Park Krajobrazowy Puszcza Zielonka

Park Krajobrazowy "Puszcza Zielonka" leży na północny wschód od Poznania i obejmuje środkową część atrakcyjnego przyrodniczo, krajobrazowo i turystycznie terenu zwanego potocznie Puszczą Zielonka - w obszarze ograniczonym miejscowościami: Poznań, Murowana Goślina, Skoki, Kiszkowo, Pobiedziska. Został utworzony Zarządzeniem Wojewody Poznańskiego z 20 września 1993 r. na powierzchni 9981 ha w celu zachowania, ochrony i odnowy największego i najbardziej zbliżonego do naturalnego kompleksu leśnego środkowej Wielkopolski, o dużych wartościach przyrodniczych, krajobrazowych i naukowo -dydaktycznych, położonego w bliskim sąsiedztwie aglomeracji poznańskiej

W roku 2004 zgodnie z rozporządzeniem Wojewody Wielkopolskiego nr 39/2004 z dnia 29 marca powierzchnia Parku Krajobrazowego Puszcza Zielonka została powiększona ł obecnie obejmuje 11999,61 ha podzielone na następujące gminy:

2 832,72 ha - na terenie gminy Czerwonak,
361,80 ha - na terenie gminy Kiszkowe,
6 173,84 ha - na terenie gminy Murowana Goślina
ł 537,76 ha - na terenie gminy Pobiedziska
l 093,49 ha - na terenie gminy Skoki.

Specyficzną cechą parku jest bardzo wysoki udział terenów leśnych w jego powierzchni -
9406,54 ha (78,39 %). Grunty orne zajmują 1013,16 ha (8,44 %), inne użytki zielone 350,45
ha (2,92 %), a wody - 435,44 ha (3,63 %). Dla właściwego zabezpieczenia ochrony terenu
właściwego parku krajobrazowego wyznaczono wokół niego strefę ochronną (otulinę) o
powierzchni 10969,47 ha.

Nazwa puszcza Zielonka pojawiła się przed II wojną światową jako potoczne oznaczenie dużego kompleksu leśnego położonego na północny wschód od Poznania

Urozmaiconą rzeźbę powierzchni Puszczy Zielonka zawdzięczamy ostatniemu okresowi lodowcowemu, kiedy wytworzyły się strefy pagórków oraz doliny i rynny jeziorne. Południowy skraj parku sięga pasma tzw. Środkowo poznańskiej moreny czołowej, którego jedną z kulminacji jest Dziewicza Góra (143 m n.p.m.) - najwyższe wzniesienie terenu objętego ochroną. Na północ od tego pasma rozpościera się rozległy obszar pagórkowatej moreny dennej, będący pod względem podziału geograficznego zachodnią częścią Pojezierza Gnieźnieńskiego. Jest ona wyniesiona 90 -110 m n.p.m. Teren ten ożywiają wcięte weń rynny polodowcowe. Największa z tych rynien przebiega od Pobiedzisk przez Murowaną Goślinę po dolinę Warty i leży w niej aż 14 jezior (z czego 6 na obszarze parku krajobrazowego). Inne godne uwagi rynny to dolina Goślinki (Trojanki), ciągnąca się od Huty Pustej przez Zielonkę, Głęboczek i Głębocko, oraz rynna Dzwonówki (Potoku Dzwonowskiego) od Dąbrówki Kościelnej przez Dzwonowo i Sławicę do Skoków. Najniżej położony punkt parku (62 m n.p.m.) leży w dolinie niewielkiego strumienia koło Murowanej Gośliny. Centralna część parku leży na dziale wodnym. W kierunku północno-wschodnim teren odwadniany jest do Małej Wełny, na północny zachód - do Gośłinki i za jej pośrednictwem do Warty, na zachód - bezpośrednio do Warty (m.in. poprzez Owińską Strugę), a na południe i południowy wschód - do Głównej. Środkowa, najwyżej wyniesiona część terenów leśnych jest faktycznie bezodpływowa,

Na terenie Parku Krajobrazowego "Puszcza Zielonka" znajduje się 5 rezerwatów przyrody:

Jezioro Czarne: rezerwat florystyczny o pow. 17,75 ha, utworzony w 1959 r., obejmuje zarastające jezioro i przyległe torfowisko przejściowe położone w głębokiej rynnie polodowcowej oraz fragment lasu na wschodnim brzegu jeziora
Jezioro Pławno rezerwat florystyczny o pow. 16,71 ha, utworzony w 1978 r, dla ochrony rzadkich gatunków roślinności wodnej i torfowiskowej, obejmujący jeziora Pławno i Głęboczek, położone pomiędzy nimi torfowisko oraz otaczający drzewostan olszowy i brzozowy
Żywiec Dziewięciolistny rezerwat florystyczny (pow. 10,51 ha) położony na zachodnim brzegu Jeż. Leśnego, utworzony w 1974 r., obejmujący las gradowy oraz przybrzeżne łąki z reliktowym stanowiskiem żywca dziewięciolistnego, charakterystycznego dla buczyn karpackich oraz szeregiem innych rzadkich roślin: gajowcem żółtym, marzanką wonną, kokoryczką wielokwiatową
Las Mieszany w Nadleśnictwie Łopuchówko o pow. 10,83 ha, rezerwat leśny od 1962 r. chroniący blisko 200-letni drzewostan dębowo-sosnowy, z udziałem młodszych buków i grabów oraz bogatą roślinnością runa
Klasztorne Modrzewie k. Dąbków Kościelnej: rezerwat leśny o pow. 6.39 ha, utworzony w 1962 r. obejmujący najstarszy w Wielkopolsce, blisko 200-letni drzewostan modrzewiowo-sosnowy z domieszką i dębów, buków, brzóz i sztucznie wprowadzonych daglezji.

Sieć szlaków rowerowych w Puszczy Zielonce i okolicach należy do najciekawszych i najbogatszych w Wielkopolsce. Układ szlaków można porównać do koła rowerowego. Składa się z dwóch pierścieni -małego i dużego oraz ośmiu szprych. Łączna długość szlaków wynosi 224 km.
Szlaki dają nieograniczone możliwości planowania przebiegu tras wycieczek rowerowych. Za ich pomocą można dotrzeć do wszystkich najciekawszych miejsc Puszczy Zielonki i okolic.
Każdy znajdzie coś dla siebie. Można wybrać się na dwugodzinną przejażdżkę jak również dwudniową wycieczkę wykorzystując lokalną bazę noclegową i co ważne moznawrócic do punktu rozpczęcia trący innym szlakiem niż się ją zaczęło.
Szlaki rowerowe w Puszczy Zielonce i okolicach łączą się z inymi regionalnymi i ponadregionalnymi trasami rowerowymi. Są doskonałym lokalnym uzupełnieniem Pierścienia Powiatowego oraz Transwielkopolskiej Trasy Rowerowej,

Ścieżka przyrodnicza wytyczona została wokół Jeziora Zielonka położonego w dużej enklawie śródleśnej na terenie Parku Krajobrazowego Puszcza Zielonka. Jej głównym celem jest zapoznanie uczestników z występującymi tu zbiorowiskami roślinnymi i przybliżenie zmian zachodzących w środowisku naturalnym, a także uświadomienie konieczności poszanowania otaczającej nas przyrody w obcowaniu na co dzień.
Na trasie ścieżki - oznaczonej na mapie zieloną linią, wyznaczonych zostało 8 przystanków edukacyjnych:
• przystanek II - żwirowisko,
• przystanek III - zadrzewienia,
• przystanek IV - dolina Trojanki,
• przystanek V - ols,
• przystanek VI - fazy wzrostu drzewostanu,
• przystanek VII - warstwowa budowa lasu,
• przystanek VIII - ekosystem jeziora
Przygotowany został również przewodnik który zawiera opisy poszczególnych przystanków i opracowane ^3o nich karty pracy dla dwóch grup wiekowych: klas IV - VI szkoły podstawowej i dla uczniów gimnazjum. Zadania w kartach pracy przeznaczone dla poziomu ponad podstawowego zostały oznakowane, pozostałe zadania są dla obu grup wiekowych. Długość całej trasy wynosi 3 km, czas i przejścia około 2 godzin. Przy wypełnianiu kart pracy czas może wydłużyć się do ponad 5 godzin

Wszystkie warianty przejścia ścieżki edukacyjnej można połączyć dodatkowo ze zwiedzaniem znajdujących się w Zielonce, przy trasie ścieżki Arboretum Akademii Rolniczej w Poznaniu i stacji meteorologicznej Arboretum. Należy jednak wcześniej uzgodnić zasady i termin zwiedzania z pracownikami Arboretum.

Początek ścieżki znajduje się na parkingu zlokalizowanym na wzniesieniu, po prawej stronie za skrzyżowaniem dróg: Murowana Goślina - Zielonka (asfaltowa) i Zielonka - Kamińsko (gruntowa). Z tego miejsca roztacza się widok na całą enklawę śródleśną wsi Zielonka. Obszar ten jest pofalowany, urozmaicony niewielkimi wzniesieniami i dolinkami, dookoła otoczony lasami. Najwyższe wzniesienie w tej okolicy ma wysokość 101,4 m n. p. m., a najniżej położone miejsce - 76 m n. p. m. .