1. ‘smutek, cierpienie, zmartwienie, strapienie, boleść’; 2. dialektalnie ‘każda choroba, dolegliwość’.
1. ‘smutek, cierpienie, zmartwienie, strapienie, boleść’; 2. dialektalnie ‘każda choroba, dolegliwość’.
Od XIV w.; ogsłow. (por. czes. bol ‘cierpienie psychiczne, żal’, ros. bol’ ‘cierpienie fizyczne i psychiczne, boleść’, przestarzale ‘choroba’) < psłow.*bolъ ‘cierpienie’ – rzeczownik abstrakcyjny od psłow. *bolěti ‘sprawiać ból’(patrz niżej).
Dawniej (w XVII-XVIII w.) słowo występowało w formach ból, bola ‘diabeł, bies’, używane było także w przekleństwach.
W pol. i w kilku in. językach wyraz zmienił formę z żeńskiej na męską.
1. ‘sprawiać ból, być przyczyną bólu’; 2. ‘cierpieć, doznawać bólu’; od XV w.; ogsłow. (czes. bolet, ros. boléť) < psłow. *bolěti, *boľą ‘cierpieć, być chorym’ > ‘sprawiać ból, cierpienie’ < pie. *bhel- ‘uciskać, osłabiać uciskiem; osłabiony, chory’
Ten sam w pol. brzmieniu czasownik w znaczeniu ‘doznawać bólu,cierpieć, kłopotać się’; od XIV w., również o zasięgu ogsłow. < psłow. *bolěti,*bolěją < rzeczownik *bolь ‘cierpienie, ból’
1. ‘wielki smutek, żal’; 2. w liczbie mnogiej boleści ‘gwałtowne, silne bóle’; 3. stpol. ‘cierpienie fizyczne’; od XIV w.; ogsłow. (np. czes. bolest, ros. bólisť) < psłow. *bolestь ‘cierpienie fizyczne lub psychiczne’ utworzonego od rzeczownika *bolь