"Kandyd" - interpretacja.

Wolter pisząc Kandyda dokonuje wnikliwej charakterystyki i analizy życia obyczajowego , kulturalnego i społecznego współczesnego mu świata. Jego opowieść o nieślubnym synu jest pretekstem do podjęcia polemiki ze stereotypowymi poglądami i opiniami dotyczącymi podatawowych sfer życia człowieka (religii , poszanowania więzi rodzinych , zawierania małżęństw , obrony kraju przed najeźdzcą , w stosunku do innych społeczeństw i kultur ) Wolter przedstawia w ten sposób wspólczesnych sobie ludzi jako zakłamanych egocentryków przeświadczonych o swojej wyższości i doskonałości. Pokazuje przy tym wartośc ich ducha i charakteru oraz relatywizm. Poznajemy np. inkwizytora i rabina , którzy chociaż w prokatolickiej Hiszpani są śmiertelnymi wrogami wo w życiu prywatnym i poza oczyma osób trzecich potrafią zgodnie korzystać z usług jednej prostytutki. Innym bulwersującym przypadkiem jest brat Kunegundy , który mimo szeregu dowodów szlachetności Kandyda nie chce się zgodzić na to aby został on jego szwagrem. Jego postanowienie nie zmienia nawet faktu , że Kandyd uratował mu życie , a wcześniej ocalił także Kunegundę.

Krytycznie odnosi się Wolter do problemu działań wojennych i postępowania żołnierzy. Perypetie wojenne Kandyda dowodzą , że każdy prowadzący wojnę przywódca potrafi umiejętnie interpretować fakty na swoją korzyść i przekonywać żołnierzy do bezwzględności wobec wroga. Wolterowi nie podoba się , że armia nie pozwala samodzielnie myśleć i oceniać , że uprzedmiotowia żołnierza. Szokującxe jest rownież to , jak okrutnymi bywają zwycięzcy wobec pokonanych. Kandyd widzi wieś splądrowaną i spaloną przez wojsko. Natrafia na liczne świadectwa mordów i gwałtów - a wszystko to w imię sprawiedliwości.