Dialekty regionalne w Polsce

Dialekt to mowa ludności pewnej dzielnicy kraju różniąca się od języka ogólnonarodowego swoistymi cechami fonetycznymi i leksykalnymi.
Dialekt małopolski: obejmuje pd-wsch i środkową część Polski. Małopolskę cechuje mazurzenie (zastępowanie w wymowie spółgłosek dziąsłowych szumiących "sz", "cz", "dz", "dż" przez zębowe syczące "s", "c", "z", "dz") i fonetyka międzywyrazowa udźwięczniająca (udźwięcznienie ostatniej spółgłoski poprzedzającego wyrazu).Typowo małopolską cechą jest przejście wygłosowego "ch" w "k". Część górska Małopolski ma asynchroniczną wymowę samogłosek nosowych.

Dialekt mazowiecki: obejmuje pn-wsch. i środkową część Polski jest poza kaszubskim najbardziej odrębny z dialektów polskich i zarazem najbardziej ekspansywny. W dialekcie mazowieckim występuje mazurzenie fonetyka międzywyrazowa nieudźwięczniająca (ubezdźwięcznienie spółgłosek przed samogłoskami w nagłosie następnego wyrazu). Z innych ważniejszych cech należy wymienić asynchroniczną wymowę spółgłosek wargowych palatalnych (zmiękczonych).Występuje także zrównanie "y" z "i". Uderzające jest twarde "l" przed "i" np. "lyst", "lyna". Mazowsze cechuje monoftongiczna wymowa samogłosek. W ostatnich czasach coraz bardziej się szerzy mazowiecki przyrostek "-ak" w nazwach istot niedorosłych": cielak, kurczak itd.

Dialekt śląski: zachował się w pd-zach. części Polski, a także na niewielkim terenie byłej Czechosłowacji. Dialekt ten nie ma tak swoistych cech jak inne dialekty, jest jednak bardzo charakterystyczny głównie przez to, że najwyrazistsza cecha - szeroka wymowa "ę" - występuje w okręgu przemysłowym także wśród ludności nierolniczej. Na pn-zach. wygłosowe "aN", "eN", "yN", "iN" przechodzą we wtórne nosówki: potą (potem), vą (wiem). Szeroka wymowa "ę" nie obejmuje całego Śląska, z drugiej strony spotyka się ją w resztkach w dialekcie małopolskim. Na pn. Śląsku występuje mazurzenie, natomiast Śląsk pd. nie mazurzy. Cecha wyraźnie odcinającą dialekt śląski od małopolskiego jest brak na Śląsku przejścia "-ch" w "-k". Na pn. Śląsku charakterystyczna jest dyftongiczna wymowa niektórych samogłosek.

Dialekt wielkopolski: obejmuje teren ograniczony linią przechodzącą na pd. od Koła, Kalisza, Ostrowca Wlkp. Na pn. od Noteci koło Krzyża i dalej Notecią do jej źródeł i do Warty. W dolnej wlkp. Nie ma mazurzenia, z wyjątkiem niewielkiego obszaru na pn. zachodzie. Fonetyka międzywyrazowa jest udźwięczniająca. Inne ważne cechy to dyftongiczna wymowa niektórych samogłosek, wąska i rozłożona wymowa samogłosek nosowych, utrzymanie dźwięczności "v" po spółgłoskach bezdźwięcznych oraz uproszczenia grup spółgłoskowych.
Dialekt Kaszubski: obejmuje dziś tereny od morza do Brdy. Dialekt kaszubski jest tak odrębny, że się przeciwstawia wszystkim innym dialektom polskim.