Kwasy nukleinowe
Biosynteza kwasów nukleinowych i białek
Kwasy nukleinowe są nośnikami informacji genetycznej. Aby ta informacja mogła być wykorzystana, musi nastąpić jej podwojenie. U większości organizmów podstawową matrycę stanowi DNA. Tylko u nielicznych wirusów matrycą jest RNA /przekopiowany i tak w komórce gospodarza na jego DNA/. Gdy komórka dzieli się na komórki potomne, cząsteczka DNA kopiowana jest w całości – ulega replikacji. Jeśli kopiowany jest fragment DNA, zawierający informację o jednym lub kilku białkach –...
Odczyn Dishego
Próba pozwalająca na odróżnienie DNA od RNA. W środowisku kwaśnym difenyloamina tworzy z 2-deoksyrybozą, obecną w DNA, kompleks o niebieskiej barwie. Ryboza wchodząca w skład RNA takich kompleksów nie tworzy.
Nukleotyd
Nukleotyd to produkt estryfikacji nukleozydu kwasem fosforowym(V). W D-rybozie estryfikacji mogą ulegać wolne grupy –OH przy C-2, C-3 i/lub C-5, a w D-2-deoksyrybozie przy C-3 i/lub C-5. Nazwy nukleotydów tworzy się od nazw odpowiednich nukleozydów, pamiętając, że są to estry kwasu fosforowego(V), np. adenozyno-5-monofosforan(V), urydyno-5-monofosforan(V). Do nukleotydu mogą przyłączać się następne cząsteczki kwasu fosforowego(V). Wiązania te są wiązaniami typu...
Pary komplementarnych zasad
RNA jest zwykle jednoniciowy. DNA występuje w postaci dwóch splecionych wzajemnie antyrównoległych nici. Nici łączą się ze sobą wiązaniami wodorowymi wytworzonymi między parami komplementarnych zasad: tymina-adenina (dwa wiązania wodorowe) oraz cytozyna-guanina (trzy wiązania wodorowe). Liczba zasad adeninowych jest równa liczbie zasad tyminowych, a liczba zasad guaninowych równa jest liczbie zasad cytozynowych w cząsteczce DNA. Zjawisko zwane komplementarnością zasad m.in....
Kwasy nukleinowe
Kwasy nukleinowe to liniowe polinukleotydy. Analizując ich budowę stwierdzono, że połączenie następuje poprzez fosfodiestrowe mostki – reszty kwasu fosforowego(V) tworzą wiązania estrowe z grupą –OH atomu węgla C-5 (w cząsteczce cukru) jednego nukleozydu oraz grupą –OH atomu węgla C-3 (w cząsteczce cukru) drugiego nukleozydu. Kwas rybonukleinowy RNA zawiera D-rybozę, a kwas deoksyrybonukleinowy DNA– 2-deoksy-D-rybozę. Zasadami, których obecność...
Kwasy nukleinowe
Jednostką strukturalną kwasów nukleinowych są nukleotydy składające się z trzech elementów: zasady azotowej /purynowej – adenina, guanina lub pirymidynowej – cytozyna, tymina, uracyl/, cukru/rybozy lub deoksyrybozy/ i reszty kwasu fosforowego. Kwasy nukleinowe powstają przez połączenie się nukleotydów wiązaniami fosfodiestrowymi w długie łańcuchy polinukleotydowe, w których wyróżnia się tzw. koniec 5’ oraz koniec 3’. Między cząsteczkami zasad azotowych różnych nukleotydów tworzą się wiązania...
Kwasy nukleinowe
Azotowe zasady organiczne to aromatyczne związki heterocykliczne zawierające atom lub atomy azotu w pierścieniu. Związki te są pochodnymi puryny i pirymidyny. Charakter aromatyczny tych związków można wyjaśnić w oparciu o regułę Hückla, pamiętając, że np. puryna posiada 10 zdelokalizowanych elektronów π (4·2 + 2) (uwzględniając fakt delokalizacji wolnej pary elektronowej atomu azotu związanego z atomem wodoru). Wyróżniamy: a) zasady purynowe – np. adenina, guanina b)...
Kwasy nukleinowe
Jednostką strukturalną kwasów nukleinowych są nukleotydy składające się z trzech elementów: zasady azotowej (purynowej– adenina, guanina lub pirymidynowej – cytozyna, tymina, uracyl), cukru (rybozy lub deoksyrybozy) i reszty kwasu fosforowego (V) przyłączonego do cząsteczki cukru. Natomiast sama zasada azotowa, połączona z cukrem, tworzy tzw. nukleozyd. Kwasy nukleinowe powstają przez połączenie się nukleotydów wiązaniami fosfodiestrowymi w długie łańcuchy polinukleotydowe, w których...
Zastosowanie, znaczenie, funkcje
DNA i RNA występują we wszystkich organizmach żywych, nawet wirusy zawierają różne formy tych kwasów. DNA jest nośnikiem informacji genetycznej, RNA w zależności od typu pełni w komórce różne funkcje, np.: Powstające w czasie transkrypcji cząsteczki mRNA (messenger, informacyjny) przenoszą z jądra komórkowego do cytoplazmy informacje o kolejności aminokwasów w białku, zapisaną w sekwencji nukleotydów w DNA (w komórkach eukariotycznych). tRNA (transportujący) dostarcza odpowiednie...
Biosynteza kwasów nukleinowych i białek
Kwasy nukleinowe są nośnikami informacji genetycznej. Aby ta informacja mogła być wykorzystana, musi nastąpić jej powielenie. U większości organizmów podstawową matrycę stanowi DNA. Tylko u nielicznych wirusów matrycą jest RNA (przekopiowany i tak w komórce gospodarza na jego DNA). Gdy komórka dzieli się na komórki potomne, cząsteczka DNA kopiowana jest w całości – ulega wtedy replikacji. Może być też kopiowany fragment DNA zawierający informację o jednym lub kilku białkach – zachodzi wtedy...
Nukleozyd
Nukleozyd to produkt połączenia cukru i zasady azotowej. W zależności od rodzaju aldopentozy (ryboza lub deoksyryboza) wyróżniamy odpowiednio rybonukleozydy lub deoksyrybonukleozydy. Aldopentoza łączy się z zasadą wiązaniem β-N-glikozydowym. Wiązanie to występuje między atomem węgla C-1 cukru a atomem azotu N-1 zasady pirymidynowej lub N-9 zasady purynowej. Wiązanie β-N-glikozydowe jest trwałe w środowisku zasadowym. Nazwy nukleozydów purynowych tworzy się, zastępując...
Odróżnienie DNA od RNA (odczyn Dischego)
DNA RNA reakcja z difenyloaminą w środowisku kwaśnym roztwór barwi się na niebiesko-fiołkowy brak objawów reakcji
Odczyn Biala
Pozwala na ilościowe oznaczenie RNA. W środowisku kwaśnym (w obecności FeCl 3 ) pentozy wchodzące w skład kwasów nukleinowych (w szczególności RNA) tworzą zielone kompleksy z orcyną (1,3-dihydroksy-5-metylobenzen). Ponieważ w warunkach przeprowadzanej próby, deoksyryboza reaguje dziesięć razy słabiej od rybozy, to dla niej uzyskuje się wynik negatywny tej próby.
Adenozyno-5-monofosforan(V) AMP
Adenozyno-5-monofosforan(V) AMP może do swej reszty fosforanowej przyłączyć jedną lub dwie cząsteczki kwasu fosforowego(V), tworząc odpowiednio adenozyno-5-difosforan(V) (ADP) lub adenozyno-5-trifosforan(V) (ATP). Związki te należą do związków bogatych w energię, tzw. makroergicznych. Nukleotydy dobrze rozpuszczają się w wodzie. Reszta kwasu fosforowego(V) nadaje im odczyn silnie kwasowy.
Wykrywanie kwasów nukleinowych (DNA i RNA)
odczyn Biala reakcja z orcyną w środowisku kwaśnym pojawia się zielone zabarwienie roztworu