Krew

Krew już przez starożytnych była uważana za esencję życia. Jest to rzeczywiście bardzo ważny składnik naszego organizmu - jej brak czy znaczny ubytek doprowadza szybko do śmierci. Krew stanowi około 7% masy ciała. Większość (55% objętości) to osocze, czyli płynne środowisko tworzące "zawiesinę" dla elementów morfotycznych (upostaciowanych), którymi są krwinki czerwone (erytrocyty), krwinki białe (leukocyty) oraz płytki krwi .Element te stanowią 45%zawartości krwi. Krew pełni funkcję oddechową (dostarcza tlen komórkom w ciele), odżywczą, wydalniczą (gł. szkodliwych produktów metabolizmu - dwutlenku węgla i azotu), odpornościową (immunologiczną), oraz termoizolacyjną.

Krwinki czerwone
Erytrocyty są najliczniejszą grupą morfotyczną krwi. Dojrzałe erytrocyty są to owalne małe komórki (średnica 7 mikronów, grubość 2 mikrony, objętość 60 nm3, każda zaś krwinka ma 30 piko gramów hemoglobiny), wyglądające jak dwuwklęsłe krążki. Powstają z ertyroblastów w czerwonym szpiku kostnym (jako "dorosłe" trafiają do krwi, są pozbawione jądra komórkowego). Utrata jądra komórkowego ogranicza własne procesy metaboliczne krwinki czerwonej, a przez to zużycie tlenu. Aby nie zużywać przenoszonego tlenu krwinki czerwone czerpią energię z beztlenowego rozkładu glukozy. W ciele człowieka znajduje się około 30 bilionów czerwonych krwinek, czyli około 5,4 miliona w 1mm³ krwi dorosłego mężczyzny i 5 milionów u kobiety. Krwinki te żyją przez około 100-120 dni, po czym gdy zawierają zbyt duży procent met-hemoglobiny są wychwytywane przez śledzionę i następuje ich rozpad. Uwolniona hemoglobina jest degradowana w wątrobie. Żelazo uwolnione z hemoglobiny jest w części transportowane do szpiku kostnego.
Erytrocyty uczestniczą w przenoszeniu tlenu z naczyń włosowatych pęcherzyków płucnych i uwalnianiu go w naczyniach włosowatych tkanek. Czerwone krwinki biorą także udział w przenoszeniu dwutlenku węgla z tkanek do płuc. Przenoszą około 30% CO2, reszta-70% transportowana jest w osoczu w formie jonów HCO3. Kolejne zadanie krwinek to buforowanie krwi - udział w utrzymaniu stałego Ph. Wszystkie zadania krwinka spełnia dzięki zawartości hemoglobiny.


Krwinki białe

Krwinki białe, czyli leukocyty, krążą we krwi w ilości od 4 tys. do 10 tys./mm3. Są komórkami, z których każda posiada jedno jądro i kulisty kształt. Powstają głównie w czerwonym szpiku kostnym ,a także w układzie limfatycznym(gdzie częściowo występują). Wielkość leukocytów jest różna, ale są znacznie większe od erytrocytów. Posiadają także komplet organelli wewnątrzkomórkowych. Wszystkie krwinki białe tworzą układ białokrwinkowy. Bierze on udział w procesie odporności organizmu.

Poszczególne elementy morfotyczne tego układu biorą udział w zjawiskach fagocytozy, produkcji przeciwciał odpornościowych oraz zjawiskach odporności komórkowej takich jak odrzucanie przeszczepów narządowych i tkankowych. W układzie białokrwinkowym wyróżnia się: granulocyty obojętnochłonne (neutrofile), granulocyty kwasochłonne (eozynofile), granulocyty zasadochłonne (bazofile) oraz Agranulocyty:Limfocyty(limfocyty B i T) oraz monocyty.

GRANULOCYTY:
Granulocyty obojętnochłonne (neutrofile) są komórkami o średnicy 12–15um i stanowią 50–75% wszystkich leukocytów. Kształt jąder zależy od stopnia dojrzałości komórek. Granulocyty obojętnochłonne pełnią funkcję obronną, głównie przeciwbakteryjną oraz usuwają z organizmu obce i niepożądane cząsteczki. Neutrofile we krwi żyją stosunkowo krótko ok. 8–12 godz, a następnie przechodzą do tkanek gdzie przez 1–2 dni funkcjonują jako mikrofagi, po czym obumierają.

Granulocyty kwasochłonne (eozynofile) są komórkami o średnicy 10–14um i stanowią 2–4% wszystkich leukocytów krwi obwodowej. Podobnie jak granulocyty obojętnochłonne mają zdolność ruchu, fagocytozy i wydzielania substancji przeciwbakteryjnych. Zwiększenie ich liczby obserwowane jest m.in. w chorobach alergicznych i robaczycach, a także w chorobach zakrzepowo–zatorowych.

Granulocyty zasadochłonne (bazofile) to komórki o średnicy 10–15um, a więc są najmniejszymi spośród granulocytów i stanowią poniżej 1% wszystkich leukocytów krwi obwodowej. Biorą one udział w reakcjach nadwrażliwości, a także wykazują zdolności fagocytarne. Zwiększenie ilości granulocytów zasadochłonnych (bazofilia) we krwi obwodowej występuje min. w białaczce bazocytowej, czerwienicy prawdziwej, uczuleniach pokarmowych i innych. Zmniejszenie ich liczby (bazopenia) występuje m.in. w nadczynności tarczycy i w zakażeniach.


AGRANULOCYTY:
*Limfocyty to komórki o średnicy 6–10 m, stanowiące 25–35% wszystkich leukocytów. Limfocyty są wytwarzane w szpiku kostnym oraz tkance limfoidalnej węzłów chłonnych, grasicy, śledziony, jelit i wyrostka robaczkowego. Biorą one udział w zjawiskach odporności komórkowej i humoralnej.

Limfocyty B są to małe limfocyty powstające w szpiku kostnym skąd przedostają się z krwią do różnych narządów. Stanowią ok. 30% wszystkich limfocytów. Po zetknięciu się z nieznanym antygenem limfocyt ulega aktywacji, co prowadzi do powstania wielu limfocytów B, które wydzielają przeciwciała skierowane przeciwko antygenom ciała obcego. Jest to odpowiedź humoralna.
Limfocyty T Limfocyty T są małymi limfocytami. Wywodzą się ze szpiku i przechodzą do grasicy, gdzie dojrzewają, po czym dostają się do krwi i do różnych narządów. Stanowią ok. 60% wszystkich limfocytów. Wśród limfocytów T wyróżnia się limfocyty pomocnicze (Th) oraz supresorowe (Ts). Funkcja limfocytów Th polega na oddziaływaniu za pomocą limfokin (substancji pobudzających) na limfocyty B, inne limfocyty T, makrofagi i inne komórki.

*Monocyty są największymi komórkami krwi obwodowej, a ich średnica może dochodzić do 40µm. Powstają w szpiku kostnym, skąd przechodzą do krwi. Tu przebywają ok. 2 dni, po czym przedostają się do różnych tkanek.
Monocyty wykazują zdolność ruchu i aktywność fagocytową. Ich rola związana jest ze zjawiskami odpornościowymi. Liczba monocytów zwiększa się w zakażeniach bakteryjnych, pasożytniczych, a przede wszystkim w białaczce monocytowej.
Płytki Krwi(Trombocyty)
Płytki krwi (trombocyty) są małymi ok. 2 um bezjądrowymi fragmentami megakariocytów, powstającymi w szpiku kostnym. Ich liczba we krwi obwodowej wynosi 150–400 tys./mm3.
Płytki krwi żyją ok. 10 dni. Są kształtu dyskoidalnego. Biorą udział w hamowaniu krwawienia, poprzez tworzenie agregatów wypełniających ubytki w ścianie naczyń krwionośnych. Ponadto uwalniają substancje, które mogą początkować i kontynuować proces krzepnięcia krwi. Ich niedobór lub defekt czynnościowy powoduje powstanie skaz krwotocznych, natomiast ich nadmiar prowadzić może do powikłań zakrzepowych.

Limfa
Limfa to płyn ustrojowy w układzie limfatycznym, złożony z płynnego osocza (przesącz krwi uzupełniony wydzielinami tkankowymi) i krwinek, gł. Limfocytów. Limfa jest łącznikiem między krwią a komórkami

Bierze swój początek w przestrzeniach międzykomórkowych, a wypełnia szczeliny międzykomórkowe. Dzięki niej do każdej komórki doprowadzane są substancje odżywcze, a odprowadzane zbędne produkty przemiany materii.

Chłonka, która odprowadzana jest z jelit jest płynem gęstym. Za jej pośrednictwem transportowane są tłuszcze. Limfa, która transportuje tłuszcze nosi nazwę mlecz.