Jaki obraz człowieka przynosi literatura (teatr, film)? Przedstaw, odwołując się do wybranych utworów literackich, realizacji filmowych lub teatralnych.

Mogłabym napisać o człowieku jako sprawcy zła, przemocy, terroru i tragedii, którego nic nie obchodzi poza sławą, pieniędzmi, władzą, widzącego tylko siebie i własne potrzeby, niemoralnego nieuczciwego.

Takich przykładów jest mnóstwo, ponieważ za jednostkami szlachetnymi zawsze podążają negatywne. Dlatego chce znaleść te dobre postaci, dające nadzieje, ze ludzie nie są do końca źli i zdegenerowani.

Zacznę od mojej ulubionej postaci literackiej –dr. Rieux z „Dżumy” Alberta Camusa. Symbolu godności i solidarności ludzi Aktywnie przeciwstawiających się złu. Rienux nie jest postacią heroiczna czy wzniosła, tylko prostym i uczciwym człowiekiem. Obrazem osoby zawsze skorej do pomocy słabszym, bez względu na skale potrzeb. Nigdy nie patrzy na korzyści materialne, nie dba o siebie tylko o chorych. Osoby, która może stale narażać zycie dla bliźnich, nie wymagającej niczego od innych, ale przede wszystkim od samego siebie. Lecz „Dżuma” pokazuje również obraz człowieka mającego prawo do przemian i poprawy. Myślę o Rambercie – przykład ewolucji, jaka może się dokonać w człowieku po zetknięciu się z tragedia. Staje się on osoba gotowa do czynnego udziału w walce, pomocy cierpiącemu.

Z opowiadania „Wieża” wzięłabym niezwykły wzór człowieka, jaki reprezentuje Lebrosso. Człowieka zmagającego się z cierpieniem – i nie upadającego na duchu, lecz tym bardziej szlachetnego, ponieważ stłumił swój bunt oraz myśli o innych. Stara się bardzo, by ich nie dotknąć, nie zarazić. W „Wierzy” dostrzegam również cos aktualnego. Obojętnie czy to wiek VIII czy XXI... Symbolami i współtowarzyszami ludzkiego cierpienia parafia być budowle, które wznosi człowiek. W opowiadaniu Grudzinskiego – wieża zwana Wieżą Strachu. W tragedii 11 września – dwa bliźniacze wieżowce World Trade Center...

Joshep Konrad przedstawia bohatera, który musi żyć z piętnem złego czynu. Przypomina nam, ze wierność zasadom etycznym gwarantuje ludzkości bezpieczeństwo moralne. Pokazuje człowieka, który jest istota nieprzewidywalna. Jim śnił o swojej odwadze, niemal, żądal od losu próby. Gdy nadeszła – stchórzył. Myślę, ze jego czyn jest potwierdzeniem słow: „tyle o sobie wiemy, na ile nas sprawdzono. Uważam, ze autor stara się nam powiedzieć, iż słabość to cecha natury ludzkiej...

Natomiast w prozie A.St.Exepeyrego dostrzegam postulat bohaterstwa, solidarności, przyjaźni wobec zagrożeni. W utworze „Ziemia, planeta ludzi” widzę obraz poświecenia, który otrzymuje oprócz naturalnego wymiaru pomocy kolegom jeszcze jeden: poświęcenia samego siebie. A.St.Exeupery potrafi również pokazać wielkość człowieka. Stawia go wobec wyzwań natury, jasno mówi, ze tylko odwaga i próby pokonania trudów stanowią o człowieczeństwie. W powiesci nieznany Beduin z Libii ratuje życie lotnikom zagubionym na pustynie. Pisarz, odwołując się do tego epizodu buduje następny obraz człowieka: „Twoja postać Beduina z Libii, któremu zawdzięczam życie, zatrze się jednak w mojej pamieci. Nie zapamiętam Twojej twarzy. Jesteś człowiekiem i masz w moich oczach twarz wszystkich ludzi jednocześnie. Nigdy nas nie widziałeś, a rozpoznałeś natychmiast. Ja z kolei poznam Cię w każdym człowieku, we wszystkich ludziach.” Myślę, ze przez to autor tekstu, chce nam powiedzieć, ze istota człowieczeństwa jest pomocna dłoń, bez pytań o wiek, narodowość, okoliczności.
Exupery oprócz klasycznego obrazu istoty ludzkiej zmagającej się z choroba, trzęsieniem ziemi czy żywiołami morskimi, ukazuje moc człowieka, który przez swoja wytrwałość spełni wreszcie marzenia.

Uważam, ze niezwykły obraz człowieka możemy zobaczyć, w jednym z najpiękniejszych filmów – „Pasji” - Mela Gibsona. Wprawdzie żadna istota ludzka nie jest w stanie się równać z Chrystusem, dla wielu był, jest i będzie wzorem do naśladowania. Jego życie to obraz: cierpienia, posiwienia, przebaczenia nawet największemu zbrodniarzowi oraz miłości.

Sadzę, ze w pracy o człowieku warto jeszcze wspomnieć o ludziach naszych czasów, takich jak błogosławiona Matka Teresa z Kalkuty czy współcześnie wolontariuszach np. Joannie Ochojskiej czy Jerzym Owsiaku. Matka Teresa, która była bogata i nic nie musiała robić, zaczęła tworzyć domy sierot w Indiach, założyła ośrodek dla trędowatych – zwany Miastem Pokoju w Kalkucie, pierwszy centrum pomocy dla chorych na AIDS. Współczesny symbol działalności misyjnej i poświecenia na rzecz innych ludzi. Natomiast J. Ochocka czy J.Owsiak działają na rzecz potrzbujacyh po przez, oragnizacje zbiorek pieniędzy, akcje pomocy dzieciom chorym, głodującym oraz dzieciom wojny. Oprócz najbardziej znanych, w szeregach wolontariatu pracują tysiące ludzi anonimowych, ponieważ wolontariat jest misja naszych czasów, możliwością walki ze złem i cierpieniem – w wyzwaniem dla zwykłych ludzi, nie tylko dla jednostek heroicznych czy wzniolsych, poswiecajacych cale życie.

Myśle, ze udalo mi się wydobyc najpiękniejsze ideały, czyste i szlachetne. Pokazałam człowieka, który jest skory do poświęceń, czynienia dobra, przeciwstawiania się złu „oraz takiego, który umie przebaczać i kochać. Człowieka, będącego w stanie oddać życie za bliźnich, bo „nie ma większej miłości niż umierać za przyjaciół swoich”.


AGTA WILK 2004