Każdy pisarz, malarz, muzyk, artysta tworząc swoje dzieło pragnie zawrzeć w nim pewne przesłanie, jakąś wartość, czasami przestrogę, czasami radę, mądrość. Każdy z nich pragnie podzielić się z innymi swoimi odczuciami, poglądami, obserwacjami....
„Konrad Wallenrod” to powieść historyczna z dziejów litewskich i pruskich, która powstała w latach 1825 – 1827, w czasie zesłania Adama Mickiewicza w głąb Rosji. „Konrad Wallenrod” miał być poematem o człowieku, który całe swoje życie...
Jan Kochanowski urodził się w Sycynie w 1530 r. Pochodził z zamożniej szlachty. Był najwybitniejszym poetą polskiego odrodzenia. Studiował w Akademii Krakowskiej, a następnie na uniwersytecie w Padwie. Poeta przez całe swoje życie pisał pieśni,...
Oda do radości – Fryderyka Schillera została napisana w 1786 roku. Znana jest przede wszystkim jako tekst fragmentu IX symfonii Beethovena. Wersja instrumentalna Ody... została przyjęta jako Hymn Unii Europejskiej. Wiersz jest odą, czyli...
W trenie V, Kochanowski używa porównania homeryckiego (bardzo wiele wyrazów i środków wyrazu artystycznego opisujących część porównującą) - Urszulka jest porównana do małej oliwki niechcący podciętej przez ogrodnika. Autor chce pokazać, że śmierć...
Renesans (Odrodzenie) jest ogólnie przyjętą nazwą na określenie epoki wielkich zmian w kulturze i sztuce, jakie miały miejsce w XV- i XVI-wiecznych Włoszech, a następnie odcisnęły swoje piętno na życiu całej Europy. W okresie renesansu nastąpiło...
Leonardo da Vinci, genialny malarz włoski, inżynier, uczony, jeden z wielkich przedstawicieli nauki i sztuki okresu Odrodzenia, urodził się 15 kwietnia 1452 roku w niewielkim mieście Vinci. W 1469 roku ojciec Leonarda przeniósł się do Florencji....
MAKBET „Choć to morderstwo jest jedynie płodem Imaginacji, myśl o nim tak wstrząsa Moim jestestwem, że wolę działania Paraliżuje to wyobrażenie I tylko to jest we mnie, czego nie ma”. „(...) weźcie precz Moją kobiecą naturę,a w zamian...
"Człowiekiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi obce" – ludzka egzystencja widziana oczami renesansowego humanisty na podstawie poezji Jana Kochanowskiego. Po okresie ciemnego, mglistego średniowiecza, pełnego zabobonów i całkowitego...
PODSTAWOWE CECHY KULTURY RENESANSU Epoka ta narodziła się we Włoszech w XIV wieku. Bogate mieszczaństwo przejmowało władzę w republikach włoskich. Wielkie rody skupiały w swoich pałacach uczonych, artystów i poetów. Ośrodkiem zainteresowania...
Horacjanizm, tendencje poetyckie nawiązujące do myśli i kształtu twórczości Horacego, upowszechnione w Europie w ciągu XVI–XVII w. Poeci tego nurtu, nawiązując do słynnej pieśni Horacego Exegi monumentum, podnosili temat trwałości poezji i...
Pieśń "Czego chcesz od nas Panie" Jana Kochanowskiego znana również jaki "Hymn do Boga" ma modlitewny charakter. Bóg w tym utworze jest stwórcą świata: uporządkowanego, z oddzielonym dniem i nocą, podziałem ziemi na lądy i morza, a roku na cztery...
Rodzina Kopernioków i jej pochodzenie są bardzo typowym przykładem przemian społecznych nowej epoki. Nazwisko to zdobyło uznanie i nieprzemijającą sławę na całym świecie. Ród Koperników wywodził się ze śląskiej wsi Koperniki, położonej w okolicy...
Kochanowski to z pewnością jeden z najwybitniejszych poetów polskich i europejskich. Nie ulega wątpliwości, że żyjący w XVI w. liryk w znacznym stopniu przyczynił się do rozwoju i ukształtowania polskiego renesansu. W swoich fraszkach i pieśniach...
Podmio liryczny dokonuje proby sformuowania prawd zyciowych, a takze zastanawia sie nad sensem i celownoscia ludzkich staran i mysli. Nie warto bowiem zamartwiac sie tym, co przyniesie dzien jutrzejszy. Nikt nie jest w stanie przewidziec...
1530-1584 Rozpoczynał karierę pisarska jako poeta łaciński, lecz najbogatsza i najważniejsza jest jego twórczość w języku narodowym. Mówi się, ze jest on twórcą polskiego języka poetyckiego. Był rozmiłowany w kulturze antycznej. Kochanowski...
Renesans - Odrodzenie ideałów antyku. Harmonia i umiar, antropocentryzm (człowiek w centrum zainteresowań), humanizm, reformacja (rozbicie uniwersalizmu jednej religii w Europie). Odkrycia geograficzne - zwrot ku wartościom doczesnym. Rozwój sztuk...
Podobnie jak pieśni, fraszki pisał Kochanowski przez całe życie. W ciągu całej z górą dwudziestoletniej działalności poety powstało ich ponad trzysta. Na krótko przed śmiercią, w 1584 roku, autor wydał je w Krakowie w drukarni Łazarzowej, a o ich...
Epoka, w dziejach kultury zwana renesansem, rodowodowo związana z Włochami, nosi nie włoskie, lecz francuskie miano renaissance, co oznacza dokładnie odrodzenie. Nazwą tą, jako terminem historyczno-literackim, posłużyli się świadomie dopiero...
Na wstępie do tak sformułowanego tematu warto krótko wyjaśnić, czym charakteryzuje się filozofia stoicka i epikurejska. W największym skrócie, filozofia stoicka zakłada, że człowiek powinien spokojnie akceptować wyroki losu, ponieważ i tak nie...
Podmiotem lirycznym w trenie V jest nieszczęśliwy ojciec, Jan Kochanowski. W utworze mówi o okolicznościach śmierci córki. Podkreśla przede wszystkim jej bardzo młody wiek. Porównał ją do wschodzącej oliwki, nawiązując w ten sposób do motywów...
Pieśń XII Jana Kochanowskiego swoją formą przypomina rozprawkę: autor na początku utworu stawia tezę, którą później udowadnia. Dotyczy ona cnoty, której wg. autora zawsze towarzyszy zazdrość. Cnota w starożytnej Grecji oznaczała różne zalety,...
Literatura okresu renesansu stworzyła kilka wzorców osobowych: wzorowego ziemianina, idealnego dworzanina i prawdziwego patrioty. Postać wzorowego ziemianina zawarł w swym "Żywocie człowieka poczciwego" Mikołaj Rej. Utwór daje obraz...
JAN KOCHANOWSKI - jest najsłynniejszym polskim poetą doby Renesansu, jest także pierwszym polskim poetą wielkiego formatu. Był osobą niezwykle wykształconą, oczytaną, dużo podróżował po Europie. Bez wahania można go nazwać człowiekiem Renesansu....
Twórcy renesansowi przedstawili w swych utworach, najważniejsze według nich, wzorce postępowań, którymi ludzie powinni kierować się w swoim życiu. Według Giorgio Vasari człowiek powianiem być wszechstronnie uzdolniony. Zainteresowania...
"Odprawa posłów greckich" Jana Kochanowskiego Podana na teatrum przed Królem jego Mścią i Królową jej Mścią w Jazdowie nad Warszawą. Dnia 12 stycznia roku pańskiego 1578, na feście u Jego Mści Pana Podkanclerzego Koronnego....
Trzech redaktorów zostało zaproszonych przez Jana Kochanowskiego do Czarnolasu. Artysta zgodził się na przeprowadzenie wywiadu na jego temat. A oto przebieg spotkania: R1- Dzień dobry jesteśmy z pisma „Sztuka”, działu „Literatura piękna”....
FRASZKA - z wł. 'frasca' - drobiazg, bagatela, błahostka, mała gałązka - którki utwór liryczny, zazwyczaj rymowany lub wierszowany o różnorodnej tematyce, często humorystycznej lub ironicznej (satyrycznej). Zawiera puentę. Fraszkę w...
W trenie VIII Jan Kochanowski rysuje dokładny portret psychologiczny Urszulki, która zawsze była wesoła i rozśpiewana, wypełniała sobą wszytskie kąty w domu "wesołym szczebiotem" zabawiała ojca i matkę. Po jej odejściu nastąpiła straszna pustka w...
RENESANS Czynniki wpływające na rozwój odrodzenia W wieku XIV we Włoszech rozpoczął się przełom w dziełach kultury nazwany później odrodzeniem. Miał on kilka przyczyn. Pierwszą przyczyną było podłoże gospodarcze i polityczne, którego...
Renesansowi twórcy byli olśnieni starożytną kulturą jako całością. Antyk określił renesans, stał się głównym źródłem tej epoki. Najświatlejsze umysły epoki studiowały historię starożytnych, ich dorobek literacki, filozoficzny oraz języki. Jan...
Królowa Elżbieta (lata panowania: 1553 - 1608) choć oficjalnie nigdy nie była mecenasem sztuki, potrafiła stworzyć specyficzne środowisko artystyczne, dawała licznym artystom pole do działania. Za jej czasów nastąpił rozwój teatru, sztuki i...
Każdy człowiek zastanawia się jak żyć aby być szczęśliwym. Na to pytanie odpowiedział wybitny polski pisarz epoko oświecenia ? Jan Kochanowski. W swoich działach często podejmował się tematu szczęścia. W "Pieśni II"...
Tren to utwór żałobny należący do tzw. poezji funeralnej. Jest to ważny gatunek liryczny wywodzący się z poezji żałobnej antycznej Grecji. Dawniej treny pisano dla wybitnych osobistości. Poeci opiewali zalety zmarłych wielkich ludzi, często im...
1. Scharakteryzuj światopogląd renesansu. - RENESANS jest epoką otwierającą czasy nowożytne; we Włoszech XIV/XV w, pół. Europa XVI w - symbolizuje odrodzeni człowieka, który wstępuje na wyższy stopień rozwoju; jest to również odrodzenie...
Renesans był epoką otwierająca czasy nowożytne. Przepaść między "starą" a "nową" kulturą europejską była wielka, ponieważ na przełomie XV/XVI wieku we Włoszech, a w XVI wieku w innych częściach kontynentu, zmieniło się całkowicie myślenie...
Jan Kochanowski w pierwszej zwrotce Pieśni XII zadaje pytanie, które po przełożeniu na wspołczesny język brzmiałoby być może: Wszyscy jesteśmy śmiertelni, czy nie wartobyłoby żyć tak, aby coś po nas zostało? Autor pogardza ludzmi, ktorzy marnują...
WYNALEZIENIE DRUKU Około 1450 r. niemiecki rzemieślnik Jan Gutenberg wpadł na pomysł drukowania książek przy zastosowaniu ruchomych czcionek: na każdej z nich była wytłoczona pojedyncza litera. Czcionki dawały się zestawiać w dowolne słowa, a...
Jan Kochanowski (1530 - !584) – Największy polski poeta przed Mickiewiczem, tworzył w epoce renesansu (odrodzenia). Pochodził ze średnio zamożnej rodziny szlacheckiej; miał 6 braci i 5 sióstr. Dzięki opiece mecenasów po 3 latach nauki w Akademii...
Tren I Wszytki płacze, wszytki łzy Heraklitowe I lamenty, i skargi Symonidowe, Wszytki troski na świecie, wszytki wzdychania I żale, i frasunki, i rąk łamania, Wszytki a wszytki za raz w dom się mój noście, A mnie płakać mej wdzięcznej...
Jan Kochanowski był jednym z najwybitniejszych poetów w okresie Renesansu. W swoich utworach bardzo często poruszał sprawy, dotyczące bytu człowieka i otaczającej go rzeczywistości. Zainspirowany filozofią stoicką, Kochanowski stworzył...
„Z żadnej innej księgi nie możemy zaczerpnąć tak wiele czy to wartościowego języka, czy to szacownej wiedzy o ludzkich postępkach, a także zwyczajach i życiu samym. Tak wielka jest w niej różnorodność, tak wielkie bogactwo imion i spraw, tak...
Tren VII pisany jest stychicznym sylabowcem nieregularnym, w którym przeplatają się wersy trzynastozgłoskowe (7+6) z siedmiozgłoskowymi bezśredniówkowymi. Rymy są sąsiadujące, parzyste i gramatyczne Tren VII rozpoczyna się apostrofą. Do wersu 6...
Renesans to okres w dziejach kultury europejskiej trwający od polowy XIV w. do końca XVI w. Epoka ta spowodowała proces przemian we wszystkich dziedzinach kultury i sztuki. Przekształcając średniowieczny model życia i osobowości człowieka, na plan...
Utwór Jana Kochanowskiego pt.: „Hymn” (znany także pod nazwą „Pieśń XXV”) ma charakter pochwalny i dziękczynny, jest przykładem liryki religijnej, a także osobistą modlitwą Kochanowskiego do Boga. Podmiot liryczny w wierszu wypowiada się w...
Za panowania królowej Elżbiety I Anglia przeżywała okres świetnego rozwoju kulturalnego, którego podstawę stanowiły ówczesne sukcesy gospodarcze i polityczne kraju. Imię królowej weszło nawet w skład nazwy nowego typu dramatu – „dramatu...
Dnia 19 lutego 1473 roku przy ulicy Świętej Anny w Toruniu (obecnej ulicy Kopernika) przyszedł na świat Mikołaj Kopernik, syn Mikołaja - kupca z Krakowa oraz matki torunianki - Barbary z domu Watzenrode. Kopernik przechodził ulicami Starego Miasta...
Wraz z Boną Sforzą, włoską żoną Zygmunta Starego, na dwór polski przybyli Włosi, którzy upowszechnili w Polsce idee renesansu. Panowanie Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta to okres ogromnej pomyślności państwa Polskiego, rozwój reformatorskiej...
„Orszuli Kochanowskiej, wdzięcznej, ucieszonej, niepospolitej dziecinie, która cnót wszelkich i dzielności panieńskich początki wielkie pokazawszy, nagle, nieodpowiednie, w niedoszłym wieku swoim, z wielkim a nieznośnym rodziców swych żalem zgasła...
Fraszka - drobny utwór poetycki wierszem, często o charakterze żartobliwym, oparty na dowcipnym pomyśle, będący odmianą epigramatu. Nazwę gatunkową wprowadził z włoskiego (“frasca” - drobiazg, głupstewko) Jan Kochanowski, który swoimi „Fraszkami”...