Ból świata w doświadczeniach Wertera, Giaura i Gustawa.

Ból świata, czy też Weltschmerz... Pojęcie to zostało pierwszy raz użyte przez Jeana Paula. Co w ogóle oznacza??? Z cała pewnością ból świata ściśle wiąże się z chorobą wieku, jednak nie jest jej dokładnym odpowiednikiem. Najogólniejszą definicją Weltschmerz jest ból istnienia z powodu świata. Poniżej postaram się przybliżyć ten termin.
Bohater romantyczny bardzo często pada ofiarą bólu świata. Zazwyczaj dzieje się to z powodu nieszczęśliwej miłości – choć niekoniecznie nieodwzajemnionej. To właśnie niespełniona miłość w największym stopniu popchnęła głównego bohatera arcydzieła „Cierpienia młodego Wertera” do samobójstwa.

“...koniec ze mną, nie zniosę tego dłużej! Dziś siedziałem przy niej (...) wzrok mój padł na jej obrączkę - łzy moje płynęły".

„Nie znam już innej modlitwy jak do niej (...)
Wszystko dookoła widzę tylko w związku z nią (...).
Nie widzę cierpieniu temu kresu prócz grobu”

Gustaw, bohater „Dziadów” Adama Mickiewicza, nękany jest myślami zarówno samobójczymi, jak i morderczymi z powodu miłości.

„Tylem wytrwał, tyle wycierpiałem,
Chyba śmiercią bole się ukoją”

„Ha! wyrodku niewiasty!
Śmiertelne ścisnę wokoło szyi twojej wieńce!”

Także Giaur (bohater utworu Byrona o tym samym tytule) popełnia zbrodnię – zabija mordercę swojej ukochanej.

„Tak! tyś pochował w falach mą Leilę,
Jam cię pochował w czerwonej mogile.”

Taka jest jednak miłość romantyczna – z założenia nieszczęśliwa, gdyż tylko wtedy jest prawdziwa. Doświadczenie miłości jest wartości samą w sobie – bez względu na to, co przyniesie, jednakże małżeństwo jest zabójstwem samej miłości.
Kolejnym elementem Weltschmerz jest niemożność pogodzenia się ze światem i poczucie bezcelowości życia. To miedzy innymi z tego powodu Werter się zabija, a Gustaw zamienia w upiora. Giaur natomiast wstępuje do klasztoru, zamyka się w sobie. Przestaje z kimkolwiek rozmawiać, jedynym towarzystwem są dla niego jego własne myśli.

„Sześć lat minęło, jak przybył w te strony.
Wszedł do klasztoru, czy światem znudzony,
Czy za grzech jakiś pokutę odprawia (...)
Dni całe siedzi zamknięty w ukryciu”

Bohaterów tych, wcześniej tak bardzo uczuciowych i wrażliwych, przestaje cokolwiek cieszyć, dostrzegają brzydotę tam, gdzie wcześniej widzieli jedynie bezgraniczne piękno. Świat pomału zarówno zabija ich wnętrze, jak i odbiera życie.
“...z każdym oddechem piję wspomnienie tej błogości, którą napełniały mnie tamte, nieliczne, szczęśliwe, niepowrotne dni (...) kwiaty życia są tylko złudą!
(„Cierpienia młodego Wertera”)
Bohaterowie wyżej wymienionych utworów odwracają się też od społeczeństwa – czy to przez samobójstwo, czy przez ucieczkę w głąb siebie, jak uczynił to Giaur. Dzieje się tak, gdyż nie tylko świat ich męczy – mają także dość wszelkich stosunków międzyludzkich. Czują się wyalienowani w społeczeństwie, nikt nie potrafi ich zaakceptować, ani nawet w pełni zrozumieć. Mnichowie zaczynają się nawet bać Giaura – a, jak wiadomo, człowiek boi się głównie tego, czego nie rozumie.

„Nie chciałbym nigdzie zdybać takiej twarzy (...)
I teraz strasznie wygląda ten człowiek,
Jak gdyby śmierć mu patrzyła spod powiek.”

Werter jest bohaterem, który moim zdaniem najbardziej odczuwał poczucie własnej słabości, które także wchodzi w skład bólu istnienia. Nie starał się nawet walczyć o ukochaną – pozwolił trwać własnemu nieszczęściu, przekonany, iż nie jest w stanie niczego sensownego uczynić.

“Ja jej mężem! O Boże, któryś mnie stworzył, gdybyś mi był zgotował tę szczęśliwość, całe me życie byłoby ciągłą modlitwą! Nie chcę się prawować! Wybacz mi te łzy, wybacz mi moje daremne pragnienie!"

Giaur jest zdecydowanie bardziej aktywny – jednak po śmierci ukochanej nie mógł zrobić nic ponad pomszczenie jej. Zastanawia mnie jedynie, dlaczego nie starał się uciec ze swoją kochanką? Być może on także cierpiał na zaniżone poczucie własnej wartości i nie dopuszczał do siebie myśli, iż może mu się udać ucieczka z żoną Hassana.
Powyższe akapity argumentują występowanie Weltschmerz u kilku bohaterów romantycznych i ukazują, czym się przejawia ból istnienia. Można rzec, iż jest to jedno z najgorszych uczuć na świecie – całokształt doznań niepokoju i bólu. Uważam, iż Werter, Giaur i Gustaw byli jednymi z najbardziej nieszczęśliwych bohaterów literackich, gdyż to właśnie oni doznali pełni nieszczęścia.