Opis obrazu "Żydówka z Cytryną"

?Żydówka z cytryną?
Obraz namalowany został w 1881 roku, w Warszawie, przez wybitnego malarza Aleksandra Gierymskiego.
Tematyka obrazu zaczerpnięta została z życia biedoty Powiśla i Starówki.
Jest to piękny portret żydowskiej handlarki sprzedającej cytryny. Stara kobieta trzymająca dwa ciężkie kosze, wyglądająca, jakby prosiła o pomoc, zapisała się z historii polskiego malarstwa jako jedno z większych dzieł artysty. Jej twarz wyraża smutek, pewne wewnętrzne cierpienie, oraz zmęczenie, mimo to budzi w nas ogromny szacunek. Z oczu starszej kobiety wyziera pustka zapuszczająca strach w serca odbiorców, patrząc w te oczy czuję litość. Można się tylko zastanawiać jak ciężką miała przeszłość. Wnioskując po brudnym i skromnym ubraniu jest to osoba uboga. Spracowana i zmęczona zastygła na płótnie namalowanym po mistrzowsku - artysta z wielką precyzją oddał skomplikowany wyraz twarzy.
Żydzi słynęli i nadal słyną z drygu do handlu i interesów ? tu starsza kobieta ze spokojem, nie narzucając się nikomu, sprzedaje owoce z nadzieją na zarobek. Zimne barwy obrazu sugerują chłód i samotność, można wnioskować że jest to późna jesień, a otoczenie sprawia wrażenie pustego i zastygłego w bezruchu. Obraz wydaje się prosty, ale właśnie w tym naturalnym przedstawieniu i subiektywizmie tkwi cała jego siła.
Patrząc na tę scenę nasuwa nam się wiele pytań dotyczących detali zawartych na płótnie, oraz pytania egzystencjalne. Artysta opierał się na tej tematyce w wielu swoich dziełach.
Obraz ten został umieszczony na okładce książki Stefana Żeromskiego Pt: ?Ludzie bezdomni?, dzięki czemu od razu nasuwa się na myśl, co chciał nam przekazać autor. Być może pisarz, inspirował się tym portretem podczas tworzenia fabuły.
Książka mówi nam o ludziach bezdomnych, przez co automatycznie utożsamiamy starą kobietę z tymi ludźmi. To czego nie widać na obrazie po przeczytaniu książki możemy sobie dopowiedzieć, czyli od razu widzimy obraz w innym świetle niż jak wtedy, gdy nie znaliśmy treści lektury.
Sądzę że malarz, tak samo jak autor książki, chciał przedstawić nam jak dawniej wyglądało życie społeczeństwa polskiego, jak bardzo dominowało w nim cierpienie i smutek.