Czy "Hamlet" jest dramatem renesansowym?

"Hamlet" to utwór stworzony prze angielskiego pisarza Williama Szekspira, którego nowatorstwo i mistrzostwo formalne, bogactwo wyobraźni, głębia problematyki i psychologiczna subtelność dzieł sprawiły, że uważany jest za największego poetę dramatycznego literatury światowej. "Hamlet" może być uznany za tragedię zemsty, w której pokrzywdzony książę, następca tronu, mści się na stryju - bratobójcy i uzurpatorze. Ale w "Hamlecie" podstawowym wątkiem jest sfera przeżyć psychicznych bohatera, jego wahanie i lęk przed dokonaniem krwawego czynu oraz rozdarcie wewnętrzne wobec faktu, że duch ojca nakazuje mu zemstę. Dramat ten, najczęściej wystawiany na scenach całego świata, otwiera możliwość niezliczonych interpretacji.
Moim zdaniem dramat ten można z paru powodów nazwać dramatem renesansowym. Koncepcja człowieka, a dokładniej kilku bohaterów, mieści się w humanizmie renesansowym. Jest to postawia intelektualna i moralna, wyrażająca troskę o potrzeby, szczęście, godność i swobodny rozwój człowieka.

Tytułowy bohater utworu, Hamlet, to człowiek renesansu - humanista. Jest postacią oczytaną, posługującą się obcymi językami ( m.in. łaciną ). Poszukuje on mądrości własnym rozumem, a nie na drodze uznanych prawd i autorytetów. Hamlet buntuje się, nie ulega stereotypom. Jako humanista - doskonali swój umysł, jest wszechstronnie wykształcony. Interesuje się sztuką - sam również pisze.

Humanizm renesansowy nawiązywał do epikureizmu i jego ideałów życia w spokoju i szczęściu, w specyficznej hierarchii przyjemności. Nieco później zainteresowano się stoicyzmem, który nakazywał życiową obojętność mędrca na kaprysy i zwroty fortuny. Do tej ostatniej nawiązuje wprost Hamlet w swojej wypowiedzi : "Coście przeskrobali, drodzy przyjaciele, że Fortuna zesłała was do tego więzienia?"

Z drugiej strony człowiek renesansowy kojarzy mi się z optymistą, z osobą radującą się z życia doczesnego i pełną podziwu dla otaczającego go świata. Hamlet uważa, że żyje w "więzieniu", że większość otaczających go ludzi to głupcy i "szczury". Nie podoba mu się rzeczywistość. Robi wszystko, aby ją zmienić, aby była lepsza. Pytania, które sobie stawiał - odejść?, zasnąć?, umrzeć?, są pytaniami, które stawia sobie każdy człowiek odczuwający odrębność ideału od rzeczywistości.

Humanizm starał się umacniać więzi między ludźmi, przyjaźń. Młody Hamlet uznawał wartości miłości i przyjaźni. Jednak przykre doświadczenia sprawiły, że przestał wierzyć w miłość, unicestwiał sam siebie, odtrącił Ofelię. Zaczął zadawać ból ludziom, których kochał. Sprawiał wrażenie jakby nikomu nie ufał. Nawet najbliższym przyjaciołom nie mówił o wszystkim, co go trapi i co zamierza zrobić.

Inne postacie z "Hamleta", jak np. król i królowa, jawią mi się jako osoby uznające zasadę "carpe diem", czyli główne wezwanie Epikurejczyków, z których filozofii czerpał humanizm renesansowy. Para królewska cały czas znajduje sobie różne formy rozrywki : oglądanie pojedynków, alkohol, uczty, cielesne uciechy. Król jest człowiekiem sprytnym i przebiegłym. Wymyśla intrygi dla osiągnięcia własnych celów. Nie pasuje on do wzorca humanisty, który szanuje innych ludzi, nie szuka z nimi zwady i nie kieruje się żądzą władzy i sławy. Humanista nie kieruje się też uczuciami. To domena romantyków. Tymczasem i król i królowa robią to co podpowiada im serce. Jeśli zaś chodzi o postać królowej, to odbieram ją troszkę jako beztroską, nie myślącą kobietę. Prawdą jest, że wzrusza się ona losem innych, np. cierpi, widząc chorobę syna, ale w ogólnym zarysie stanowi ona tylko "uzupełnienie" mężczyzny i nie podejmuje żadnych ważnych decyzji. Nie zastanawia się co byłoby dla niej najlepsze.
Ośrodkiem zainteresowania humanizmu był człowiek oraz jego osobowość. William Szekspir osiągnął w swoich utworach mistrzostwo w kreśleniu charakteru człowieka ( dramat psychologiczny ) i miotających nim sprzecznych uczuć ( dramat ludzkich namiętności ).

"Hamlet" to dramat, w którym poszczególni bohaterowie bardzo się od siebie różnią i nie można przyporządkować ich wszystkich razem do jednego prądu światopoglądowego. Udzielając odpowiedzi na zawarte w zagadnieniu pytanie : "Czy "Hamlet" jest dramatem renesansowym?" , Stwierdzam, że utwór ten nie jest dramatem renesansowym, choć można się w nim doszukać wielu wątków i postaw wiążących się z humanizmem renesansowym.