Jacek Soplica - nowy typ bohatera

Głównym przedstawicielem patriotyzmu jest w Panu Tadeuszu - Jacek Soplica.

Jest to bohater jakiego nie spotykaliśmy dotychczas w poznanych utworach romantycznych

Znamienną cechą tej postaci jest dynamiczność jej charakteru i osobowości.

Poznajemy go jako "zawadiackiego paliwodę", którego gorąca miłość, porywczość temperamentu i doznana krzywda doprowadziła do zbrodni.

Do zabicia stolnika rozpoczyna się w duszy Jacka przełom moralny, który wypali w nim ogniem cierpień przywary szlacheckie i osobiste i wykuje zeń rycerza walki o wolność narodu.

Nie będzie to już ten typ polityka, ktory publicznie wygłasza hasła patriotyczne i postępowe, a w życiu osobistym kieruje się egoizmem klasowym jak Horeszko, ani samotny bojownik w rodzaju Konrada Wallenroda. Jacek Soplica działa wśród mas szlachty zaściankowej i chłopstwa(ks. IV wrs. 277-452).
a/ pobudza ich patriotyzm
b/ organizuje powstanie

Jest to działacz polityczny zespalający w sobie patriotyzm ze szczerym demokratyzmem.

Znała ten typ działacza Polska od czasów Kościuszkowskich, dopiero jednak z Jackiem Soplicą wkroczył on do poezji.

Czy Jacek Soplica jest bohaterem romantycznym?
I tak i nie. Najlepiej określić go jako nietypowego bohatera romantycznego. Część życiorysu Jacka Soplicy pasuje do schematu bohatera romantycznego:

I etap: młodość bohatera

Odbiega od typowego układu - Spolica jest zawadiaką, hula, bierze udział w sejmikach - zupełnie nie pasuje do portretu uduchowionego, samotnego, wrażliwego poety.

Lecz miłość Jacka do Ewy Horeszkówny jest nieszczęśliwa. Uczucie nie może zrealizować się w małżeństwie - zostaje zerwane ręką ojca panny.

W życiu Jacka Soplicy dokonuje się metamorfoza po zabójstwie Horeszki (nie po odmowie Horeszków ręki Ewy)

Soplica przemienia się w ks. Robaka (przeistoczenie zaznaczone zmianą imienia)

Jako ks. Robak, bohater nosi wiele cech romantycznych.

Teraz jest
a/ samotny,
b/ waleczny,
c/ tajemniczy,
d/ jest bojownikiem o sprawy kraju,
e/ działa w ukryciu,

Lecz nie działa jednostkowo, nie bierze całej idei wyzwolenia na siebie, przeciwnie jego działalność jest racjonalna, jest jednym z wielu emisariuszy, przygotowuje powstanie na Litwie.

Poza tym nietypowa dla bohatera romantycznego jest a/ skromność ks. Robaka b/ nie ma tu cienia wywyższenia się ponad tłumy, przeciwnie jest głęboka pokora (imię Robak) c/ i szczera pokuta.