Układ krążenia.

Skład krwi:
OSOCZE, elementy morfologiczne:

KRWINKI CZERWONE (erytrocyty) powstają w szpiku kostnym z erytrotrastu, w organiźmie człowieka 3,8 do 5,4 mln/mm 3. krwinki czerwone ssaków nie posiadają jądra kom. Krwinki żyją ok. 120 dni i rozkładane są przez śledzionę. Krwinki te posiadają czerwony barwnik hemoglobinę która zawiera żelazo i uczestniczy w transporcie tlenu. Nie trwale łączy się z tlenem tworząc aksyhemoglobinę.

KRWINKI BIAŁE (leukocyty) 6-7 tyś/mm3. wytwarzane w grasicy śledzionie i węzłach chłonnych, niektóre w szpiku kostnym. Zaliczamy: limfocyty: mają zdolność do przekształcania się w inne typy kom. Odgrywają duże znaczenie w procesach zabliźniania się ran. Monocyty: największe kom krwi. Mają zdolność do pożerania innych ciał- fagocytoza. Wytwarzają białko-interferon który zapobiega namnażaniu się wirusów i niszczy je.

PŁYTKI KRWI (trombocyty) 150-300 tyś/mm3. wytwarzane z kom szpiku kostnego z tzw megakariocytów. Biorą udział w procesie krzepnięcia krwi: uszkodzenie naczynia krwionośnego płytki krwi tworzą czop w miejscu zranienia uwalniana jest trombokinoza płytkowa Ca2+ protrombina———trombina(aktywny enzym) Ca2+fibrynogen (białko rozpuszcz. w osoczu)———fibryna(włóknik-skrzep)(białko nierozp. w osoczu)
biorca Dawca
A B AB 0
A √ x x √
B X √ X √
AB √ √ √ √
0 x x x √
x-zlepienie sie krwinek- aglutynacje, konflikt serologiczny- matka ma RH-, dziecko po ojcu RH+.
Naczynia krwionośne:

ŻYŁY: doprowadzają krew do serca, krew płynie pod małym ciś znajdują się tam zastawki uniemożliwiające cofanie się krwi.

TĘTNICE: odprowadzają krew z serca krew płynie pod dużym ciś ściany są grube i elastyczne.

NACZYNIA WŁOSOWATE bardzo cienkie naczynia zbudowane z śródbłonka charakteryzują się dużą przepuszczalnością wielu subst.

DUŻY OBIEG: lewa komoraaorta naczynia włosowateżyła główna dolna i górnaprawy przedsionek. MAŁY OBIEG: prawa komoratętnica płucnapłucażyły płucne(4)lewy przedsionek.

DROGA KRWI NATLENOWANEJ: płucażyły płucnelewy przedsioneklewa komoraaortanaczynia włosowate.

DROGA KRWI ODTLENOWANEJ: naczynia włosowateżyła głównaprawy przedsionekprawa komoratętnica płucnapłuca.

BUDOWA SERCA: serce znajduje się w śródpiersiu, w worku osierdziowym ma wielkość pięści. W jamie osierdziowej jest plyn chroniący serce podczas jego pracy. Serce odżywiane jest przez naczynia wieńcowe. Pomiędzy przedsionkiem prawym a komorą prawą jest zastawka trójdzielna. Pomiędzy przedsionkiem lewym a komorą jest zastawka dwudzielna.
ANEMIA(niedokrwistość) związana z małą ilością erytrocytów. Przyczyną jest brak żelaza wchodzącego w skład hemoglobiny. Objawy: szybkie męczenie się przez małą ilość tlenu we krwi, bladość skóry i spojówek.
HEMOFILIA(genetyczna) brak krzepliwości krwi.

UKŁAD LIMFATYCZNY: naczynia limfatyczne(chłonne grasica i śledziona), węzły limfatyczne. Układ otwarty drobne naczynia tego układu otwierają się do przestrzeni międzykom. Rola w organizmie: odpornościową (powstają niektóre białe ciałka krwi) neutralizującą (zobojętnianie ciał obcych) odprowadzanie limfy do krwi. W naczyniach limfat krąży limfa (chłonka)- lekko żółtawo zabarwiony płyn. Główne źródła limfy: przesącz z osocza krwi i wydzieliny komórek oraz przewodu pokarmowego. Skład limfy jest podobny do osocza. Zawiera wodę, sole mineralne, białka, tłuszcze, białe ciałka krwi 12-20g/l. Układ naczyń limf. bierze początek w przestrzeniach międzykom. Ściany są cienkie i wiotkie, przypominają żyły. Zastawki są gęściej rozmieszczone dzięki nim limfa płynie w jednym kierunku- od przestrzeni międzykom przez naczynia limfatyczne, węzły chłonne, pnie limfatyczne do odpowiednich żył (wraca po oczyszczeniu w węzłach chłonnych do krwioobiegu) sieć naczyń chłonnych jest bardzo rozgałęziona tworzą ją duże pnie limfatyczne( przewód piersiowy, limfatyczny prawy) drobne naczynia limfatyczne oraz naczynia włosowate. Pnie limfatyczne zbierają limfę z mniejszych naczyń i doprowadzają ją do żył. Przewód piersiowy: zbiera limfę z kończyn dolnych jamy brzusznej lewej kończyny górnej części klatki piersiowej szyi i głowy. Osocze które dostanie się przez ścianę naczyń włosowatych do przestrzeni międzykomórkowych tworzy płyn tkankowy który omywa kierunki dost.

ODPORNOŚĆ NABYTA: martwe lub osłabione wirusy których celem jest wytwarzanie przeciwciał które ściśle będą dopasowane do ich kształtu powodując ich unieczynnienie. Choroba przebiega bezobjawowo krwinki białe zapamiętują kształt wirusa (pamięć immunologiczna). Szczepionkę stosuje się profilaktycznie. SUROWICA: osocze pozbawione fibrynogenu zawierające przeciwciała stosujemy kiedy organizm jest już zarażony.

ODPORNOŚĆ WRODZONA: -bariery mechaniczne (skóra naskórek) –pot –łzy –śluz –różnego rodzaju wydzieliny zawierające subst. bakteriobójcze