"Młodzi i starzy" w utworze "Oda do młodości" A. Mickiewicza oraz "Któż nam powróci K. Przerwy-Tetmajera

„Oda do młodości” Adama Mickiewicza powstała w 1820r., a „Któż nam powróci” Kazimierza Przerwy-Tetmajera w 1894r. Oba utwory zostały napisane w XIXw., dzieli je jednak nie tylko ponad 70 lat, ale także zawarte w nich poglądy i idee dotyczące zwłaszcza młodego pokolenia. Poeci jako nieco ponad dwudziestoletni młodzieńcy wypowiadają się w imieniu swoich rówieśników, przedstawiając ich i oceniając generację swych ojców.
Mickiewicz ukazuje romantyków, którzy wkraczają w dorosłe życie z optymizmem i wewnętrzną siłą. Poeta używa kontrastu, aby porównać bardzo różniące się od siebie światy: starych i młodych. Oświeceni starcy odrzucający rolę uczuć, a kierujący się rozumem nie pasują do teraźniejszości ani przyszłości, jaką wymarzyli sobie młodzi. Ich miejsce to przeszłość, historia, którą tworzyli. Wykorzystali już swój czas, teraz na piedestale staje młodość. Autor zarzuca staremu światu wewnętrzną pustkę – „to szkieletów ludy”, egoizm – „to samoluby”, zacofanie – „takie widzi świata koło, jakie tępymi zakreśla oczy”. Natomiast młodzi to ludzie pełni życia, energii i nadziei na lepsze jutro. Świat, który usiłują stworzyć powinien być oparty na braterstwie, przyjaźni i wspólnym działaniu. A największa potęga, która ich łączy, to młodość, gwarancja pięknej przyszłości. Młodzi są silni i odważni, w celach poznania chcą otwierać „świat ducha”, a starzy pełni racjonalizmu i konserwatyzmu nie są w stanie zrozumieć następnego pokolenia, przez co skazują się na odrzucenie.
Młodzi końca XIXw. przedstawieni przez Kazimierza Przerwę-Tetmajera patrzą na świat z pesymizmem. W utworze dominuje smutek, rezygnacja i niemoc, aby tę sytuację zmienić. Młodzi tak naprawdę swą młodość już stracili, pytają: „Któż nam powróci te lata stracone/ bez wiosennego w wiośnie życia nieba?”. Przyszłość jawi im się w ciemnych barwach, jednak nie robią nic, nie walczą, nie mają nadziei. Ich los jest już ustalony, smutny, katastroficzny, pełen „gorzkich godzin” i „daremnych pragnień”. Taka przyszłość, to według nich kontynuacja drogi ojców, którzy żądają od młodych pocieszenia i otuchy. Liczą na świat lepszy, szczęśliwszy, ale te oczekiwania nie zostają spełnione, bo jak twierdzi młode pokolenie:
„my, z waszego wykarmieni chleba,
jak wy, nie mamy odwagi i mocy”.
Utwory ukazują odwieczną walkę między pokoleniami. Wypowiadający się młodzi różnią się sposobem patrzenia na świat. O ile w „Odzie do młodości” młode pokolenie jest aktywne, silne i gotowe do zmian, o tyle w „Któż nam powróci” cechuje je bierność, bezsilność i pesymistyczne nastawienie.