Narodowy Bank Polski jako bank centralny

Narodowy Bank Polski

1.Czym jest NBP i jakie są cele banku.
Narodowy bank polski (NBP) z siedzibą w Warszawie. Głównym celem działalności NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen i jednoczesne wspieranie polityki gospodarczej Rządu, o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP. Jego zadania są określone w Konstytucji RP, ustawie o Narodowym Banku Polskim i ustawie Prawo bankowe. Zgodnie z Strategią Polityki Pieniężnej po 2003 roku, celem NBP jest ustabilizowanie inflacji na poziomie 2,5% z dopuszczalnym przedziałem wahań /- 1 punkt procentowy.
Do głównych obszarów działalności NBP należą:
? organizowanie rozliczeń pieniężnych,
? działalność emisyjna,
? działania na rzecz systemu płatniczego,
? zarządzanie rezerwami dewizowymi,
? działalność edukacyjna i informacyjna,
? prowadzenie bankowej obsługi budżetu państwa
? statystyki pieniężnej i bankowej,
? tworzenia bilans płatniczego
W najbliższych latach największy wpływ na realizację zadań NBP będą miały starania o przystąpienie Polski do strefy euro.

2. Historia NBP

Narodowy Bank Polski rozpoczął działalność w 1945 r. . Na początku funkcjonował jako bank państwowy pod nadzorem ministra skarbu. Zmonopolizował emisje pieniądza, ale także udzielanie kredytu i gromadzenia oszczędności. Po upadku systemu komunistycznego rozpadł się na banki regionalne i komercyjne, a samo NBP zajmuje się dziś tylko emisją pieniądza i polityką monetarną państwa.

3. Struktura władz banku.

Działalnością banku centralnego kieruje Prezes którego kadencja trwa 6 lat. Jedna osoba może sprawować tę funkcję maksymalnie przez 2 kadencje. NBP przysługuje wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych Rzeczpospolitej Polskiej.
Zgodnie z art. 227 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 6 Ustawy o Narodowym Banku Polskim, Rada Polityki Pieniężnej jest organem NBP. Członkowie Rady Polityki Pieniężnej są powoływani raz na 6lat. Zgodnie z art. 12 Ustawy o NBP, Rada Polityki Pieniężnej.
Zadaniem RPP jest coroczne ustalanie założeń polityki pieniężnej. Rada ustala wysokość podstawowych stóp procentowych, ustala zasady i stopy rezerwy obowiązkowej banków, określa zasady operacji otwartego funduszu, zatwierdza plan finansowy NBP oraz sprawozdanie z działalności NBP.

Zarząd kieruje działalnością NBP, w jego skład wchodzą: prezes NBP - jako przewodniczący oraz 6-8 członków zarządu, w tym 2 Wiceprezesów NBP.
Członków powołuje i odwołuje prezydent na wniosek prezesa NBP. Zarząd realizuje uchwały Rady Polityki Pieniężnej oraz tworzy uchwały w sprawach które nie są zastrzeżone w ustawie do wyłącznej kompetencji innych organów NBP.

Aktualny skład Zarządu Narodowego Banku Polskiego.
? Sławomir Skrzypek - prezes NBP.
? Piotr Wiesiołek - pierwszy zastępca prezesa NBP od 6 marca 2008
? Witold Koziński - wiceprezes NBP
? Zbigniew Hockuba
? Paweł Samecki
? Jakub Skiba
? Zdzisław Sokal
? Jerzy Stopyra
? Anna Trzecińska

Komisja Nadzoru Bankowego nadzoruje pracę NBP, a jego organem wykonawczym jest Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego działający w strukturze NBP.

4.Główne funkcje banku.

Narodowy Bank Polski, jak większość banków centralnych w gospodarkach rynkowych, pełni trzy podstawowe funkcje.

Bank emisyjny. NBP ma monopol na emitowanie znaków pieniężnych będących prawnym środkiem płatniczym w Polsce. Narodowy Bank Polski określa wielkość ich emisji oraz moment wprowadzenia do obiegu oraz reguluje ilość pieniądza w obiegu.

Bank banków. Narodowy Bank Polski jest odpowiedzialny za stabilność i bezpieczeństwo całego systemu bankowego. NBP pełni w stosunku do banków funkcje regulacyjne, które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa depozytów zgromadzonych w bankach. Organizuje system rozliczeń pieniężnych, prowadzi bieżące rozrachunki międzybankowe i aktywnie uczestniczy w międzybankowym rynku pieniężnym. Pełniąc funkcję banku banków, sprawuje kontrolę nad działalnością banków, a w szczególności nad przestrzeganiem przepisów prawa bankowego. Ponadto NBP nadzoruje systemy płatności w Polsce.

Centralny bank państwa. NBP prowadzi obsługę bankową budżetu państwa, prowadzi rachunki bankowe rządu i centralnych instytucji państwowych, państwowych funduszy celowych i państwowych jednostek budżetowych oraz realizuje ich zlecenia płatnicze.

Funkcje poboczne:
- Działalność statystyczna: W ramach której są zbierane, przetwarzane i publikowane m.in. dane dotyczące: bilansu płatniczego międzynarodowej pozycji inwestycyjnej, inflacja bazowa, statystyka bankowa i pieniężna, oczekiwania inflacyjne osób prywatnych.
Edukacja ekonomiczna: NBP jako instytucja, która wspiera rozwój gospodarczy Polski, podejmuje się misji upowszechnienia edukacji ekonomicznej, aby zasady funkcjonowania gospodarki rynkowej były ogólnie znane.

5.Niezależność NBP
Narodowy Bank Polski, jako bank centralny powinien być niezależny od wpływow politycznych. Sąd Najwyższy stwierdzając w wyroku z 28 czerwca 2000 r. wydanym w pełnym składzie (sygn. K 25/99, OTK ZU nr 5/2000, poz. 141):
specyficzna pozycja ustrojowa NBP jako centralnego banku państwa polega z jednej strony na niezależności wobec organów państwowych, z drugiej zaś na "apolityczności" tego banku.

Bibliografia:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Narodowy_Bank_Polski
http://www.nbp.pl/
http://www.profesor.pl/mat/na7/na7_d_dabowski_030813_1.php
http://www.business.gov.pl/Podstawowe,stopy,procentowe,NBP,39.html


Opracował:
Igor Garłowski
Klasa IID