Porównanie obrazu Boga w "Hymnie" Słowackiego i w "Wielkiej Improwizacji" z III części "Dziadów" Mickiewicza.

Porównaj obraz Boga zawarty w Hymnie Juliusza Słowackiego i Wielkiej Improwizacji z III części Dziadów Adama Mickiewicza. Zwróć uwagę na postawę podmiotu mówiącego

Obraz Boga oraz stosunek ludzi do spraw wiary i życia duchowego zmieniał się na przestrzeni wieków. W średniowieczu każda dziedzina życia podporządkowana była Bogu. W renesansie człowiek stanowił centrum świata. W epoce romantycznej powstał obraz poety- indywidualisty, który przestał bezwzględnie podporządkowywać się Bogu W wielkich utworach romantycznych, „Hymnie” Juliusza Słowackiego i „Dziadach” Adama Mickiewicza, Bóg jest ukazany jako wielki Stwórca, jednak nie do końca doskonały. Oba te teksty skierowane są do Boga. Różnią się przede wszystkim formą wypowiedzi oraz postawą podmiotów mówiących, które znajdują się w podobnej sytuacji. Oboje znajdują się poza granicami ojczyzny. „Hymn” stanowi lirykę wyznania. Podmiot liryczny wypowiada się we własnym imieniu i ukazuje swoje uczucia. Opowiada o swoich przeżyciach i obawach. Ma jednak świadomość, że Bóg nie jest w stanie ukoić jego smutków. W „Dziadach” bohater dramatu przyjmuje zupełnie inną postawę. Uważa się za reprezentanta narodu. Buntuje się wobec Boga i nie kryje swojego gniewu. Zarzuca Stwórcy niedoskonałość, która według niego polega na kierowaniu się rozumem, a nie miłością do ludzi.
W obu utworach Bóg jest postrzegany jako wielki władca i twórca świata. Na podstawie „Hymnu” Słowackiego można dostrzec, jak wspaniałymi dobrami obdarował człowieka. Podmiot liryczny w każdym elemencie przyrody dostrzega piękno dane ludziom przez Boga. Uważa Go za artystę, którego potęgę i nieskończoność ukazują stworzone przez Niego dzieła: „Dla mnie (...) rozlałeś tęczę blasków promienistą.”. Traktuje Go również jak godnego zaufania powiernika, któremu zwierza się bez wahania. Ma jednak świadomość, że Bóg nie jest w stanie zmienić jego losu i ukoić smutków: „Modlitwa dziecka nic nie może, smutno mi, Boże!”. Świadczy to o tym, że wszystkowiedzący i wszystkowidzący Bóg nie jest do końca doskonały. Również w „Dziadach” Adama Mickiewicza bohater dostrzega niedoskonałość Boga. Uważa też, że dorównuje Bogu swą wielkością i geniuszem, ponieważ jako poeta jest ponad wszystkimi ludźmi. Oskarża go o obojętność wobec zła i cierpienia człowieka, biorąc pod uwagę losy swojego narodu. Sądzi, że Stwórca nie kieruje się miłością wobec ludzi, a jedynie rozumiem: „Kłamca, kto Ciebie nazwał miłością, Ty jesteś tylko mądrością!” Sądzi, że jest bardziej kochający niż sam Bóg. Zasadniczy wpływ na postrzeganie Boga przez podmioty mówiące ma ich postawa i postrzeganie świata i osobowość. W „Hymnie” podmiot liryczny mimo sytuacji w jakiej się znalazł, nie wini Boga za to, co go spotkało. Potrafi docenić piękno stworzenia, uznaje wyższość Stwórcy mimo Jego niedoskonałości. Czuje się godny Boskich darów. Jest to człowiek mądry i świadomy swojej marności. Doskonale wie, jaki jest los człowieka. Zdaje sobie sprawę z przemijalności wobec natury stworzonej przez Boga. W pełni akceptuje swój los, mimo tęsknoty za ojczyzną, która powoduje żal i smutek. Podmiot liryczny znajduje w Bogu powiernika. Traktuje Go jak świadka swoich przeżyć. Nie szuka wsparcia, lecz oczekuje jedynie wysłuchania. Odmienną postawę reprezentuje Konrad, który nie tylko oczekuje reakcji Boga na jego wołanie, ale wręcz jej żąda. Sądzi, że przez zarzuty i wytykanie wad uda mu się zyskać to, czego pragnie, Traktuje Stwórcę jak wroga i przeciwnika, ponieważ chce rządzić duszami ludźmi i zapanować nad narodem. Uważa, że jego rządy dałyby ludziom szczęście i lepsze życie. Jego pycha i pewność siebie powodują, że dopuszcza się bluźnierstw. Przede wszystkim dostrzega sprzeczność między wyobrażeniem miłosiernego Boga a obecnością zła w świecie i to powoduje jego bunt. Nie potrafi zrozumieć, dlaczego jego naród cierpi i nie zyskuje wsparcia i pomocy Bożej.
Różnica w postrzeganiu Boga przez podmioty mówiące wynika z odmienności ich osobowości oraz ich oczekiwań. Podmiot liryczny mówiący w „Hymnie” Słowackiego ma świadomość ludzkiej egzystencji i przemijalności życia, nie oczekuje rzeczy niemożliwych, kieruje się swoimi uczuciami i potrafi zaakceptować swój los. Jest samotnikiem, który tęskni za ojczyzną, jednak nie utożsamia się z nią tak bardzo jak Konrad. Bohater „Dziadów” uważa się za wybawiciela narodu. Sądzi, że jako poeta ma większą władzę niż ktokolwiek inny. Jego sposób myślenia powoduje, że nie boi się przeciwstawić Bogu. Oczekuje, a wręcz żąda od Boga czegoś, o co nawet nie powinien prosić. Jest na tyle pyszny i pewny siebie, by zadać władzy nad ludzkimi duszami. Nie zdaje sobie sprawy, że panowanie nad światem jest przypisane tylko Bogu. Konrad pragną czegoś, co dla zwykłego człowieka jest nieosiągalne. Jego niespełnione oczekiwania spowodowały, że odebrał Boga jako niesprawiedliwego, surowego i niesprawiedliwego wobec ludzi. Czegoś zupełnie innego oczekiwał od Stwórcy podmiot liryczny w „Hymnie”. Miał świadomość, jaką pozycję w świecie zajmuje Bóg i nie próbował tego podważać, mimo niesprawiedliwego losu, który na niego spadł. Chciał jedynie wyżalić się ze swych smutków i podzielić się przemyśleniami. Nie oczekiwał od Boga żadnej odpowiedzi, bo zdawał sobie sprawę, że jej nie uzyska.