Życie i twórczość Sofoklesa

Sofokles ur. się w 496 roku p.n.e., w podatenskiej wiosce Kolonos. Był drugi w porządku chronologicznym z wielkiej trójki tragików greckich (Ajschylos, Eurypides). Jego ojciec Sofilos był rzemieślnikiem. Dzieciństwo Sofoklesa wyglądało jak normalne dzieciństwo każdego młodego greka. Do siódmego roku życia pozostawał pod opieką kobiet, czas spędzając na zabawach i słuchaniu opowieści o mitycznych bohaterach. Mitologia, czyny Heraklesa, przebieg wojny trojańskiej czy tułaczka Odyseusza rozpalała wyobraźnię i kształtowała sumienia małych Ateńczyków. Gdy skończył 6 lat, przeszedł pod opiekę mężczyzn i zaczął się uczyć. Wykształcenie, jakie otrzymał, wiązało się z greckim ideałem kalokagathii, czyli harmonijnego rozwoju ciała i ducha. Wspaniale tańczył i grał na lirze, zaś jego utwory świadczą o głębokiej znajomości mitologii i literatury greckiej. W 480 roku p.n.e. podczas uroczystości dziękczynnych z okazji zwycięstwa Aten nad Persami pod Salamina miał jako szesnastoletni chłopiec przewodzić chórowi młodzieży.

Pierwszy sukces pisarski odniósł w dość młodym wieku. W 468 roku p.n.e. odniósl zwyciestwo w zawodach dramaturgicznych, pokonawszy poprzedniego wielkiego mistrza Ajschylosa. Sukces artystyczny przyniósł Sofoklesowi szacunek i sympatie Atenczyków.

W starożytnych Atenach nieodłącznie wiązał się z większymi obowiązkami obywatelskimi. Współobywatele dwukrotnie powoływali Sofoklesa na stanowisko stratega. Był także przewodniczącym komisji zarządzającej kasa Ateńskiego Związku Morskiego. Zdobył przyjaźń wybitnego męża stany Peryklesa, twórcy ateńskiej potęgi. Do kręgu jego przyjaciół należał także wielki historyk grecki Herodot. Jednak w działalności publicznej nie wykazał się wielkimi talentami. Dużo bliższe były mu problemy moralności, prawa i czci oddawanej bogom. Był kapłanem Asklepiosa, boga lekarza, którego kult wprowadził do Aten.

Sofokles zmarł w 406 roku p.n.e., przeżył 90 lat. Kiedy umierał, kończyła się tez świetność Aten. Miasto było oblężone przez wojska spartańskie. Ostatecznie zostało zdobyte w 404 roku p.n.e. i musiało uznać hegemonie Sparty.

Po śmierci Sofokles został uznany za herosa. W komedii wystawionej w kilka miesięcy po jego śmierci mówi się o Sofoklesie jako człowieku, który pięknie żył, stworzył wiele pięknych dziel i pięknie umarł.

Sofokles napisał ok. 120 tragedii i dramatów satyrowych. Do naszych czasów przetrwało niestety tylko siedem z nich:
- Antygona (wystawiona w 443 roku p.n.e.),
- Król Edyp (wystawiona w 429 roku p.n.e.),
- Elektra,
- Ajas,
- Trachinki,
- Filoktet (wystawiona w 409 roku p.n.e.),
- Edyp w Kolonie (wystawiona w 401 roku p.n.e. po śmierci poety, przez jego wnuka, Sofoklesa Młodszego).