Wpływ kobiety na tożsamość społeczną oraz psychiczną mężczyzny na podstawie "Pana Tadeusza" Mickiewicza i "Lalki" Prusa

Według Księgi Rodzaju pierwsza kobieta powstała z żebra Adama. Między innymi stąd wiemy, że od tysiącleci uważano, iż płeć piękna stanowi dopełnienie mężczyzny, jego część. Po dziś dzień wiele osób wyznaje romantyczny pogląd mówiący, że człowiek nie jest w pełni kompletny, dopóki nie odnajdzie swojej bratniej duszy w postaci przedstawiciela płci przeciwnej, swojej „drugiej połówki”. Trudno zatem zaprzeczyć faktowi oddziaływania kobiet na tożsamość mężczyzn, z którymi wchodzą w bardziej lub mniej intymne relacje. Wpływ ten ujawnia się na wielu poziomach, poczynając od tak, wydawałoby się, oczywistego, jak społeczne konsekwencje wejścia w związek, czy to oficjalny (małżeństwo), czy też nieoficjalny (np. romans), na, nierzadko burzliwych, przemianach w obrębie świata psychicznego i emocjonalnego kończąc. Moją tezę postaram się udowodnić i uzasadnić z pomocą przykładów zaczerpniętych z poematu Adama Mickiewicza pt. „Pan Tadeusz” oraz powieści „Lalka” autorstwa Bolesława Prusa.
Pierwszym z nich jest wpływ jaki miała na Jacka Soplicę, głównego bohatera „Pana Tadeusza”, Ewa Horeszkówna, córka Stolnika Horeszko. Związek między tą parą podaję jako pierwszy, gdyż miłość tych postaci do siebie, a tym samym wymieniona przeze mnie bohaterka, odcisnęła ogromne wręcz piętno na całym życiu Jacka, jego sytuacji społecznej oraz osobowości. Po pierwsze, samo pragnienie zdobycia Ewy, a także późniejsze uniemożliwienie zrealizowania go, popchnęło Soplicę do morderstwa. Z pewnością na taką właśnie reakcję bohatera na odrzucenie wpłynęły również cechy jego osobowości, jednak to właśnie miłość do kobiety, jej sama postać, zapoczątkowała cały ciąg późniejszych wydarzeń, to znaczy całkowitą wewnętrzną przemianę bohatera, który przyjął miano Księdza Robaka, co symbolizuje metamorfozę jego tożsamości z dumnego i butnego, przez wielu podziwianego szlachcica w skromnego, pokornego mnicha. Wszystko to ostatecznie było skutkiem zakochania się Jacka Soplicy w Ewie Horeszkównie.
Drugim przykład potwierdzający moją tezę to związek łączący bohaterów „Lalki”, Stanisława Wokulskiego oraz Izabelę Łęcką. Warto jednak przyjrzeć się również doświadczeniom Wokulskiego poprzedzającym poznanie obiektu jego wielkiego zauroczenia. Mam tu na myśli przede wszystkim jego małżeństwo z kobietą, której nie kochał prawdziwie, a które zawarł ze względu na chęć poprawy swojej sytuacji materialnej. Kapitał uzyskany w ten sposób pozwolił mu w późniejszym czasie stać się zamożnym i szanowanym przedsiębiorcą. Żona Stanisława z pewnością wpłynęła na jego statut społeczny, ale niezbyt silnie na jego konstrukcję psychiczną, w przeciwieństwie do poznanej lata po śmierci małżonki Wokulskiego Izabeli. To właśnie ona była postacią, w największej mierze przyczyniającą się do ciągłych rozterek wewnętrznych głównego bohatera. Jej działanie na niego jawiło się przede wszystkim jako destrukcyjne, obsesyjne dążenie do zdobycia Łęckiej sprawiało, iż Wokulski mnóstwo energii, a także środków finansowych marnował na próby zastawiania różnego rodzaju „sideł” wokół bohaterki oraz przypodobania się jej. Tymczasem swój wyjątkowy potencjał wykorzystać mógł w większym stopniu w celach naukowych lub filantropijnych. Jego zauroczenie osobą Izabeli doprowadziło również do odwrócenia się od innych, uzależniło jego radość czerpaną z życia od przychylności lub nieprzychylności panny, a ostatecznym skutkiem była próba samobójcza. Łęcka w skomplikowany i w wielu przypadkach intencjonalny sposób wpływała na sytuację materialną oraz stan psychiki głównego bohatera powieści, czyniąc sobie z niego niemal zabawkę, niewolnika jej kaprysów. Ostatecznie jednak istnieje szansa, że Wokulski z tego przykrego doświadczenia wyszedł znacznie mądrzejszy i bogatszy wewnętrznie.
Na zakończenie chciałabym przytoczyć ponownie bohaterów poematu Mickiewicza, wchodzących w skład swego rodzaju miłosnego trójkąta, czyli tytułowego Tadeusza, Zosię oraz Telimenę. Ta ostatnia pod wieloma względami przypominała opisaną przeze mnie wcześniej Izabelę Łęcką. Obie w dużej mierze traktowały mężczyzn przedmiotowo, głównie upatrując w nich okazję do realizacji swoich wygórowanych ambicji i pragnień. Telimena w tym samym czasie uwodzi wielu bohaterów, w tym Tadeusza, który błędnie bierze ją za napotkaną wcześniej Zosię. Urok pryska, gdy tytułowa postać poematu poznaje prawdziwy obiekt swej miłości. Uświadomienie sobie pomyłki, a także złożenie obietnicy niewłaściwej kobiecie skłania go nawet do popełnienia samobójstwa, co jednak nie dochodzi do skutku. Zosia natomiast, poza tym, że według autora stanowi wzór panny idealnej i ostatecznie uszczęśliwia Tadeusza zostając jego żoną, umożliwia również pojednanie się dwóch zwaśnionych rodów poprzez małżeństwo potomków Sopliców i Horeszków. Choć pan Tadeusz nie jest postacią zbyt dynamiczną, szczególnie w porównaniu do Księdza Robaka, to także na jego emocje oraz motywacje wpływ mają, nie jedna nawet, lecz dwie różne kobiety.
Jak wynika z przytoczonych przeze mnie przykładów i argumentów, przedstawicielki płci pięknej mają ogromny wpływ na tożsamość mężczyzn, z którymi pozostają w związkach różnego rodzaju. Co więcej, oddziaływanie to nie przebiega na jednym tylko poziomie, wyraża się ono na wiele sposobów, zarówno społecznych i materialnych, jak i symbolicznych oraz psychicznych.