profil

Na podstawie powieści „Lord Jim” Józefa Conrada oraz kreacji bohatera „Kordiana” Juliusza Słowackiego, wyjaśnij istotę postawy romantycznej.

poleca 85% 166 głosów

Treść Grafika
Filmy
Komentarze
Juliusz Słowacki

Postawa romantyczna, jak mówi Stein, jest wielkim złem, ale też wielkim dobrem, rządzi się swoimi regułami i posiada charakterystyczne cechy, które są następujące.

Nieszczęśliwa miłość – polegająca na miłości do kobiety, której nie można mieć. W przypadku Kordiana była to starsza od niego i nie rozumiejąca go Laura oraz materialistka Wioletta. Natomiast Jim musi zostawić kobietę, którą kocha, ale w przeciwieństwie do Kordiana, ze wzajemnością.
Wewnętrzne rozdarcie w podejmowanych decyzjach oraz odpowiedzialność i konsekwencje tych decyzji – Kordian wobec biernej postawy pozostałych spiskowców, decyduje się na osamotniony zamach na cara. Jim jest zmuszony do ciągłego podejmowania decyzji: najpierw najważniejszej na Patnie, tuż przed katastrofą, która zaważyła na jego późniejszych losach; stawieniu się na proces (czyli próbie naprawienia błędów, które popełnił), będącej konsekwencją poprzedniej, wyjechaniu do dzikiego Patusanu i kończącej się dla niego tragicznie, czyli wypuszczeniu Browna. Ale za wszystkie decyzje Jim bierze pełną odpowiedzialność nie bojąc się nawet śmierci (kiedy to ginie z rąk naczelnika wioski – Doramina).

Marzycielstwo (poetycka wyobraźnia) – czyli problem zetknięcia się marzeń z rzeczywistością. Decyzja Kordiana „płynęła” tylko i wyłącznie z jego serca nie z rozumu, był niedojrzały i za słaby, aby dokonać takiego czynu i zemdlał. Nie podołałby także roli przywódcy powstańców kierując się jedynie uczuciami. Nie pomyślał też o tym, że śmierć cara prawdopodobnie nic by nie zmieniła w sytuacji narodu polskiego. U Jima marzycielstwo jest przyczyną jego tragizmu, polegającego na tym, że jest rozdarty pomiędzy marzeniami o bohaterstwie, które miał szansę urzeczywistnić, a rzeczywistością, która okazała się inna, w której się nie sprawdził uciekając z tonącego statku.

Idealizacji świata – Kordian wierzył w uczciwość ludzi i bezinteresowną miłość, ale się przekonał, że światem rządzi pieniądz i układy (krzesła w parlamencie angielskim jak i pochodzenie można kupić, chrześcijański papież każe czcić prawosławnego cara), także miłość jest na sprzedaż. Jim też wierzy w ludzką uczciwość i bezinteresowność, ale najważniejszy jest dla niego honor przejawiający się w postaci wewnętrznego kodeksu żeglarskiego. Niestety także on zawodzi się na ludziach: najpierw widząc uciekająca w popłochu załogę Patny, obojętność ludzi wobec problemu jego przeżyć (które rozumiał, choć nie do końca, tylko Marlow), a na końcu uwierzenie nikczemnemu Brownowi, który wykorzystując jego naiwność zemścił się na grupie mieszkańców Patusanu przy udziale zdrajcy Corneliusa, który cały czas zapewniał Jima o swojej wierności.
Potrzeba walki za złem – chęć uwolnienia narodu polskiego od cara (symbolizującego wszelkie zło) przez Kordiana oraz wyzwolenie mieszkańców Patusanu z pod władzy złego Szarifa Alego i radży Allanga. Następnie Jim opiekował się mieszkańcami, czuł się za nich odpowiedzialny i postanowił ich bronić (zbudował fort obronny).

Skłócenie ze światem i ból istnienia – przejawiający się w alienacji (odosobnieniu) człowieka. Ani ukochana Laura nie rozumiała Kordiana, ani inni spiskowcy nie widzieli potrzeby ataku na cara. Nikt też nie rozumiał Jima, motywów jego postępowania. Jim nie mógł się uwolnić od swojej przeszłości, ciągle zmieniał miejsce zamieszkania, wolał być sam niż z ludźmi którzy mu o niej przypominali. Wszystko minęło dopiero z chwilą zamieszkania w Patusanie.

Tajemniczość – Nikt się nie spodziewał, że Kordian jest zdolny do takiego czynu jakim jest zamach na głowę mocarstwa (przejawia się jego indywidualizm). Tajemniczość Jima najbardziej widać w opisach Marlowa, który będąc jego najbliższym przyjacielem nie wie wszystkiego o nim, jak mówi: „...mogę jedynie zgadywać.”, nie jest jego tak naprawdę pewny, waha się, czy Jim jest po prostu naiwnym, honorowym romantykiem czy też przebiegłym strategiem.

Jak widać postawa romantyczna jest postawą skomplikowaną posiadająca swoje dobre i szlachetne cechy, ale i złe prowadzące do porażki lub zguby. Nie ma też na nią lekarstwa. Najważniejsza jest jednak jej uniwersalność, czyli nie trzeba w cale żyć w czasach romantyzmu, aby być romantykiem, nim się trzeba po prostu urodzić.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 3 minuty