Znaczenie przekładów starego testamentu w literaturze dawnej. Rola tłumaczeń psalmów w dobie renesansu.

ZNACZENIE PRZEKŁADÓW STAREGO TESTAMENTU W LITERATURZE DAWNEJ. ROLA TŁUMACZEŃ PSALMÓW W DOBIE RENESANSU.

W literaturze staropolskiej przekłady Biblii były odpowiedzą na apele wiernych, którzy pragnęli poznać i obcować z Pismem Świętym. Początkowo władze Kościoła Katolickiego niechętnie odnosiły się do indywidualnej lektury Biblii, zwłaszcza w języku narodowym. W okresie średniowiecza aprobatę kościoła zyskały tłumaczenia Księgi psalmów. Średniowiecze zostawiło po sobie nie wiele przekładów Biblii. Jedne z najbardziej interesujących, zachowanych tłumaczeń psałterzy, powstałe na przełomie XIV i XV wieku to: Psałterz floriański i Psałterz puławski.
Około 1455 roku powstała Biblia Królowej Zofii, której rękopis (znajdował się w bibliotece kalwińskiego gimnazjum na Węgrzech zaginał podczas II wojny światowej) obejmował część Starego Testamentu (Kończy się na Księdze Hioba). Tłumaczenie powstało z inicjatywy królowej Zofii, czwartej żony Władysława II Jagiełły. Ze względu na wielu tłumaczy (jednym z nich był Andrzej z Jaszowic) tekst nie ma jednolitej formy stylistycznej. Biblia Królowej Zofii oparta była na wzorcach staroczeskich (tłumaczonych z języka łacińskiego). Stosunek i przywiązanie tłumaczy do pierwowzoru nie było korzystne dla artystycznego obrazu i wartości tego tłumaczenia. Stała się ona jednak ważnym zabytkiem języka polskiego.
W epoce renesansu Biblia była traktowana jako ?miecz? w dyskusjach religijnych. Ogromną rolę odgrywały w tym okresie tłumaczenia psalmów. Najwcześniej pojawi się Żołtarz Dawidów na rzecz polską wyłożony (1539r) Walentego Wróbla. Tłumaczenie powstało w środowisku katolickim a komentarz jest ciekawym metaforycznym ujęciem tekstu z wykorzystaniem ogromnej wiedzy teologicznej tłumacza.
Do ciekawych tłumaczeń psalmów należy zaliczyć Psałterz Dawidów Mikołaja Reja (1546r). Przekład Księgi Psalmów z języka łacińskiego, prozą był dedykowany królowi Zygmuntowi I Staremu. Książka w formacie modlitewnika miała być podręcznikiem etyki chrześcijańskiej. Psalmy Reja zostały podzielone na ?godzinki kanoniczne?. Komentarz pomaga w zrozumieniu treści psalmów. Język przekładu jest żywy i barwny przez co jest bardzo urokliwy. Psałterz Reja jest dziełem, które odgrywa znaczną rolę w literaturze i kulturze polskiej.
Biblie staropolskie są ważną częścią literatury polskiej a w szczególności prozy artystycznej. Mocno wpłynęły także na jej rozwój. Są źródłem inspiracji dla twórców na przestrzeni wieków. Niektóre z nich (Np. Psałterze średniowieczne ) są arcydziełami trudnej sztuki przekładu.