Feminizm
Młodopolskie dylematy
Za feminizujące można uznać wypowiedzi niektórych bohaterek młodopolskich sztuk Gabrieli Zapolskiej. Np. tytułowa bohaterka Panny Maliczewskiej w rozmowie z żoną kochanka, Daumową, sugeruje, iż małżeństwo jest zalegalizowaną formą prostytucji... Nie ma odwagi pójść własną drogą artystka, zakochana w literacie Boreńskim, „szalona Julka”, bohaterka utworu Jana Augusta Kisielewskiego W sieci . Jako autorka nieprzyzwoitych aktów Adama i Ewy na akademii sztuk pięknych oraz wielbicielka Szału...
Feminizm
rzecz. ż, br. lm idea wprowadzenia kobiet do życia publicznego i politycznego na równych prawach z mężczyznami. KOMENTARZ Organizacji feministycznych jest wiele i różnią się w szczegółach swoich programów, ogólnie natomiast deklarują dążenie do równouprawnienia kobiet. Pierwszym krajem na świecie, w którym przyznano pełne prawa wyborcze kobietom, była Nowa Zelandia.
Bunt kobiety
Istotny aspekt buntu stanowi też działalność kobiet, upominających się o swe prawa i walczących z patriarchatem w rodzinie i społeczeństwie. Pozytywistyczni pisarze przyznają kobietom prawo do pracy i samostanowienia o swoim losie ( Lalka , Nad Niemnem , Emancypantki ). Kuncewiczowa, Boy, Krzywicka, Nałkowska idą dalej i mówią otwarcie, że kobieta ma prawo decydować o urodzeniu dziecka bądź przerwaniu ciąży. Ze stereotypami dotyczącymi kobiet i kobiecości walczy w swej prozie Manuela...
Feministka, feminizm
Dałam mojemu dziecku ciało i krew, Torturę rodzenia I nieznużoną troskliwość kwoki, Wysuszającą w kobiecie płeć i mózg (...) Ale moje dziecko Nosi nazwisko mężczyzny (Anna Świrszczyńska, Patriarchat ) Postać feministki pojawia się w literaturze stosunkowo rzadko, a już na pewno nie ma jej w tekstach ze szkolnego kanonu lektur. Feministka jako postać groteskowa, agresywna i trudna do zrozumienia występuje niekiedy we współczesnych tekstach kultury. Inne kreacje, które można by...
Ukłon w stronę kobiet w dwudziestoleciu międzywojennym
W dziennikach Zofii Nałkowskiej także pojawia się problem konieczności wyboru pomiędzy byciem kobietą a byciem człowiekiem. Młoda Zofia, wychowana w tradycji pozytywistycznej ojca – naukowca i społecznika, sama fascynująca się twórczością modernistów, uważa, że we współczesnym jej społeczeństwie nie da się pogodzić roli kobiety i człowieka, można być „albo kobietą, albo człowiekiem”– stwierdza dramatycznie. W jej dziennikach znajdziemy echa udziału w dyskusjach i odczytach na temat praw...
Obraz feministki współczesnej
Feministyczna wydaje się też kreacja matki w dzienniku (czy niby-dzienniku) Manueli Gretkowskiej Polka . W nim też zaakcentowane zostaje dojrzewanie do macierzyństwa i często pomijany fakt kobiecości i seksualności matki, która w ciąży chce normalnie żyć, uprawiać seks, minimalizować cierpienie i nie ulegać hormonalnej huśtawce. W powieści Johna Irvinga Świat według Garpa , później sfilmowanej, przedstawiono bardzo interesujący obraz feministki, samotnej matki, pielęgniarki Jenny Fields....
Emancypantki, sufrażystki
Z postacią emancypantki tradycyjnie kojarzy się George Sand. Jej utwory raczej zapomniano. Do historii przeszedł portret partnerki Szopena, odważnej kobiety i pisarki, uzewnętrzniającej swą postępowość poprzez męskie stroje i palenie cygar. Te obrazy znajdziemy w licznych filmach (ostatnio Szopen – pragnienie miłości w reż. Jerzego Antczaka). Emancypacja kobiet była ważnym elementem programu pozytywistów– w ich pismach pojawia się często kwestia kobieca, m.in. poruszana jest sprawa...
Aborcja – skutek mezaliansu, ubóstwa, nędzy, nieodpowiedzialności
Nie tylko charakter kobiet, preferujących doświadczenia inne niż macierzyństwo, skłaniał bohaterki literackie do przerwania ciąży. Niekiedy zmuszała je do aborcji nędza, niemożność zapewnienia godziwego życia sobie i dziecku, rozpacz po stracie partnera, nieodpowiedzialność ojca. Bohaterka głośnej powieści Zofii Nałkowskiej Granica – pochodząca z biednej rodziny córka kucharki Justyna Bogutówna – wdaje się w romans z paniczem, Zenonem Ziembiewiczem. Spotkanie po latach nie osłabia łączącego...
Prawo do aborcji – hasłem feministek i przedmiotem troski lekarzy
Jednym z autorów, który chętnie podejmie gorące feministyczne tematy, jest John Irving. Bohater jego powieści Regulamin tłoczni win , sfilmowanej przez Lasse Hallströma jako Wbrew regułom – lekarz, Wilbur Larch, ukazany przez autora z wielką sympatią, opowiada się za prawem kobiet do bezpiecznego przerywania ciąży. Na jego poglądach zaważy dramatyczne doświadczenie z czasów praktyki lekarskiej w szpitalu położniczym w Bostonie. Umrze w męczarniach po nieudanym, pokątnie i...
Wizja kobiety w poezji Anny Świrszczyńskiej
Na ogół nie wymienia się jednym tchem wśród utworów feministycznych wierszy Anny Świrszczyńskiej. A jednak kreację kobiety mówiącej w tych wierszach (którą zapewne trzeba utożsamiać z autorką) można by uznać za feministyczną. Bohaterka tych utworów realizuje się w tradycyjnych rolach społecznych, jest matką, babcią, córką, kochanką, jednakże niekonwencjonalnie, tzn. niezgodnie ze stereotypami, mówi o własnej kobiecości. Zwraca uwagę motyw obcości partnerów seksualnych, ich rywalizacji, a...