Stres

Stres jest definiowany w psychologii jako dynamiczna relacja adaptacyjna pomiędzy możliwościami jednostki a wymogami sytuacji (stresorem), charakteryzująca się brakiem równowagi. Podejmowanie zachowań zaradczych jest próbą przywrócenia równowagi. Trzy typy reakcji na stres:
· Dystres jest reakcją organizmu na zagrożenie, utrudnienie lub niemożność realizacji ważnych celów i zadań człowieka, pojawia się w momencie zadziałania bodźca, czyli stresora.
· Eustres to stres mobilizujący pozytywnie do działania.


model stresu GAS Lazarusa
· Neustres to bodziec dla danej osoby neutralny w działaniu, chociaż dla innych bywa on eustresowy lub dystresowy
Radzenie sobie ze stresem (coping) to poznawcze i behawioralne wysiłki skierowane na opanowanie, zredukowanie lub tolerowanie zewnętrznych lub wewnętrznych żądań.

Biologia stresu
Stres wiąże się zwykle z nasileniem wydzielania kortykotropiny przez przysadkę mózgową. Wysoki poziom tego hormonu pobudza korę nadnerczy powodując intensywną produkcję glikokortykoidów - naturalnych sterydów, które podnoszą wydajność organizmu i pozwalają na przystosowanie się do warunków stresowych.

Fazy stresu:
Wg Selye'go stres przebiega w następujących fazach:
· Faza alarmowa. Początkowa, alarmowa reakcja zaskoczenia i niepokoju z powodu niedoświadczenia i konfrontacji z nową sytuacja.
· Faza mobilizacji. Występuje pełna mobilizacja i wykorzystanie potencjalnych możliwości jednostki.
o Stadium szoku.
o Stadium przeciwdziałania szokowi. Jednostka podejmuje wysiłki obronne.
· Faza przystosowania (odporności). Organizm nauczył się skutecznie i bez nadmiernych zaburzeń radzić sobie ze stresorem.
· Faza wyczerpania. Uogólnione pobudzenie całego organizmu, co prowadzi do przewlekłego stresu, bądź nawet do śmierci.

Objawy ostrego stresu:
· pobudzenie emocjonalne,
· wzrost ciśnienia krwi,
· przyspieszenie akcji serca,
· przyspieszenie oddechu,
· suchość w ustach,
· "gęsia skórka",
· wzrost stężenia cukru we krwi;


Stresory
Zdarzenie Liczba punktów określająca obciążenie
Śmierć współmałżonka 100
Rozwód 73
Ślub 50
Utrata pracy 47
Pogodzenie się ze współmałżonkiem 45
Reorganizacja przedsiębiorstwa 39
Zmiana pracy 36
Zmiana godzin lub warunków pracy 20
Urlop 13
Święta 12