Stwórca i jego dzieło. Analizując Hymn Jana Kochanowskiego i fragment hymnu Święty Boże Jana Kasprowicza, porównaj sposoby przedstawienia Boga, świata i człowieka

Przytoczone fragmenty wierszy to „Hymn” Jaka Kochanowskiego oraz „Święty Boże” Jana Kasprowicza. „Hymn” to utwór pochodzący z renesansu, natomiast „Święty Boże” to utwór modernistyczny, jednak w obu tekstach można odnaleźć wspólne elementy. Przede wszystkim są to teksty poetyckie, należące do liryki bezpośredniej, refleksyjno-religijnej. Oba teksty poruszają kwestie Boga i człowieka w świecie. Poza tym autorzy obu tekstów mają na imię „Jan”.
W „Hymnie” Jana Kochanowskiego został przedstawiony wizerunek Stwórcy oraz człowieka funkcjonującego w świecie stworzonym przez Boga. Jest on przedstawiany jako bóg wszechobecny, jest stwórcą całej materii. Bóg był tak hojny, iż stworzył świat różnorodny, a dzięki temu piękny. Świat w którym panuje harmonia, a rok podzielony jest na pory roku – porządek. Stwórca jest szczodry, łaskawy i zawsze dobry. Uważany jest za opiekuna człowieka. Człowiek zaś jest wdzięczny Bogu za cały piękny świat, który dostał od Niego. Chwali Go i dziękuje Mu. Jednocześnie czuje wyższość Boga, i być może dlatego prosi Go o opiekę nad sobą.
W wierszu tym pojawiają się liczne apostrofy do Boga. Język ma charakter patetyczny, wzniosły. Zresztą sama nazwa - „Hymn” – może być na to dowodem. W utworze tym można także odnaleźć archaizmy. Występują pytania retoryczne oraz zdania wykrzyknikowe. Można odnaleźć elementy personifikacji np. pór roku. Pojawiają się anafory oraz zaimek „nas”, dzięki czemu można stwierdzić, iż podmiot liryczny utożsamia się z pewną grupą ludzi.
„Hymn” Jana Kochanowskiego jest utworem skierowanym do Boga. Charakteryzuje się patetycznym językiem. Jest opisem relacji między Bogiem a człowiekiem oraz opisem świata stworzonego przez Boga. Skutkiem tego jest idealizacja i gloryfikacja świata.
Drugim tekstem jest wiersz „Święty Boże” Jana Kasprowicza. W utworze tym Bóg przestawiony jest jako stwórca wszechmocny, wielki i nieśmiertelny. Jednak podmiot liryczny zarzuca mu, iż zapomniał on o swoim największym dziele – człowieku – i pozostawił go na pastwę losu. Człowiek funkcjonuje w świecie, w którym wszystko przemija i dąży ku rozpadowi. Zarzuca Bogu, że jest niesprawiedliwy, bo jest nieśmiertelny, a sam musi żyć w świecie doczesnym i kruchym. Pragnie, by Bóg stał się mu równy, miał ludzkie cechy i podzielił jego los, doświadczając wielu problemów, z którymi człowiek musi się mierzyć na co dzień.
Wiersz ten jest wierszem białym. Nie ma w nim porządku stroficznego, również wersy mają różną ilość sylab. Występują apostrofy do Boga oraz wykrzyknienia. Niektóre zdania kończą się wielokropkiem., jakby były niedokończone. Występują elementy personifikacji, a także psychizacji krajobrazu. W wierszu widoczny jest katastrofizm, który jest cechą ekspresjonizmu.
Fragmenty „Święty Boże” przedstawiają świat, w którym człowiek zarzuca Bogu, iż postawił go samego, bez opieki. Podmiot liryczny bluźni przeciwko Bogu, oskarża Go o obojętność. Pragnie, by Bóg stał się człowiekiem i poczuł ból istnienia jednostki, który sam jej zapewnił. Świat przez niego stworzony nie jest idealny, wszystko dąży do zagłady, a nawet panuje w nim chaos. Świat, w którym pewna jest tylko śmierć, świat bez Boga, w którym nie ma już najwyższych wartości, w które wierzył człowiek. Przypomina to trochę obraz Sądu Ostatecznego.
Oba teksty poruszają kwestie Boga, który stworzył świat, a w nim człowieka. W „Hymnie” świat ten jest idealny, a człowiek wdzięczny Bogu za to, co od niego otrzymał. Inaczej jest w „Świętym Bogu” – człowiek przeklina podarowany przez Boga świat, pragnie by Bóg zainteresował się człowiekiem i zobaczył, że to co stworzył wcale nie jest idealne. Świat idealizowany w pierwszym tekście jest miejscem szczęścia, zaś w drugim – staje się symbolem smutku, niedoli oraz pesymizmu – typowego dla dekadentystów. Pod względem budowy oba teksty różnią się znacznie. W pierwszym występuje wyraźny układ stroficzny, panuje porządek, występują rymy. W drugim brakuje porządku, rymów, niektóre wypowiedzi są niedokończone.