...
Matura ustna
1.wymień budowę i funkcje związków organicznych występujących w organizmie CUKRY(węglowodany): zbudowane od 3-7 atomów węgla- monosacharydy-(cukry proste); są rozpuszczalne w wodzie; są niezbędnym składnikiem płynów ustrojowych-...
Niedobory wody
Jedną z największych sprzeczności tkwiących w naturze ludziej jest to, że cenimy sobie tylko te rzeczy, których nam brakuje. Wodę doceniamy dopiero wtedy, gdy wysychają studnie. A wysychają nie tylko na terenach podatnych na suszę, ale również...
Budowa i rola ośrodkowego układu nerwowego
1. Budowa mózgu a) warstwa wewnętrzna , podkorowa (istota biała) zbudowana jest ze ściśle przylegających do siebie włókien nerwowych b) warstwa zewnętrzna , kora mózgowa (istota szara) zbudowana jest z ciał komórek nerwowych . Znajdują się w...
Lekomania
Zależność lekowa jest to stan wywołanym dłuższym okresem przyjmowania lek (nadużywanie leków lub innej substancji chemicznej). Lek powoduje przestrojenie czynności psychicznych, fizycznych oraz somatycznych do tego stopnia, że nagłe jego...
Wydalanie i skóra
Wydalanie jest procesem polegającym na pozbywaniu się z organizmu zbędnych i szkodliwych produktów przemiany materii(metabolizm). Przemianą materii są nazywane wszystkie procesy zapewniające odbudowę tkanek, zapewnienie stałej temp oraz...
Widłaki, skrzypy, paprocie - opis
WIDŁAKI - ich zarodniki kiełkują bardzo wolno. Sporofit jest zieloną, samożywną, pokrytą drobnymi, liśćmi, osiągającą kilkadziesiąt centymetrów długości. Sporofile podobne są do liści płonnych - różnozarodnikowe - sporofit jej jest ulistniona...
Przystosowanie skorupiaków do środowiska i trybu życia
UWAGA! Praca ma na celu wykazanie tylko i wyłącznie cech przystosowawczych skorupiaków do środowiska i trybu życia. Nie będę więc omawiała tu szczegółowej budowy tych zwierząt! PRZYSTOSOWANIE SKORUPIAKÓW DO ŚRODOWISKA I TRYBU ŻYCIA 1....
Oddychanie komórkowe
Oddychanie komórkowe - zachodzi w mitochondriach, w dzień i w nocy - polega na utlenianiu glukozy, która rozkłada się na dwutlenek węgla i wodę - powstaje energia zgromadzona w ATP - nosnik energii - zachodzi wieloetapowo Reakcja...
Zagadnienia maturalne z biologii
1. Klasyfikacja organizmów Podstawy taksonomii - Historyczne i współczesne systemy klasyfikowania organizmów - Botanika i zoologia - klasyczne dziedziny biologii - Metody badania rozwoju życia na Ziemi 2. Bakterie Bakterie - pierwsze...
Lasy liściaste
Las jest jednym z najbardziej złożonych i skomplikowanych „organizmów” na świecie. Las tworzą nie tylko postrzegane jako dom rosnące w nim rośliny – szczególnie drzewa, ale ogromna ilość wzajemnie powiązanych ze sobą gatunków bakterii, glonów,...
Choroby bakteryjne
Ropne choroby skóry są wywołane głównie przez gronkowce, paciorkowce oraz zakażenia mieszane. Zakażenia gronkowcowe obejmują zapalenia mieszków włosowych, figówkę, czyraki, ropnie mnogie pach, ropnie mnogie niemowląt, liszajec pęcherzowy...
Przyczyny wędrówek ptaków
Ptaki dzielimy na osiadłe - pozostające na danym terenie przez cały rok i zmieniające miejsce pobytu tylko w granicach rewiru żerowania oraz wędrowne, które przemieszczają się okresowo z jednego terenu na inny. Przyczyną wędrówek ptaków jest...
Protisty
Grupa najprostszych organizmów eukariotycznych o niejednolitym pochodzeniu i charakterze. 1. Powstanie komórki eukariotycznej Komórki eukariotyczne powstały w wyniku stopniowych przekształceń z komórek prokariotycznych. Tzw. Teoria...
Układ nerwowy i hormonalny
PODZIAŁ UKŁADU NERWOWEGO: Ośrodkowy : Mózgowie ---- rdzeń kręgowy Mózg – móżdżek – rdzeń przedłużony Obwodowy Nerwy unerwiające skórę i kończyny Nerwy unerwiające narządy wew. ROLE UKŁADU NERWOWEGO: OPP - Odbiera Przetwarza i...
Stawonogi - charakterystyka
Stawonogi są dziś największą grupą zwierząt zarówno pod względem liczby gatunków jak i biomasy. Występują praktycznie we wszystkich dostępnych zwierzętom środowiskach- od głębokich mórz po bezwodne pustynie. Nieliczne bywają nawet wewnętrznymi...
Znaczenie mchów
- spotykamy je na jałowych wydmach, gdzie utrwalają ruchome podłoże i biorą istotny udział w procesie glebotwórczym. - przeciwdziałają erozji - na skałach, obok porostów, są organizmami pionierskimi, przygotowującymi podłoże dla innych roślin -...
Znaczenie grzybów w przyrodzie i gospodarce człowieka
Grzyby odgrywają istotną rolę w utrzywaniu równowagi ekologicznej na naszej planecie. Jako saprofity pobierają substancje odżywcze z martwych organizmów oraz z podłoży organicznych, uwalniając pierwiastki, które następnie mogą być ponownie...
Tkanki roślinne - tkanki twórcze i tkanki stałe
Tkanką nazywamy grupę komórek które pełnią określoną funkcje w organizmie. Komórki tworzące tkankę mają najczęściej wspólne pochodzenie i zbliżoną budowę. Komórki roślinne połączone są cukrowcami które spajają ściany komórek. Wyróżniamy tkanki...
Oddychanie tlenowe i beztlenowe krótkie porównanie pod względem substratów, produktów, ilości tworzonego ATP i miejsca przebiegu procesu.
Porównaj oddychanie tlenowe i beztlenowe pod względem substratów, produktów, ilości tworzonego ATP i miejsca przebiegu procesu. Oddychanie tlenowe zachodzi w trzecim etapie czyli w transportowaniu elektronów w łańcuchach oddechowych i...
Płazy
Płazy , poza nielicznymi wyjątkami są zwierzętami czworonożnymi o wydłużonej budowie ciała , jak na przykład traszki i salamandry , które mają ogon , albo tez o budowie krępej , jak na przykład żaby i ropuchy , które są bezogonowe . Niektóre z...
Protisty
Protisty - jedno z pięciu wyróżnianych obecnie królestw organizmów żywych, obejmujące te eukarionty, które pozostały po wyłączeniu organizmów zaliczonych do zwierząt, roślin i grzybów. Nie istnieje żadna zaawansowana ewolucyjnie cecha, która...
Budowa ryb jako kręgowców wodnych
CECHY PRZYSTOSOWUJĄCE RYBY DO ŻYCIA W WODZIE: - opływowy kształt ciała (zmniejszenie oporu wody), - ciało pokryte łuskami ułożonymi dachówkowato i śluzem (zmniejszenie oporu wody), Rodzaje łusek: plakoidalne, ganoidalne, kostne (cykloidalna...
Formacje roślinne
Formacje roślinne FORMACJE DRZEWIASTE Lasy strefy okołorównikowej są to lasy wiecznie zielone (dżungla, selva). Panuje tam przez cały rok wysoka temperatura i padają obfite deszcze. Roślinność jest bardzo bujna i rośnie bardzo szybko. Na 1...
Kształty liści
Liście złożone a. liść trójlistkowy, b. dłoniasto złożony, c. nieparzystopierzasty z wąsami, d. parzystopierzasty, e. wachlarzowatopalczasty, f. dłoniasto klapowany, g. podwójnie nieparzystopierzasty Brzegi blaszek a....
Enzymy
Regulacja aktywności enzymów Enzymy to substancje chemiczne wytwarzane przez komórki, których funkcją jest regulacja przebiegu procesów życiowych, np. przyspieszanie reakcji zachodzących w organizmie. Ich działanie polega na obniżaniu energii...
Budowa i funkcje komórki
Budowa komórki - mitochondrium - jądro komórkowe - siateczka śródplazmatyczna - cytoplazma - lizosom - aparat Goldiego Błona komórkowa a) zbudowana z białek i lipidów b) wykazuje właściwości błony półprzepuszczalnej, ponieważ...
Budowa i funkcje składników odżywczych
BUDOWA I FUNKCJE SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH 1. BIAŁKA 2. CUKRY 3. TŁUSZCZE 4. KWASY NUKLEINOWE 5. WNIOSKI 1. Białka. Inaczej zwane proteiny, są to organiczne związki wielkocząsteczkowe zbudowane z aminokwasów, zawierających w swej...
Zmysł dotyku
Narządy dotyku są rozłożone na powierzchni całego ciała. Dotyk jest czuły na temperaturę i ból. Właściwie najlepiej uważać dotyk za grupę zmysłów, z których część jest wyposażona w wyspecjalizowane zakończenia nerwowe, czyli receptory, umieszczone...
Bezkręgowce zadania pytania i odpowiedzi (14 zadań)
Zadania Bezkręgowce 1. Omów podstawowe rodzaje gamii u protistów: a) Izogamia polega na łączeniu się dwóch gamet identycznych pod względem kształtu i ruchliwości b) Oogamia zachodzi gdy łączą się komórki wyraźne zróżnicowanie na gametę żeńską...
Mitoza i mejoza
Mitoza - podział jądra komórkowego, któremu towarzyszy precyzyjne rozdzielenie chromosomów do dwóch jąder potomnych. W jego wyniku powstają jądra potomne, które mają taką samą liczbę chromosomów co jądro dzielące się. Podziały mitotyczne są...
Układ rozrodczy człowieka
Budowa układu rozrodczego człowieka 1. Rozmnażanie to zwiększenie liczby osobników danego gatunku. Celem jest utrzymanie gatunku przy życiu. a). Płciowe : - Zachodzi przy udziale gamet (plemniki + komórki płciowe) - Warunkuję zmienność...
Czynniki wpływające na biosferę
Zjawiska wpływające na klimat i warunki życia w biosferze to: • efekt cieplarniany • kwaśne deszcze • dziura ozonowa Efekt cieplarniany (szklarniowy) polega na podwyższaniu się temperatury atmosfery. Ocieplanie klimatu Ziemi wynika ze...
Biologia w pytaniach i odpowiedziach
1.Jakie są rodzaje układu nerwowego? -centralny/ mózg, rdzeń kręgowy -obwodowy/ podlega naszej woli(nerwy obwodowe dochodzą do mięśni szkieletowych) -autonomiczny czyli wegetatywny/ nie podlega naszej woli(nerwy dochodzą do narządów...
Komensalizm
Komensalizm - (współbiesiadnictwo) jest to forma symbiozy dwóch różnych gatunków zwierząt, roślin lub rośliny i zwierzęcia polegające na tym, że jeden z partnerów( gospodarz) udostępnia drugiemu ( komensalowi) pokarm, drugi partner nie wyrządza...