Baza wiedzy / Opracowania / Motywy literackie

Dewocja

poleca 72% 7 głosów

Dewotce służebnica w czymsiś przewiniła
Właśnie natenczas, kiedy pacierze kończyła
Obróciwszy się przeto z gniewem do dziewczyny
Mówiąc właśnie te słowa: „... I odpuść nam winy,
Jako my odpuszczamy”, biła bez litości.
Uchowaj, Panie Boże takiej pobożności!
(Ignacy Krasicki, Dewotka)

Od chwili do chwili
wzdychał ciężko, zapadał w nabożne ekstazy,
kornie całował ziemię niezliczone razy;
kiedy zaś wychodziłem, on prędko biegł przodem,
by święconą mi podać z kropielnicy wodę.
(Molier, Świętoszek; tłum. Tadeusz Żeleński-Boy)

Tak jest – zgoda, A Bóg wtedy rękę poda
A Bóg wtedy rękę poda.
(Aleksander Fredro, Zemsta)

Dewocja, czyli nadmiernie manifestowana, czysto powierzchowna pobożność stała się tematem wielu satyrycznych utworów literackich. Najlepszą chyba bronią przeciw dewocji okazał się w literaturze właśnie śmiech – komediopisarzy, bajkopisarzy, powieściopisarzy.

poleca b/d

Dewocja odbierająca zdrowy rozsądek

Najbardziej chyba znanym utworem o dewocji i rzekomej pobożności jest Świętoszek Moliera. Tytułowy bohater utworu, Tartuffe, wprowadza w błąd pobożnego pana domu, łatwowiernego i kierującego się pozorami Orgona. Obłudnik, zyskawszy bezgraniczne zaufanie gospodarza, z przesadną, dewocyjną gorliwością oddaje się praktykom religijnym, faktycznie jednak próbuje użyć życia kosztem Orgona: wzbogacić się, a nawet uwieść mu żonę. Orgon jest ślepy na wszystko: wierzy bardziej dobrej opinii...

poleca 82% 16 głosów

Dewotki z bajek Krasickiego

W polskiej literaturze dotkliwie wyśmiał dewocję mistrz elegancji, znakomity poeta i... biskup Ignacy Krasicki. Bohaterka jednej z jego bajek ( Na nabożną ) twierdzi, że nie grzeszy, ale... często się spowiada. Jest więc grzeszną kobietą udającą świętoszkę, pokrywa grzechy pobożnością? To zdaje się sugerować autor. Obnoszenie się z pobożnością potępia już wprost poeta-biskup w utworze Dewotka . Surowa pani, spędzająca wiele czasu na modlitwach w domu, okazuje się bardzo niewyrozumiała dla...

poleca 60% 10 głosów

Pobożność Milczka i Dulskiej

Nie budzą też zaufania kierowane co chwilę do Boga wezwania Rejenta Milczka– bohatera Zemsty Aleksandra Fredry. Ten surowy sknera aranżuje korzystne finansowo małżeństwo syna i okazuje się bezwzględny w czasie konfliktu z sąsiadem Cześnikiem. Jest wyrachowany i niewątpliwie najwyższą wartość stanowią dla niego pieniądze oraz szlachecki honor. Postępuje często wbrew zasadom chrześcijańskim, powtarzając przy tym „niech się dzieje wola nieba, z nią się zawsze zgadzać trzeba”. Tym...

poleca b/d

Dewocja z Nowolipek

Warto zwrócić uwagę na dewocję jako wyraz słabości i bezsilności. Kobietą traktującą wyjście do kościoła jak ucieczkę i szukającą w obrzędach religijnych siły jest np. matka „dziewcząt z Nowolipek”, pani Raczyńska. Zaangażowanie religijne i ciągłe ucieczki do kościoła nie pozwalają jej widzieć obiektywnie tego, co dzieje się w domu: nie zauważa nieuczciwości i złego prowadzenia się córek. Choć bardzo dba o rodzinę, traci autentyczny, głęboki kontakt z dziećmi. Bez religijnej pociechy być...

poleca b/d

Puste formy życia religijnego

Z kolei Witold Gombrowicz w Pornografii pokazuje niepokojące zjawisko pustych form życia religijnego, za którymi nic się nie kryje. Gorliwi katolicy –podupadli ziemianie obnoszący się ze swoją religijnością potrafią jedynie swymi pustymi gestami „zarżnąć” mszę. U Hipolita ostentacyjna religijność podkreśla jedynie jego szlachectwo i pozwala trzymać chłopów na dystans, uczestnictwo w życiu hierarchicznego Kościoła pozwala nie zmieniać niczego w porządku społecznym. Fryderyk natomiast,...

Podoba się? Tak Nie

Więcej informacji: