Unia personalna, odkrycia geograficzne, przyczyny wypraw odkrywczych i ich skutki

UNIA PERSONALNA- polsko-litewska, związek królestwa pol i wlk ksiestwa litewskiego. Rozpoczal sie unia w krewie 14.08.1385. Władysław Jagiełło byl krolem krolestwa polskiegoa ksieciem wlk ksiestwa litewskiego.POSTULATY UNII: spełnione: *Wł. Jagiełło poslubia jadwige i zostaje krolem w pl. *zawarcie uni personalnej- przyjecie chrztu przez litwe; niespełnione: *litwa nie zostaje wcielona do korony *korona nie odzyskala utraconych wczesniej ziem. ODKRYCIA GEOGR- PRZYCZYNY GOSP: *brak kruszcow w europie, *rozwoj gospodarki towarowo-pienieznej *wzrost cen towarow *poszukiwanie nowej drogi do indii *brak ziemi i srodkow do zycia na plw iberyjskim. SPOŁ: *zwrost demograficzny wsrod szlachry iberyjskiej XV/XVI * zakonczenie rekonkwistaty i brak zajecia dla rycerstwa powracajacego z wojny INNE: *przelom naukowy i techniczny, potwierdzenie teori o kulistosci ziemi *dzialalnosc misyjna kosciola * ciekawosc swiata * zablokowanie szlakow handlowych przez turkow * kosarstwo i piractwo. SKUTKI GOSP: *odkrycie Ameryki *odkr nowej drogi do indi *naplyw kruszcow i nowych towarow do europy, także zwierzat i roslin (tyton, kukurydza, ziemniaki) *rozwoj handlu oceanicznego *rywalizaja kolonialna *powstanie imperiow kolonialnych i morskich *inflacja. SPOŁ: *rozwoj niewolnictwa *wytepienie indian (choroby- syfilizm, ciezka praca) * odplyw osadnikow z europy * dzialalnosc misyjna kosciola INNE: *zniszczenie cywilizacji majow aztekow i inkow *rozwoj wiedzy geogr, powstanie nowych map, okretow i przyzadow nawigacyjnych * rozwoj pismiennictwa MERKANTYLIZM- doktryna ekonomiczna zakladajaca ze podstawa bogactwa panstw sa zyski czerpane z handlu. Szczegolna uwage przywiazywano do handlu zagranicznego, odpowiedniej polityki celnej protegujacej wlasny przemysl (cła prohibicyjne, zakaz importu) i przedsiewziec rzadu zmierzajacych do zorganizowania dzialalnosci kupcow i rzemieslnikow.PROKUBICJONIZM-zakaz importu, PROTEKCJONIZM- popieranie eksportu

Przyczyny wypraw odkrywczych:*zdobycie bizancjum przez turkow 1453*zamkniecie drog handlowych do indii*szukanie nowych dróg handlowych na wschód*w hiszpani ostatecznie wyparto arabów,zakonczyła sie tzw rekonkwistą-rycerze zostali pozbawieni zajecia zrodla utrzymania*poszukiwanie nowych ziem*osiągnięcie techniczne i naukowe:kompas, mapy potwierdzeniepoglą du o kulistosci ziemi.Kierunki wypraw odkr.:*wyprawy hiszpanskie:Do ameryki śr.i pd. Haiti, peru, chile,(Krzysztof Kolumb)*wyprawy portugalskie:Vasco da Gama-zach wybrzeze azji, madagaskar.Podział czesci swiata pomiedzy hiszpanow i portugalów:PPółkula zach.(ameryka śr. i pd)pacyfik-przydzielone hiszpani,-brazylia,wsch wybrz. afryki, indie-przydzielone portugalii.Wyprawy odkrywcze:K.Kolumb,Vasco da Gama-odkrycie nowych lądów, poznanie ich i opisanie.Wyprawy zdobywcze:Ferdynand Cortez, Fr. Pizarro-podboj terytoriów, kolonizacja, wprowadzenie kultury hiszpanskiej i rel.chrzescijanskiej.Skutki wypraw geogr.:*wzrost potęgkolonialnych-imperia portugalii i hiszpanii*powstanie nowych morskich szlaków handlowych, rozwój miast portowych w pn europie(amsterdam,londyn, hamburg,gdansk)upadły miasta włoskie*wyniszczenie cywilizacji indian amerykanskich*sprowadzenie do europy nowych zwierząt i roslin:tyton,kukurydza,ziemniaki*rozwój floty anglii i francji*potwierdzenie kulistosci ziemi, odkrycie dwóch oceanów i ameryk*sprawdzenie chorób melorycznych zwłaszcza syfilisu*rewolucja cen, napływ kruszców do europy z ktorych wito monety, spowodował wzrost ilosci pieniedzy w obiegu i spadek wartosci pieniądza tzw inflacja.Dochodzilo do tzw zjawiska rozwierania sie nozyc cen .REFORMACJA-protestantyzm-: .LUTERANIZM-marcin luter 1517. rzesza niemiecka(kraje pólnocne:saksonia brandenburgia,slask,dania rzeczpospolitarusy ksiazece i królewskie,inflanty,łotwa estonia. cechy: zródlem wiary jest biblia , jezyk narodowy w liturgi, zerwanie z rzymem ,nie uznawanie papieza jako głowy koscioła. KALWINIZM- jan kalwin 1534 francja szwajcaria,niderlandy,szkocja,wegry. cechy:zrodłem wiary jest biblia, jezyk w liturgi. doktryna predestancji : bóg przeznaczyl cz.ludzi do zbawienia a pozostałych skazał na potepienie a czlowiek nie ma zadnego wpływu na ten stan. ANGLIKANIZM- henryk8 1534 akt supremacji (odłaczenia) anglia. cechy:zródłem wiary jest biblia , jezyk w liturgi.Dynastia Jagielonnów* Władysław Jagiełło 1386-1434 *Władysław Warneńczyk 1434-1444*Kazimierz Jagiellończyk 1447-1492 *Jan Olbracht 1492-1501 *Aleksander Jagiellończyk 1501-1506 *Zygmunt Stary 1506-1548 *Zygmunt August 1548-1572 *Anna Jagiellonka1576-1596 Średniowieczesiagniecie zbawienia,teocentryzm,Memento mori,klepsydra czasu.Renesans:człowiek w centrum,antropocentryzm,carpe diem.Franciszek Petrarka,"dekameron"Boccacio,Leonardo da vinci,Michał anioł,Rafael santi