• Dzika kaczka (Henryk Ibsen) – dramat zawiera rozważania na temat prawdy i jej roli w życiu dorosłego człowieka. Losy bohaterów pokazują, że jest to sprawa mocno dyskusyjna i niejednoznaczna. Ujawnienie tajemnicy rodzinnej prowadzi do tragedii, bo prawda nie zawsze jest wybawieniem.
• Germinal (Emil Zola) – bohater trafia do pracy do kopalni węgla, gdzie nie tylko obserwuje straszny żywot górników, alei zakochuje się w Katarzynie. Gdy ginie ona w wypadku, bohater rozpoczyna prace nad Germinalem socjalistycznym, który rozsadzi ziemię.
• Kwiaty zła (Charles Baudelaire) – wydany w 1857 r.tom poetycki pod tym tytułem to manifest nowej poetyckiej wyobraźni dążącej do nieosiągalnej dotychczas absolutnej wolności. Najbardziej zaskoczyły nowe motywy: brud, grzech, gnijące zwłoki, erotyczne perwersje i inwokacje do szatana.
• Lord Jim (Joseph Conrad) – historia oficera Jima, który uciekł z tonącego statku. Conrad mocno podkreślił normy moralne – jeśli raz popełniłeś błąd, to już do końca życia nie zaznasz spokoju.
• Rewizor (Mikołaj Gogol) – satyra na podłość, sprzedajność i inne grzechy carskiej biurokracji. Z tego utworu pochodzi bardzo znany fragment: „Z kogo się śmiejecie? Z samych siebie się śmiejecie”.
• Statek pijany (Jean Arthur Rimbaud) – manifest wolności połączonej z ucieczką w otwarte morze i porzuceniem wszystkich codziennych zobowiązań. Jednak okazuje się, że to nie tylko upojna radość, ale i tęsknota (słowa „archipelagi gwiezdne widziałem” sąsiadują z „lecz za dużo płakałem”).
• Śmierć urzędnika (Antoni Czechow) – portret urzędnika Czerwiakowa, który nie umie sobie poradzić z niezręcznością wobec dyrektora. Znajdujemy tu obraz zdeformowanej psychiki człowieka uzależnionego od zwierzchnika, uległego i przestraszonego.