profil

Dokonując analizy Pieśni XIX wskaż jakie zadnie stawia przed ludźmi Jan Kochanowski.

poleca 85% 120 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze

Czarnolas Ciche miejsce ukryte wśród wiosek ziemi radomskiej. Rzadko skręcają tu ludzie jadący w kierunku Warszawy przez Zwoleń. Spieszą się przecież do ważnych spraw: do pracy, na lotnisko, po zakupy. Czy mają czas przypomnieć sobie, że Zwoleń to nie tylko etap drogi do tętniącej życiem stolicy? Ale także miejsce, w którym pochowano wielkiego polskiego poetę, pierwszego, który tworzył po polsku.

To właśnie Jan Kochanowski pisał, że w najbardziej zaszczytnym przejawie cnoty jawi się służba ojczyźnie – ludzie służący pospolitej rzeczy mogą być pewni nagrody w niebie. A tylko o takie laury warto się starać. Potwierdza to Pieśń XIX traktująca o dobrej sławie – podmiot liryczny oświadcza, że na tym świecie, pełnym rzeczy nietrwałych, przemijalnych, doczesnych, warto zabiegać tylko o dobrą sławę, którą potomni zachowają w pamięci. Kochanowski definiuje przy tym, kto na taką sławę może zasłużyć: na pewno nie pijanice i obżartuchy („kto bydlęce żyje”), lecz ludzie rozumni, poczciwi, służący dobru wspólnemu, potrafiący wprowadzać pośród bliźnich dobre obyczaje. A na większą sławę zasłużą ci, którzy zdecydują się stanąć w szeregach obrońców ojczyzny i mężnie walczyć z pogaństwem. Podkreśla, iż walka o wolność przynosi człowiekowi zaszczyt i sławę potomnych. Przypomina nam również rzymską maksymę: dulce et decorum est pro patrica mori, czyli słodka jest śmierć dla ojczyzny.

Bóg wyróżnił człowieka spośród wszystkiego, co stworzył: dał nam rozum i mowę. Powinniśmy to wykorzystać do spełniania ważnych celów w życiu, tak na ziemi, jak i w niebie, gdyż życie człowieka nie jest przypadkiem. Każdy został obdarzony jakimś talentem, którego nie może zmarnować czy zaprzepaścić – powinien wykorzystać dla dobra wspólnego. Wiele takich przykładów, jak choćby opowieść o talentach, możemy odnaleźć w przypowieściach biblijnych.

Kochanowski zaznaczał, iż wykształceni i uzdolnieni ludzie powinni wykorzystać swój dar dla dobra innych; powinni dzielić się umiejętnościami. Mądrzy i dobrzy mówcy mają szerzyć dobre obyczaje, zapewniać dobre prawa i uczy ich przestrzegania, by zapobiec bałaganowi w państwie; uczyć miłości do ojczyzny i bliźnich.

Poeta w swych Pieśniach nawiązuje do liryki rzymskiej, zwłaszcza do jej mistrza – Horacego. W Pieśniach najpełniej wyraża humanistyczny ideał człowieka. Główną tezą zawarta w pierwszej zwrotce Pieśni XIX jest przekonanie, iż celem życia człowieka powinno być pozostawienie po sobie dobrego imienia. Druga zwrotka zawiera uzasadnienie tej tezy przez zestawienie rozumnego człowieka za zwierzęciem. Trzecia – wysuwa wynikające z dotychczasowego rozważania myśl ogólną w formie wezwania i wskazuje jako główna drogę postępowania, służbę „dla dobra spólnego”. Jest to złota myśl do zapamiętania. Natomiast pytanie końcowe jest retoryczne. Nie wymaga odpowiedzi, zawiera ją bowiem w sobie, pełniąc funkcję argumentacyjna. Ze względu na refleksyjny charakter treści utworu podmiot liryczny stara się logicznie uzasadnić głoszony przez siebie pogląd. A mianowicie sława to wartość, która może być przeciwstawiona przemijalności.

Utwór ten można uznać za „kodeks człowieka renesansu”. Albowiem dokładnie odzwierciedla idee tej epoki. Najważniejsza jest pojedyncza osobowość ludzka, w całej swej złożoności. Doskonale widać tu renesansowy pogląd – antropocentryzm, chwalący obrany cel w życiu, jakim jest sława.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 3 minuty