1. ‘spis spraw, osób, przedmiotów’; 2. stpol. też ‘wyciąg, skrót (z czegoś obszerniejszego)’.
Pochodzenie:
Od XV w.; zapożyczenie ze śrłac. registrum ‘spis, wykaz’; por. też czes. rejstřik ‘rejestr, indeks’.
Pierwotna postać
W stpol. słowo występowało również w postaciach rejistr / rajistr.
Źródło
Rejestra. Tak nazywano księgi rachunkowe kupieckie. W Mazowszu spisywano złoczyńcówi hultajów w rejestr. W Litwie rejestra podobne zwano księgami czarnemi. Rejestra sądowe były to księgi, do których „powód” podawał imię swoje, pozwanego i treść skargi. W nich każda sprawa dostawała numer, a na sesyi woźny przywoływał sprawy podług następstwa numerów. Rejestra w każdym sądzie były wielorakie,np. w Trybunale piotrkowskim 1-y dla wojew. poznańskiego, 2-gi dla kaliskiego,a po rozdzieleniu i gnieźnieńskiego, 3-ci dla sieradzkiego z ziemią wieluńską itd. W innych sądach szły rejestra podług rodzaju spraw, np. w sądach nadwornych 1-szy rejestr apelacyi od sądów miejskich z Korony, 2-gi z Prus, 3-ci fiskalny. Każdy rejestr miał swoją kadencję. Z tego sprawy przypadały na czerwiec, z drugiego na lipiec i t.d.
Zygmunt Gloger, Encyklopedia staropolska, 1900-1903
poleca
90%
10 głosów
poleca
b/d
Materiał opracowany przez eksperta
Spis treści
- Rejestr