profil

Wymień główne problemy twórczości I. Krasickiego. Omów dokładnie jeden gatunek literacki uprawiany przez poetę.

poleca 85% 153 głosów

Treść Grafika
Filmy
Komentarze
Ignacy Krasicki

Ignacy Krasicki, poza tym że przyjął święcenia kapłańskie, był również wielkim poetą, prozaikiem, publicystą i komediopisarzem; potem jako wybitny twórca związał się dworem Stanisława Augusta Poniatowskiego; ważna cecha jego twórczości: pisał prostym, jasnym i komunikatywnym językiem i stylem;

W bajkach autor starał się przedstawiać prawdy uniwersalne, choć niektóre z nich odczytuje się jako aluzje do wydarzeń politycznych; co do uniwersalności - po trochę przypominają przypowieść: co prawda pisane są wierszem, ale zredukowane do minimum zostało opisanie szczegółów świata przedstawionego, wyjaskrawiono antytezy typu dobro-zło, prawda-fałsz, siła-słabość; ważna jest także wielka oszczędność słowa w bajkach epigramatycznych, jaką kieruje się Krasicki; autor jako postaci, co normalne dla bajki, używał zwierząt, które z natury posiadają stałe, niezmienne i oczywiste cechy, dla zachowania obiektywności (pozorów chyba); każda bajka na końcu sugeruje, lub podaje bezpośrednio jakąś puentę; bajki są dramatyzowanymi historyjkami dydaktycznymi, które uczą moralności, krytykują głupotę, naiwność, zarozumiałość (krótki "Szczur i kot" pokazuje historyjkę o szczurze, który stojąc na ołtarzu, w najbardziej widocznym miejscu pyszni się swoją wielkością i pewnością siebie, jednak na raz wpada kot i zabija szczura); martwił się, że prawda jest mniej ceniona niż kłamstwo, prawda nie popłaca ("Malarze" historia dwóch malarzy, z których jeden jest biedny, ale maluje pięknie; drogi maluje źle i jest bogaty; jednak pierwszy wiernie oddaje rzeczywistość, a drugi upiększa okłamując widza) oraz prezentuje prawdę, że silniejszy (i zły) zawsze znajdzie przyczynę, aby przywalić słabszemu ("Jagnię i wilcy" - wilki spotykają jagnię w lesie i stwierdzając, że jest ono smaczne, słabe i w lesie, postanawiają je zjeść - odwołanie do sytuacji politycznej Polski);

Satyry były skierowane przeciwko przywarom społeczeństwa polskiego, tym razem już otwarcie i bez ogródek; starały się ośmieszać wady przez przejaskrawienie, ironię, kpinę i karykaturę, pokazywała rzeczywistość w chaosie i zamieszaniu, co idealnie nadaje się do krytykowania; najczęściej przyjmowały formę monologu-kazania, czasem udramatyzowanego obrazka lub relacji; niestety, poza krytyką, autor nie prezentuje żadnego programu pozytywnego; najbardziej znana jest sprawa pijaństwa ("Pijaństwo" - dwóch ludzi spotyka się w nieokreślonym miejscu, jeden przeciwnik alkoholu, drugi korzystający z niego, lecz zauważający jego wady; dyskutują o problemach związanych z alkoholem - ten pijący jest właśnie na kacu i pokazuje czytelnikowi objawy; jednak mimo tego wszystkiego, po rozmowie idzie napić się troszkę - postępuje wbrew logice), widać tu nawiązane także do Horacego: trzeba zachować umiar; inna satyra jest skierowana do króla, i z jednej strony ma go krytykować, a z drugiej jest właściwie panegirykiem (prezentuje wady i rzekome wady króla: nie jest pochodzenia królewskiego - choć ogłady dworskiej każdy może się nauczyć, młody, niedoświadczony, ma złe poglądy - tzn. nie są one zgodne z tym, co uważa większość szlachty, że jest Polakiem); poza tą jedną satyrą Krasicki trzyma się zasady "Występek karać, oszczędzać osoby"; jeszcze krytykował życie ponad stan i przejmowanie obcych zwyczajów ("Żona modna");

Poematem heroikomicznym jest "Monahomachia"; jest to taki utwór, który parodiuje poematy epickie; dowcip polega zwykle na używaniu podniosłego, patetycznego języka do opisu zdarzeń błahych, przyziemnych; opowiada o rywalizacji zakonów (polegającej na jedzeniu i piciu), które postanowiły przygotować uczoną dysputę, do której nie stało im niestety rozumu i zaczęła się wielka bijatyka na wszystko, co postało w ręku; jednak gdy wniesiono puchar pełen alkoholu, walki natychmiast ustały i zapanowała zgoda; ideą całości jest więc krytyka zakonów żebraczych na prowincji (stolica ziemiaństwa to malutka wioska); krytykuje ich pijaństwo, lenistwo, głupotę i niechęć do nauki;

Jest oczywiście i pierwsza polska nowożytna powieść "Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki", opisująca historię polskiego szlachcica, który wychowywał się w sarmackiej atmosferze, edukował się krótko w szkole jezuickiej, z której niewiele skorzystał, wyjechał w świat; początkowo podróżuje ze swoim guwernerem, który edukuje go w stronę zabaw towarzyskich i miłosnych; potem już bez niego; popada w długi i ucieka do Indonezji, statek jednak rozbija się i Mikołaj ląduje na wyspie Nipu, gdzie wysłuchuje wykładów mędrca wyspy (Xaoo) o społeczeństwie wielce utopijnym, ale jak wspaniale urządzonym; ostatecznie, po wielu perypetiach, wraca do kraju i we własnym gospodarstwie stara się wprowadzić w życie co usłyszał; wykład Xaoo ma być pouczeniem, jaką drogę należy wybrać w życiu;

Czy tekst był przydatny? Tak Nie
Opracowania powiązane z tekstem

Czas czytania: 4 minuty