Prawo pracy

Umowa o pracę

Umowa – zgodne oświadczenie dwóch stron do wywołania skutków prawnych. Umowa powinna określać:
- rodzaj pracy
- miejsce jej wykonywania
- termin
- wynagrodzenie

Najpopularniejsze umowy:
- umowa o pracę
- umowa na okres próbny
- umowa na czas określony
- umowa na czas nieokreślony
- umowa na czas wykonania określonej pracy
- umowa w celu odszkodowania
- umowa zlecenia
- umowa o dzieło

Ważne cechy umów:
- nie zawiera postanowień o urlopach, BHP, itp.
- nie może być mniej korzystna niż przewiduje to kodeks pracy

Właściwości stosunku pracy:
- praca jest wykonywana dobrowolnie, nikt nie może nad do niej zmusić
- praca musi być wykonywana osobiście
- pracę wykonujemy na rzecz i ryzyko pracodawcy
- pracę wykonujemy w miejscu wskazanym przez pracodawcę, pod jego nadzorem, wykonujemy pracę tak, jak chce tego pracodawca.
- praca jest ciągła

Plusy i minusy umów o pracę:

Wszystkie umowy wynikające ze stosunków pracy dają pracownikowi:
+ ubezpieczenie społeczne, emerytalne, zdrowotne
+ możliwość korzystania ze zwolnienia lekarskiego
+ prawo do urlopu
- jesteśmy podporządkowani pracodawcy

Najkorzystniejszą umową jest umowa na czas nieokreślony.
Umowę na czas określony można podpisać dwa razy, następna jest na czas nieokreślony.
Na próbny czas/staż – maksymalnie 3 miesiące.

Umowy cywilno-prawne:
- nie mamy pracodawcy – nikt nam nic nie narzuca, oprócz czasu
- opodatkowanie – umowa o zlecenie – wyższy
– umowa o dzieło – niższy
- sami odprowadzam składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne zadanek na podatek dochodowy
- nie ma prawa do urlopu i zwolnienia lekarskiego
Sposoby rozwiązywania umów o pracę:

Wygaśnięcie umowy:
- śmierć pracodawcy
- śmierć pracownika
- wyrok prawomocny na pracowniku

Rozwiązanie umowy:
- za porozumieniem stron – każda umowa może być rozwiązana (obustronnie)
- wypowiedzenie umowy jednostronne
- z wypowiedzeniem
- bez wypowiedzenia
- długość umowy zależy od rodzaju umowy i czasu jej trwania
- zerwanie umowy przez pracodawcę – może zerwać umowę, gdy:
- nastąpi ciężkie naruszenie obowiązków pracownika – kradzież, oszustwo, nietrzeźwość
- brak aktualnych badań lekarskich
- utrata uprawnień – zwolnienie dyscyplinarne
- zwolnienie lekarskie dłuższe niż 58 dni -> wtedy trzeba przejść na rentę
- pracownik może rozwiązać umowę bez wypowiedzenia, gdy:
- pracodawca nie przeniesie go na stanowisko zgodne z orzeczeniem lekarskim
- nastąpi ciężkie naruszenie praw pracowniczych
- ustanie terminu umowy
- z mocy prawa – powołanie do służb specjalnych

Nie wolno wypowiedzieć umowy:
- pełniącym funkcje cywilne i państwowe np. przewodniczący związku pracy
- na urlopie lekarskim, macierzyńskim
- przed emeryturą (4 lata)
- kobiecie od 7 miesiąca ciąży

Obowiązki pracownika i ich ciężkie naruszenia:
1. Rzetelność i sumienność w wykonywaniu pracy. Można odmówić polecenia, jeśli można tym samym złamać prawo lub odnieść stratę w zdrowiu
2. Stosowanie się do przepisów
3. Przestrzeganie umowy o zakazie konkurencji
4. Prawo krytyki pracodawcy

1. Nieposiadanie aktualnych badań lekarskich i uprawnień do wykonywania pracy
2. Nietrzeźwość, stawienie się do pracy pod wpływem alkoholu, narkotyków
3. Wykonywanie innej pracy w czasie zwolnienia zdrowotnego
4. Kradzież, przywłaszczenie mienia, przemoc fizyczna w miejscu pracy
5. Krytyka niedozwolona (w sposób ordynarny, obraźliwy)

Obowiązki pracodawcy i przesłanki ciężkiego naruszenia:
Zaznajomić nowego pracownika z zakresem jego obowiązków, sposobem wykonywania pracy, uprawnieniami, organizacją pracy (w sposób systematyczny i ciągły), organizacja pracy zmniejszająca jej uciążliwość, przeciwdziałanie dyskryminacji w pracy, zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, umożliwianie podnoszenia kwalifikacji, zapewnienie potrzeb socjalnych pracowników (stołówka), pracodawca ma obowiązek płacenia obowiązkowych badań lekarskich wskazując lekarza, przeciwdziałać mobingowi i wpływać na dobrą atmosferę w miejscu pracy, SYSTEMATYCZNIE WYPŁACAĆ WYNAGRODZENIE, PROWADZIĆ I ARCHIWIZOWAĆ PEŁNĄ DOKUMENTACJĘ ZATRUDNIENIA PRZEZ 40 LAT.

BHP pracy
PIP – Państwowa Inspekcja Pracy
I instancja do której zwracamy się by rozstrzygnąć spory. -> Sąd Pracy
Sąd cywilny przy umowie o dzieło itp.

Mobing
Celowe systematyczne zachowania naruszające godność osobistą danej osoby.
Cel: poniżenie, ośmieszenie, zaniżenie samooceny, wyeliminowanie pracowników/współpracowników.
Taktyki: upokorzenia, zastraszenia, pomniejszenia kompetencji, izolacji, poniżenie, utrudnianie wykonywania pracy.
Działania pośrednie i bezpośrednie
Pośrednie – nie ma kontaktu pomiędzy ofiarą a mobbystą, ofiara jest narażona na skutki.
Pracodawca jest zobowiązany przeciwdziałać mobingowi.
Moberem może być przełożony lub współpracownik.
Z kodeksu pracy -> pełen etat, umowa o pracę, pełne zatrudnienie.
Z kodeksu cywilnego -> umowa o dzieło, zlecenie.
Domagać się można
- zadośćuczynienia pieniężnego za zdrowie
- odszkodowania za szkody majątkowe
- odszkodowania za zerwanie umowy o pracę

Obliczanie pensji netto:
Pensja brutto – 1000,-
1. Składka ZUS – 13.71%
1000 – 137,1 = 862,90
2. Ulga podatkowa – koszty uzyskania przychodu:
Mieszkam tam, gdzie pracuję – 111,25
Mieszkam tam, gdzie nie pracuję – 139,06
3. Ubezpieczenie zdrowotne NFZ
9% z 862,90
9% -> 7,75% = 63,62
-> 1,25% = 10,82
Łącznie – 74,44 zł
Podatek 19% z 761,65 = 142,82
142,82 – 47,71 – 63,62 = 31,49
Ulga NFZ
Podatkowa
Netto:
1000 – 137,1 – 31,49 – 74,41 = 756,97