Wspomnienie
Szkoła – sentymentalne wspomnienie
Szkoła, zwłaszcza w utworach o rysach autobiograficznych i sentymentalnych, takich jak Wspomnienia nieb ieskiego mundurka Wiktora Gomulickiego czy powieść Tadeusza Konwickiego Kronika wypadków miłosnych , pokazywana jest nie tylko jako instytucja przekazująca wiedzę, ale przede wszystkim jako miejsce o specyficznej atmosferze – pierwszych przyjaźni, pierwszych miłości i drobnych kawałów robionych nauczycielom.... To na ogół szkoła idealizowana, wspominana z łezką w oku. Stary budynek,...
Lebbroso – „dobry trędowaty”
Opowiadanie Gustawa Herlinga-Grudzińskiego Wieża przynosi obraz „dobrego trędowatego”, który nie tylko nie ulega niskim żądzom, ale wręcz wydaje się święty. Może stanowić wzór pobożności, łagodności i pokory. Jest współczesnym Hiobem. Człowiek ten godnie, w milczeniu znosi swe cierpienie. Szuka sobie małych przyjemności, takich jak hodowanie kwiatów, oglądanie pięknych widoków czy zabawy z pieskiem Miracolo. Siły dodaje mu modlitwa i obecność za murem mniej chorej, jak wydaje się...
Dom jako miejsce ocalenia, ucieczki
W wielu tekstach dom pełni funkcję ocalającą: Kochasz ty dom, rodzinny dom, Co wpośród burz, w zwątpienia dnie, Gdy w duszę ci uderzy grom, Wspomnieniem swym ocala cię? (Maria Konopnicka, Pieśń o domu ) Umyślnie przywołują go emigranci i pozbawieni niepodległej ojczyzny. Nieprzypadkowo przywołuje go Czesław Miłosz w powojennym tomie Ocalenie (tylko dom pozostał miejscem, w którym ocalały wartości). Nie przypadkowo wraca do niego Władysław Broniewski w swoich wierszach. Dom jest...