Motyw maryjny na podstawie "Bogurodzicy" i Lamentu świętokrzyskiego"
Motyw maryjny był bardzo powszechny w literaturze średniowiecznej. Anonimowi autorzy często nawiązywali do sceny cierpienia Matki Boskiej pod krzyżem oraz zwracali się do niej z prośbą o wstawiennictwo u Syna. W Polsce również pojawił się bardzo...
Scharakteryzuj najważniejsze wzorce osobowe w literaturze średniowiecznej
Na podstawie poznanej literatury średniowiecza możemy mówić o trzech wzorcach parenetycznych – czyli ideałach, wzorach do naśladowania propagowanych w tej epoce: Pierwszy to ideał rycerza - wzorem takim jest np. Roland („Pieśń o Rolandzie”) lub...
Rady Kochanowskiego w Pieśniach.
Jak żyć ma człowiek? Kto, komu, jakich i jak udziela rad w „Pieśni XI” i w innych pieśniach Jana Kochanowskiego? Wykorzystaj w wypracowaniu stosowne konteksty filozoficzne i historyczno-literackie. Pieśni Jana Kochanowskiego to wiersze...
Charakterystyka Tristana.
1. Przedstawienie postaci. Tristan był synem Riwalena i Blancheflor. Urodził się w rodzinie szlacheckiej. Rodzinnym krajem chłopaka została ziemia lońska. Można powiedzieć, że został sierotą tuż po przyjściu na świat. Ojciec jego zmarł przed...
Ideał św. ascety na przykładzie Legendy o św. Aleksym
W panującej podczas średniowiecza ascezie najważniejsze było całkowite oddanie się Bogu. Asceta porzucał wszystko, co ziemskie i materialne. Zrzakał się majątku na rzecz biedniejszych od siebie, przekazywał władze innym, życie miejskie zamieniał...
Motyw Dedala i Ikara w pejzażu "Upadek Ikara" P. Bruegla`a.
Pejzaż z upadkiem Ikara" P.Bruegla`a - Motyw Dedala i Ikara w literaturze i malarstwie Obraz Petera Bruegl`a "Pejzaż z upadkiem Ikara" zostł namalowany w 1558 roku. Powstał w Belgii. Przedstawia śródziemnomorska wyspę....
Plan wydarzeń utworu "Pieśń o Rolandzie"
1. Wybranie Rolanda na tylną straż. 2. Zauważenie pogan nadchodzących w stronę wojsk. 3. Decyzja Rolanda o samodzielnej próbie pokonania wroga. 4. Rozpoczęcie bitwy. 5. Wielka rzeź na polu bitwy. 6. Wezwanie pomocy przez Rolanda. 7....
Najstarsze zabytki języka polskiego
Najwcześniej zapisanymi polskimi wyrazami są nazwy (plemion, miejscowości i rzek). IX w. - GEOGRAF BAWARSKI - geograficzno - historyczny opis anonimowego autora, sporządzony w Bawarii. Rejestruje plemienne terytoria środkowej Europy i te,...
Legenda o św. Aleksym
Historia św. Aleksego przedstawia losy młodego człowieka, który był synem króla Eufamijana i w czas nocy poślubnej ze swoją "świeżo upieczoną" żoną - Famijaną, poczuł, że to właśnie teraz wzywa go Bóg. Tak więc św. Aleksy opuszcza swój rodzinny...
Kroniki średniowieczne. Omówienie fragmentów kroniki Galla Anonima.
Do polskiego piśmiennictwa należą kroniki zawierające chronologiczny opis wydarzeń historycznych. Najstarszą z nich jest dzieło Galla Anonima doprowadzone do 1113 r. Jego następcą był Wincenty Kadłubek, który swoje zapiski zakończył na 1202 r....
Ideały osobowe średniowiecza.
Średniowiecze było epoką krzyża i miecza, w której kultura podporządkowana była nauce i wierze chrześcijańskiej. Literatura tej epoki posiadała charakter dydaktyczny i moralizatorski a przedstawieni w niej bohaterowie realizowali określone ideały,...
Charakterystyka Rolanda - średniowiecznego rycerza
Roland to główny bohater "Pieśni o Rolandzie" jest francuskim hrabią i siostrzeńcem Karola Wielkiego. Pochodził z bogatego, świętego rodu. Był też prawą ręką cesarza. Arystokrata ten był dowódcą tylnego oddziału armii króla Francji. Żył w VIII...
Pojęcia związena ze Średniowieczem.
Teocentryzm – pogląd sprowadzający wszystkie sprawy ludzkie do Boga, Bóg w centrum uwagi. Uniwersalizm – jednolitość epoki średniowiecza(podobna forma, język, filozofia, sztuka, itp.) Motyw Deesis – kompozycja w sztuce przedstawiająca 3...
Ideał średniowiecznego rycerza
,,IDEAŁ ŚREDNIOWIECZNEGO RYCERZA? Obraz rycerza został bardzo silnie ukształtowany przez średniowieczną sztukę m.in. francuskie pieśni rycerskie chansons de geste ? np ,,Pieśń o Rolandzie? oraz legendy np. ,,Król Artur i rycerze Okrągłego...
Interpretacja porównawcza "Bogurodzicy" i "Lamentu świętokrzyskiego". Najważniejsze cechy polskiej pieśni maryjnej.
„Bogurodzica” i „Lament świętokrzyski” są najstarszymi zabytkami literatury polskiej i bez wątpienia zasługują na miano utworów uniwersalnych: jeden ukazuje portret Maryi jako matki, natomiast drugi przedstawia Matkę Boską i jej postawę...
Porównanie postaw św. Franciszka i św. Aleksego
Porównaj postawy św. Franciszka i św. Aleksego. Jakie widzisz podobieństwa i różnice? Czym różnił się święty Franciszek od średniowiecznych ascetów? Okres średniowiecza jest przepełniony wielką ilością wzorów, co do zachowania się człowieka. Są...
Streszczenie III ksiąg Galla Anonima
KSIĘGA I W księdze „O śmierci sławnego Bolesława Chrobrego” autor opisuje śmierć Bolesława Chrobrego. Wraz z jego śmiercią zakończył się dla Polski wiek złota, a zaczął ołowiany. Ojczyzna, która była przedtem królową z koroną na głowie, teraz...
Rzeźba romańska.
Rzeźba romańska Rzeźba romańska wykonywana najczęściej w kamieniu była bezwzględnie "spojona" z architekturą. Wypełniała przeznaczone dla niej miejsca na portalach, w tympanonach, w niszach i zagłębieniach muru, na kapitelach i...
Między złem, a poczuciem skruchy - przeżycia Francoisa Villona zapisane w "Wielkim testamencie".
Francois Villon był poetą francuskim, który żył w latach 1431 - 1463?. Był starannie wykształcony na Uniwersytecie Paryskim, miał wybitne zdolności poetyckie. Prowadził bardzo burzliwe życie, w którym nie brak było rozmaitych występków (awantury,...
Odprawa posłów greckich
Kochanowski przy planowaniu budowy Odprawy sugerował się zarówno zaleceniami tragedii greckiej, jak i renesansowej, która także wiele czerpała i w znacznym stopniu opierała się na wzorach antycznych. Powinowactwa z dramatem klasycznym są widoczne...
Wspólny motyw w utworach: "Kwiatki z ogrodu świętego Franciszka" oraz "Przed Kazaniem" B. Obertyńskiej.
W średniowiecznu istniały świecki oraz religijne wzorce - asceci i święci. Dzieła, które kontynuowały i propagowały wzorce osobowe nazywane są paranetycznymi. Asceta jest jednym z podstawowych wzorców średniowiecznych, które miały budzić w...
Miłość w literaturze średniowiecznej.
Miłość towarzyszy człowiekowi od zarania dziejów. Wywiera ogromne znaczenie w jego życiu. To ona pobudza go do działania, kształtuje jego postawę, skłania do poświęceń. Jest natchnieniem dla artystów i pisarzy. H. Sienkiewicz w powieści "Quo...
"Bogurodzica" - geneza i opracowanie.
Treść: Matko Boża, wstaw się za nami do Jezusa Chrystusa i wyjednaj nam obfitość łask. Panie, zmiłuj się nad nami. Synu Boży, przez wzgląd na Jana Chrzciciela usłysz modlitwę, którą zanosimy do Ciebie, i daj nam szczęśliwy pobyt na świecie oraz...
Hans Memling - Tryptyk "Sąd Ostateczny".
Tryptyk Hansa Memlinga pod tytułem „Sąd Ostateczny” powstał w XV wieku, w latach 1464-1473. Po prawej stronie obrazu znajduje się niebo, po lewej piekło, a w środku najprawdopodobniej czyściec lub ziemia. Na malowidle widać sprawiedliwość Sądu...
Czy obyczaje rycerskie przetrwały do naszych czasów - rozprawka.
Ostatnimi czasy zastanawiałem się, czy obyczaje rycerskie przetrwały do naszych czasów. Rozważając to zagadnienie, przywoływałem do w pamięci różne obrazy spotykane niemal codziennie i doszedłem do wniosku, że niektórzy dawną tradycję...
"Bogurodzica" polskim symbolem narodowym.
Bogurodzica” to najstarsza polska pieśń religijna oraz najstarszy polski tekst poetycki, wybitne arcydzieło poezji średniowiecznej. Utwór ten stał się polskim symbolem narodowym. W swojej wypowiedzi postaram się udowodnić zasadność postawionej...
"Lament świętokrzyski" opracowanie
Na tle epoki Posłuchajcie bracia miła... to utwór odnaleziony w nieistniejącym już zapisie ręcznym z ok. 1470 roku. Należy więc do najstarszych zabytków polskiej poezji religijnej. Nazywa się go również Lamentem Świętokrzyskim, Żalami Matki...
Różne wizerunki Matki Boskiej w literaturze i sztuce średniowiecza
W literaturze i sztuce średniowiecznej przedstawiano dwa wizerunki Matki Boskiej. Ukazywana była w momentach radości z narodzin Zbawiciela oraz smutku podczas jego konania na Krzyżu . W mojej wypowiedzi posłużę się dwoma utworami...
Różny czy podobny wizerunek średniowiecznego rycerza na podstawie "Dziejów Tristana i Izoldy" oraz "Pieśni o Rolandzie".
Ideał rycerza średniowiecznego W średniowieczu, tak jak w każdej innej epoce, propagowano różne wzorce osobowe. Ukazywano między innymi wizerunek idealnego i nieskazitelnego rycerza chrześcijańskiego, co cechowało utwory należące do epiki...
Człowiek współczesny wobec ideałów średniowiecza
Od okresu średniowiecza minęło już ok. V wieków i świat tamtego czasu zmienił się w dużym stopniu. Najbardziej jednak zmienili się ludzie, ich poglądy, problemy i, co najbardziej różni nas od tamtej epoki, podejście do życia. Odzwierciedlenia...
"Bogurodzica" notatka.
W Bogurodzicy Matka Boska została umieszczona w strefie sacrum (świętości).jest spostrzegana jako opiekunka ludu, królowa wszechmocna i dobra. Lud obdarzył ja zaufaniem wierząc ze matka boska da im laski, o które proszą. Lud prosił o...
Polska literatura średniowieczna.
„KRONIKA” GALLA ANONIMA Kronika powstała najprawdopodobniej w latach 1113-1117 na dworze Bolesława Krzywoustego. Najstarsza zachowana kopia pochodzi jednak dopiero z XIV wieku. Kronika została napisana po łacinie. Jej autorem był mnich...
Czy poświęcenie się jakiejś idei wymaga wyrzeczeń? Odpowiedz na pytanie posługując się przykładami z filmu, historii oraz literatury.
Poświęcenie się jakiejś idei wymaga wyrzeczeń, ponieważ aby odnieść sukces trzeba dać z siebie wszystko, co niesie za sobą eliminacje przeszkód właśnie poprzez podejmowanie wyrzeczeń. Przykładem ogromnego poświęcenia i wytrwałego dążenia do celu...
Przydatne definicje z Średniowiecza
1. Średniowiecze to epoka w historii i kulturze europejskiej, obejmująca okres między starożytnością, a czasami nowożytnymi. jest to okres historyczny rozciągający się od czasów rozpadu cesarstwa zachodniorzymskiego i wielkiej wędrówki ludów, do...
Roland jako ideał rycerza średniowiecznego
Idealny rycerz w Średniowieczu musiał spełniać mnóstwo warunków. Najważniejszym z nich była miłość do Boga i swojego władcy. W przypadku Rolanda tym panem był Karol Wielki, któremu był całkowicie oddany. Uważam, że ów hrabia jest najlepszym...
Poświęcenie się idei - rozprawka.
Moim zdaniem poświęceni się jakiejś idei praktycznie zawsze równoważne jest z podjęciem pewnych mniej lub bardziej znaczących wyrzeczeń, które wprowadzają w nasze życie pewnego stopnia dyskomfort. W poniższej rozprawie pragnę przedstawić mój...
Dokończ "Legendę o świętym Aleksym".
,,A gdy ten list oglądano, natemieście uznano, iż był syn Eufamijanow…” Wszak, gdy oćec...
Ocena postawy św. Aleksego ze współczesnej perspektywy.
Święty Aleksy jest doskonałym przykładem średniowiecznego ascety, czyli człowieka, który dobrowolnie decyduje się na umartwianie, odrzucanie wszelkich przyjemności oraz życie w skrajnej nędzy i cierpie-niu. Dla ludzi z jego czasów był on wzorem do...
Analiza i interpretacja obrazu "Pieta".
Sztuka gotycka (XII–XIII wiek) w przeciągu kilkudziesięciu lat opanowała całą niemal Europę, znajdując swoich świetnych mistrzów poza Francją (gdzie się zrodziła): w Anglii, w Niemczech, i innych krajach także Polsce. Malowano wówczas obrazy tzw....
Podróż w czasie do średniowiecznego Torunia.
Dzisiejszego ranka, gdy umyłam się I zjadłam śniadanie, przyszedł mi do głowy pewien pomysł. Był on taki, żebym przeniosła się do średniowiecznego Torunia. Niewiele myśląc, poszłam do mojego kolegi Karola. Poprosiłam go, aby zbudował mi wehikuł...
Średniowiecze - powtórka.
1.Średniowiecze- to epoka w historii Europy miedzy V a XV stuleciem. Za jej datę początkowo uznaje się upadek starożytnego Rzymu(476). Zmierzch cesarstwa zachodniego rzymskiego otwiera więc epokę średniowiecza, a koniec epoki są podawane trzy...
''Święty, asceta, rycerz, władca - typy średniowiecznych bohaterów literackich''.
Średniowiecze było najdłuższą epoką w dziejach nowożytnych. Nazwa "medium aevum", oznacza "wieki średnie". Okres średniowiecza był uznawany za czasy zacofania i upadku kultury. Jednak oprócz zjawisk negatywnych niesie za sobą...
Średniowieczne wzorce osobowe - porównanie rycerza i ascety.
Z literatury średniowiecznej można wywnioskować, że najsłynniejszymi w tej epoce wzorcami osobowymi byli asceta i średniowieczny rycerz. Zgłębiając się w tamtejsze dzieła można zaobserwować, jaką rolę owe osobowości pełniły, czym się różniły i w...
Czy uważasz że "Pieśń o Rolandzie" mówi także o nas, ludziach z przełomu XX i XXI wieku
Niezależnie od epoki, zawsze cenione są wartości takie jak miłość do Boga i ojczyzny, odwaga, honor, lojalność, uczciwość, a także szacunek wobec innych. Wszystkim tym odznaczał się Roland, główny bohater "Pieśni o Rolandzie", który swoim...
Analiza artystyczna i językowa "Bogurodzicy".
Bogurodzica to najdawniejsz polska pieśń religijna. Czas powstania jest do dzisiaj wielka zagadką, zarówno dla literaturoznawców, jak i muzykologów. Przyjmuje się, że utwór napisany został pomiędzy wiekiem X a XIV. Najnowsze hipotezy naukowców są...
Przedstawienie średniowiecznych wzorców osobowych w oparciu o wybrane utwory.
Stosunki społeczne w średniowieczu kształtowały się według pewnej hierarchii, uprzywilejowane pozycje zajmowały dwa stany: rycerstwo duchowieństwo. Kultura tej epoki miała charakter uniwersalny, ponad narodowy. średniowieczna Europa pozostawała...
Ocena Świętego Aleksego według człowieka współczesnego.
Ocena bohatera legendy hagiograficznej z punktu widzenia współczesnego człowieka Człowiek i jego zachowanie znacznie się zmieniły od epoki Średniowiecza. Ukazują to między innymi liczne utwory literackie stworzone przez naszych przodków. Tym...
Analizując "Legendę o św. Aleksym" i "Kwiatki św. Franciszka" omów dwa modele świętości propagowane w literaturze średniowiecznej
Twórcy średniowiecznej literatury byli najczęściej osobami duchownymi. Większość dzieł powstających w tym okresie miała funkcję dydaktyczną, twórcy dzięki nim ukazywali przykłady postępowania godne naśladowania. W ten sposób ukształtowały się dwa...
"Dzieje Tristana i Izoldy".
1. Jest to jeden z najstarszych zachowanych do dziś utworów tego typu, najpiękniejszy poemat o tragicznych dziejach nieszczęśliwych kochanków. Średniowieczna opowieść celtycka, którą opracował francuski pisarz Bedier. Treść: Tristan początkowo...