Grzyby

Borowik sosnowy
Boletus pinicola


Wygląd: kapelusz o średnicy 10-20 cm odznacza się jednolitą, wysyconą, brązowoczerwoną lub kasztanowobrunatną barwą. Powierzchnia gładka lub lekko zamszowa, w wilgoci nieco lepka. Z biegiem czasu kolor początkowo białych rurek zmienia się na żółty lub żółtawooliwkowy. Pory przeważnie mają ten sam kolor co rurki; za młodu są bardzo wąskie, później okrągławe lub kanciaste. Gruby, bardzo twardy trzon pokryty jest czerwonawą lub brunatnożółtawą siateczką jaśniejącą ku wierzchołkowi. Miąższ biały, nieco podbarwiony na czerwonawo tak pod skórką kapelusza, jak i trzonu. W smaku łagodny, jak wszystkie borowiki.
Występowanie: borowik sosnowy jest, jak polska nazwa gatunkowa wskazuje, grzybem towarzyszącym sośnie. Rozpowszechniony w Europie, występuje szczególnie w górach; w Alpach sięga do 2000 m n.p.m. W Polsce niezbyt częsty. Niektórzy autorzy mówią również o jego występowaniu pod świerkiem i bukiem. Tworzy owocniki przeważnie w dwóch rzutach, w maju/lipcu i następnie jesienią.
Możliwość popełnienia pomyłki: grzyb stosunkowo łatwy do odróżnienia od innych borowików ze względu na czerwonobrunatną skórkę kapelusza i miejsce występowania. Dla zbierających grzyby oznaczenie poszczególnych gatunków nie ma większego znaczenia, jednak mogą rozpoznać, że borowik borowikowi nie jest równy.
Zastosowanie: wszystkie jadalne borowiki dobrze smakują, zarówno przygotowane osobno, jak i z innymi grzybami.


Maślak żółty
Suillus Grevillei

Wygląd: kapelusza średnicy 3-10 cm, początkowo półkulisty, później poduchowato wypukły, niekiedy z garbkiem, a wreszcie mniej lub bardziej rozpostarty, a nawet płaski; koloru jaskrawożółtego lub złotobrązowego, z ciemniejszym środkiem; skórka śluzowata kleista, naga, na sucho połyskująca, gładka. Rurki żółte, później oliwkowe lub brunatnożółte, przyrośnięte lub nieco zbiegające. Pory takiego samego koloru jak rurki, początkowo wąskie i okrągłe, potem nieregularnie wykrzywione. Trzon wysokości 6-10 (12) cm, grubości 1-2,5 cm, przeważnie walcowaty lub nieco maczugowato zgrubiały przy podstawie, początkowo połączony z brzegiem kapelusza żółtawą osłoną, którą niebawem można już tylko rozpoznać jako strefę pierścienia o nabrzmiałych kantach, na zewnątrz śluzowatą, niekiedy zanikającą podczas suszy. Poza tym trzon jest żółtawy, z brunatnymi włóknami lub kosmkami. Miąższ również silnie żółty, niekiedy bledszy; przekrojony zabarwia się słabo na kolor różowofioletowy; pachnie przyjemnie owocowo, w smaku jest łagodny lub lekko kwaskowy.
Występowanie: maślak żółty występuje powszechnie w północnej strefie klimatu umiarkowanego i można go znaleźć w regionach naturalnego występowania modrzewia, ale także w nasadzeniach. Jego owocniki wyrastają gromadnie od lipca do października, zarówno na glebach kwaśnych jak i zawierających wapienie.
Możliwość popełnienia pomyłki: maślak lepki (S. aeruginascens) ma podobny pokrój, ale kapelusz, pory i trzon są bardziej szarawe, a miąższ białawy. Maślak trydencki (S. tridentinus) ma podobne kształty, lecz w kolorze jest bardziej pomarańczowocynamonowobrunatny. Oba rosną koło modrzewi, raczej na glebach wapiennych i rzadko można je spotkać na równinach.
Zastosowanie: wszystkie trzy gatunki maślaków związane z modrzewiem są jadalne.



Muchomor czerwony
Amanita muscaria


Wygląd: muchomor czerwony z pewnością należy do grzybów najlepiej znanych w Europie. Rozpoznaje się go już z daleka po pięknym czerwonym lub pomarańczowym kapeluszu pokrytym białymi plamkami. W stadium młodocianym ukazuje się początkowo jako mała, biaława kulka: wkrótce jednak rozwija się kapelusz, biała osłona rozpada na białe płatki, większość z nich pozostaje przyczepiona do powierzchni kapelusza, którego brzeg jest delikatnie prążkowany. Blaszki są zawsze białe, mocno ściśnięte i nie przyrośnięte do trzonu. Trzon biały z bardzo długim, płatowatym, zwisającym pierścieniem. Jak wszystkie grzyby z rodzaju Amanita muchomor czerwony wyrasta z osłony całkowitej, z której jednak można zauważyć tylko pas brodawek na bulwie. Miąższ bez smaku i bez zapachu; pod skórką kapelusza żółtawy.
Występowanie: występuje pospolicie w całym kraju, często pod brzozami na glebach kwaśnych, rzadziej w jednorodnych lasach szpilkowych i liściastych. Tworzy owocniki od lipca do października.
Możliwość popełnienia pomyłki: muchomor królewski ma kapelusz umbrowobrunatny.
Zastosowanie: niezależnie od tego, że świadomy zbieracz grzybów powinien pozostawić go w spokoju choćby ze względu na jego piękny wygląd, to muchomor czerwony jest na dodatek również trujący. Wprawdzie nie wywołuje on śmiertelnych następstw, może jednak spowodować ciężkie zatrucie. Grzybowi temu przypisuje się działanie oszałamiające.

Muchomor sromotnikowy
Amanita phalloides


Wygląd: kapelusza średnicy do 15 cm, początkowo półkulisty, później spłaszczony, oliwkowozielony, żółtozielony, może być także biały o matowym, jedwabistym połysku, wilgotny lekko kleisty, z promienisto biegnącymi włókienkami. Blaszki różnej długości, gęsto ustawione, przy trzonie wolne, białe. Trzon może dochodzić do 12 (15) cm wysokości i 2,5 cm grubości, żółtawy lub zielonkawy z charakterystycznym, wężykowatym wzorkiem. Tkwi w otwartej pochwie. Kołnierz słabo żłobkowany, skórzasty, zwisający, często krótkotrwały. Miąższ pachnie lekko słodkawo, miodowo.
Występowanie: podobnie jak muchomor cytrynowy spotykany bywa zwykle pod dębami, ale również pod bukami; rzadko w lasach iglastych. Woli gleby bogatsze, nie unika wapiennych. Rośnie od lipca do października. U nas w niektórych rejonach kraju pospolity, pojawia się w dużej obfitości, lecz rośnie pojedynczo.
Możliwość popełnienia pomyłki: rysunkiem i barwą kapelusza podobny do gąski mydlanej (Tricholoma sejunctum), bywa często mylony z muchomorem cytrynowym, trzeba jednak zwrócić uwagę na inaczej zbudowaną podstawę trzonu i inny zapach. Gołąbki modrożółte i gąski nie mają pierścienia i pochwy. Jedynie nieostrożny i bezkrytyczny zbieracz grzybów może pomylić białą formę muchomora sromotnikowego z pieczarkami, które w stadium młodocianym mają blaszki białawe a później ciemnobrązowe; poza tym wysyp zarodników pieczarek jest purpurowobrązowy.
Zastosowanie: muchomor sromotnikowy jest śmiertelnie trujący. Zawiera ponad 20 różnych toksyn. Szansę przeżycia zależą między innymi od ilości zjedzonej trucizny. 50 g świeżych grzybów może spowodować śmiertelne zatrucie. Konieczna pomoc lekarska!