Zmarły
Pogrzeb pretekstem do rozważań o naturalizmie śmierci
Pochówek bywa często pretekstem do rozważań o grozie i naturalizmie śmierci. Trupy wyglądają okropnie, a przez woń kwiatów przebija się trupi zapach, do którego garną się muchy. Na ten naturalistyczny aspekt śmierci zwraca uwagę zarówno Tomasz Mann w swej wybitnej powieści Buddenbrookowie , jak i np. Maria Dąbrowska w swojej sadze Noce i dnie . Barbara Niechcicowa zwraca uwagę Bogumiłowi, że jest pozbawiony wrażliwości, gdyż pozwolił asystować dzieciom przy ubieraniu babci do trumny....
Zmarły ojciec idealizowany
Tymczasem w wielu tekstach kultury spotykamy się z idealizacją zmarłego ojca. Np. w Hamlecie Williama Szekspira duch ojca pełni funkcję wyroczni, która dyktuje księciu ocenę faktów i narzuca kierunek postępowania. Pamięć o ojcu każe Hamletowi zrezygnować z dawnych ambicji i planów i zająć się pomszczeniem rodzica. Kosztuje go to... miłość i życie. Idealizacja zmarłego następuje także w Nad Niemnem Orzeszkowej. Jan Bohatyrowicz w rozmowach z Justyną wspomina czasem swego ojca, który...
Miłość do umarłej
Mitologia grecka opowiada o wielkiej miłości Orfeusza i Eurydyki. Tych dwoje kochało się, ale rozdzieliła ich śmierć. Tracki śpiewak tak kochał swą żonę, że nie wyobrażał sobie życia bez niej. Dlatego zstąpił do Hadesu. Swą grą tak urzekł boga podziemi, a nawet Cerbera, że uzyskał zgodę na wyprowadzenie Eurydyki z zaświatów.Postawiono mu tylko jeden warunek: miał nie oglądać się za siebie. Nie dotrzymał go, przy wyjściu z Hadesu nie zdołał się powstrzymać i – obejrzał się. Utracił Eurydykę...
Samotność buntownika
Wielu nieszczęśliwych kochanków zabija się, wielu znajduje sobie szczytne cele. W III części Dziadów „kochanek Maryli” staje się „kochankiem ojczyzny”, z nieszczęśliwie zakochanego młodzieńca przeradza się w buntownika i bojownika o wolność kraju (badacze literatury nie są zgodni, czy Gustaw z IV części Dziadów i Gustaw-Konrad to ta sama, czy tylko podobna postać o tak samo zawikłanej romantycznej biografii, faktem jednak pozostaje, że bohater III części dramatu przechodzi wewnętrzną...