Zakonnik
Święty w nietypowej roli
W filmie Krzysztofa Kieślowskiego Życie jako śmiertelna choroba przenoszona drogą płciową święty objawia się w nietypowej roli. Jest bohaterem filmu, na planie którego przypadkowo znajduje się Tomasz. Akcja owego filmu rozgrywa się w średniowiecznej Francji. Na rynku mają wieszać zlęknionego koniokrada. I właśnie na tę egzekucję trafia św. Bernard z Clairvaux, mistyk, założyciel zakonu cystersów. Zabiera skazanego ze sobą,a po jakimś czasie wraca, aby go wydać sprawiedliwości. Tym razem...
Asceci średniowiecza
Święty był wzorcem osobowym hagiograficznej literatury średniowiecza.Pisano wówczas, według określonego, sztampowego schematu, liczne żywoty świętych. Najbardziej popularne były te wychwalające ascezę lub męczeńską śmierć. Święty na ogół był zakonnikiem, a jeśli nawet jako osoba świecka zawierał związek małżeński, zachowywał czystość, jak św. Kinga, która ubłagała męża, władcę Polski, by nie żyli ze sobą jak mąż z żoną. Aleksy uciekł z domu w noc poślubną ( Legenda o św. Aleksym ). Na ogół...
Wojenni święci
Portret bezkompromisowego współczesnego męczennika za wiarę szkicuje w swych esejach Jan Józef Szczepański – ojciec Maksymilian Kolbe oddaje swoje życie za życie współwięźnia ( Święty ). O tym samym bohaterskim zakonniku opowiada film Krzysztofa Zanussiego Życie za życie. „Żydowskim świętym” nazywa się niekiedy dobrego doktora, utrwalonego w wielu tekstach kultury, m.in. w filmie Andrzeja Wajdy Korczak czy Pianiście Szpilmana.