Interpretacja wiersza "Ars poetica" Leopolda Staffa.

Wiersz Staffa jest swoistym manifestem poetyckim, w którym autor zawiera swoje przemyślenia i rozważania na temat tworzenia poezji. Artysta głównie odnosi się do motywów klasycznych oraz nawiązuje do twórczości antycznego poety – Horacego. Każda z trzech zwrotek porusza inne aspekty tworzenia.

Pierwsza zwrotka mówi o jego początkowym etapie:

„Echo z dna serca, nieuchwytne”

Echo jest metaforą natchnienia – najgłębiej ukrytych, ulotnych myśli. Poeta porównuje je do echa, ponieważ tak samo jak echo, dźwięk powtarzany kilkakrotnie, lecz coraz ciszej, tak i wena jest znakiem chwilowych, błyskawicznych myśli, ulotnych emocji i niewytłumaczalnych uczuć. Natchnienie to pojęcie niezdefiniowane, lecz płynące prosto z wnętrza ludzkiego serca i umysłu, które trzeba zatrzymać, kiedy się pojawia:

„Woła mi: „Schwyć mnie, nim przepadnę,/ Nim zblednę, stanę się błękitne,/ Srebrzyste, przezroczyste, żadne!”

Natchnienie motywuje poetę, daje mu siłę w tworzeniu, pomaga w opisywaniu piękna otaczającego świata, jego ulotności. Pozwala przenieść wszystkie jego marzenia, pragnienia i emocje na papier. Słowa „Schwyć mnie” nawiązują do horacjańskiego hasła „Carpe diem”, oznaczającego życie chwilą i czerpanie radości z każdej sekundy istnienia. W taki właśnie sposób powstaje poezja – krótkie chwile, wyjątkowe migawki są inspiracja i natchnieniem dla poety.

Kolejne dwie zwrotki dają wytyczne co zrobić, gdzie patrzeć i czego szukać by tworzyć prawdziwą poezję. Artysta rozważa, jaki powinien być charakter i przeznaczenie poezji.

Druga strofa mówi o kwestii porozumienia między nadawcą a odbiorcą tekstu, która jest dla poezji gruntowna, niezbędna:

„Nie, abym świat dziwnością zdumiał,/ Lecz by się kształtem stała chwila/ I abyś, bracie, mnie zrozumiał”

Według podmiotu lirycznego najważniejszym walorem tekstu jest jego zrozumiałość. Jednocześnie mówi o obowiązkach ciążących nad artystami, którzy powinni pisać dla ogółu – tworzyć dzieła autentyczne, wypełnione prawdziwymi emocjami, ale spełniające kryterium komunikatywności. Podczas tworzenia poecie nie przyświeca idea zdziwienia czy zszokowania odbiorcy, tylko zrealizowanie walorów szczerości przekazu. Słowo „bracie” zmniejsza dystans między czytelnikiem a poetą, artysta szuka kontaktu z odbiorcą.

Trzecia zwrotka z kolei postuluje prostotę tekstu. Według poety powinien on być rytmiczny i dźwięczny i przypominać muzykę:

„I niech wiersz, co ze strun się toczy”

Staff odcina się od skomplikowanych i wyszukanych środków stylistycznych i popiera tworzenie w języku jasnym, czystym i klarownym, zrozumiałym dla wszystkich:

„Tak jasny jak spojrzenie w oczy/ I prosty jak podanie ręki.”

Autor postuluje przejrzystość poezji, która zmusi odbiorcę do zastanowienia się nad ważnymi problemami, do rozmyślań nad rzeczami pięknymi i ulotnymi. Poezja zatem według Staffa powinna zachęcać do nieustannego obcowania z nią.