BUDOWA
Można u nich wyróżnić przód, tył, stronę brzuszną i grzbietową. Tasiemce są podzielone na segmenty, zwane proglodydami. Posiadają różne urządzenia czepne, takie jak przyssawki, bruzdy przylegowe, haki i kolce, które zapobiegają wypłukaniu z ciała żywiciela. U przywr i tasiemców narządy czepne znajdują się z przodu ciała. Ciało płazińców jest pokryte jednowarstwowym nabłonkiem ektodermalnym. U wirków jest on orzęsiony, natomiast u przywr, skrzelowców i tasiemców komórki nabłonka nie posiadają rzęsek i zlewają się w jednolitą warstwę, tworząc syncytium. Nabłonek pasożytów jest także pokryty oskórkiem, który u przywr i tasiemców chroni przed strawieniem przez enzymy gospodarza. Pod nabłonkiem znajdują się mięśnie gładkie pochodzenia mezodermalnego, które u wirków tworzą kilka warstw, a u pasożytów występują jako pojedyncze włókna. Nabłonek z mięśniami tworzy wór powłokowo-mięśniowy. Płazińce nie posiadają trwałych elementów szkieletowych, więc ta powłoka nadaje im kształt. Wewnętrzna jama ciała między worem a jelitem wypełniona jest tkanką złożoną z różnokształtnych komórek połączonych wypustkami. Jest to prymitywna forma tkanki łącznej, zwana parenchymą. Służy ona do gromadzenia substancji odżywczych oraz bierze udział w rozprowadzaniu ich po całym ciele.
UKŁAD POKARMOWY
U części wirków otwór gębowy znajduje się po brzusznej stronie ciała. Za otworem gębowym znajduje się gardziel, która może być wyciągnięta na zewnątrz w postaci rurki. Gardziel służy niektórym wirkom do polowania. Za gardzielą znajduje się jelito, które jest ślepo zakończone, bez otworu odbytowego; niestrawione resztki są wydalane przez otwór gębowy. U przywr i skrzelowców układ pokarmowy jest podobny do tych u wirków. Tasiemce nie posiadają tego układu, ponieważ żyją w jelicie, w strawionym pokarmie, i mogą chłonąć substancje odżywcze przez całą powierzchnię ciała.
UKŁAD ODDECHOWY
Zapotrzebowanie na tlen zaspokajane jest przez wymianę gazową bezpośrednio przez powierzchnie ciała. Płazińce-brak ukłądu oddechowego. U pasożytów wewnętrznych-mają utrudniony dostęp do tlenu, procesem dostarczania energii jest oddychanie beztlenowe.
UKŁAD KRĄŻENIA
U płazińców-brak. Substancje odżywcze są przenoszone za pośrednictwem płynu wypełniającego przestrzenie międzykomórkowe w parenchymie. Transport ułatwia rozgałęzione jelito.
UKŁAD NERWOWY
U płazińców występuje prosta budowa nerwowa. Parzydełkowce posiadają dwa zwoje nerwowe zlokalizowane w przedniej części ciała. Z tych zwojów wychodzą pnie nerwowe, które biegną do przodu i do tyłu ciała, łącząc się poprzecznymi spoidłami. U wolno żyjących wirków pnie nerwowe, umiejscowione po stronie brzusznej ciała, są szczególnie dobrze rozwinięte. Płazińce posiadają dobrze rozwinięte narządy zmysłów, takie jak receptory chemiczne, dotykowe oraz proste oczka. Niektóre morskie wirki wykazują obecność statocyst, czyli narządu równowagi. Układ nerwowy u płazińców jest słabo rozwinięty, co wynika z ich trybu życia. Niektóre formy płazińców są pozbawione narządów zmysłów, posiadając jedynie komórki czuciowe oraz receptory chemiczne.
UKŁAD WYDALNICZY
U płazińców ma postać kanalików rozmieszczonych w parenchymie, zakończonych komórkami o specjalnej budowie. Mają liczne gwiaździste wypustki oraz ruchliwy pęczek zlepionych rzęsek przypominający płomyk świecy-komórki płomykowe. Układ wydalniczy zamknięty od strony jamy ciała nazywamy układem protonefrydialnym. Główną funkcją układu jest osmoregulacja. Świadczy o tym brak układu wydalniczego. Kanały wydalnicze tworzą 2 podłużne ciągi uchodzące na zewn. jednym lub kilkoma otworami.
ROZMNAŻANIE SIĘ I ROZWÓJ PŁAZIŃCÓW
Płazińce, jako organizmy obojnacze, posiadają komplet narządów rozrodczych zarówno męskich, jak i żeńskich w każdym osobniku. Najczęściej zachodzi u nich zapłodnienie krzyżowe, które polega na wymianie gamet męskich pomiędzy osobnikami przystępującymi do rozmnażania. Liczba jaj produkowanych przez płazińce może być zróżnicowana. Rozwój płazińców jest różnorodny: wirki nie przechodzą przez larwalny etap, a rozwój ich jest prosty, z jaj wylęgają się osobniki podobne do dorosłych form. Natomiast przywry, wnętrzniaki i tasiemce przechodzą rozwój złożony.
PRZEGLĄD SYSTEMATYCZNY PŁAZIŃCÓW
Wirki są wolno żyjącymi płazińcami o ciele spłaszczonym i wydłużonym, osiągającym od 5 mm do 50 cm długości. Ich nabłonek jest pokryty rzęskami, które usprawniają poruszanie się, a rabdiatamy między komórkami nabłonka pełnią funkcję obronną. Wirki są drapieżnikami i zazwyczaj zamieszkują wody słone, czasem słodkie oraz wilgotną glebę. Ich klasyfikacja opiera się na budowie gardzieli i liczbie rozgałęzień jelita, dzięki czemu wyróżnia się wirki bezjelitowe, prostojelitowe, trójjelitowe (tzw. wypławki) oraz wielojelitowe. W Polsce występują zarówno wirki bezjelitowe, jak i wielojelitowe.
Przywry i wnętrzniaki to pasożyty wewnętrzne kręgowców, charakteryzujące się ciałem nieczłonowanym i listkowatym. Posiadają one złożony cykl rozwojowy, z udziałem co najmniej dwóch żywicieli, z których jeden zazwyczaj jest mięczakiem. Przykładem przywry jest motylica wątrobowa, pasożyt ssaków roślinożernych i człowieka, która dorosła forma pasożytuje w wątrobie, powodując jej uszkodzenia, podczas gdy rozwój larw odbywa się w ciele ślimaka. Inny przykład to przywra krwi, której dojrzała forma żyje w naczyniach krwionośnych jamy brzusznej człowieka, gdzie jest rozdzielnopłciowa, występując dymorfizm płciowy.
Tasiemce są również pasożytami wewnętrznymi, zwykle żyjącymi w jelitach kręgowców, powodując chorobę zwaną tasiemczycą. Ich ciała są wydłużone i składają się z połączonych segmentów, nazywanych członami lub proglotydami. Człony te różnią się wiekowo, a proces stabilizacji ciała tasiemca nazywany jest strobilizacją. Narządy czepne, takie jak przyssawki, bruzdy przylgowe oraz wieńce haczyków, zlokalizowane na skoleksie i główce, zapobiegają wypłukaniu tasiemca. Tasiemce są obojnacze, co oznacza, że w każdym członie rozwijają się narządy męskie i żeńskie. Najkorzystniejsze zapłodnienie występuje między dwoma różnymi członami różnych tasiemców. Rozwój tasiemców jest złożony.
CYKL ROZWOJOWY BRUZDOGŁOWCA SZEROKIEGO: Jaja tego tasiemca są wydalane z kałem do wody, gdzie wykluwa się swobodnie pływająca, orzęsiona larwa zwana koracidium. Po zjedzeniu przez żywiciela pośredniego, którym jest skorupiak, koracidium przekształca się w procerkloid. Następnie, gdy skorupiak zostanie zjedzony przez rybę, procerkloid przekształca się w plerocerkoid, który osiedla się w mięśniach ryby. Kiedy ryba zostanie zjedzona przez żywiciela ostatecznego, czyli człowieka, larwa w mięśniach przekształca się w dorosłego tasiemca.
CYKL ROZWOJOWY TASIEMCA NIEUZBROJONEGO: Ten tasiemiec pasożytuje w jelicie człowieka i nie posiada stadium swobodnie pływającej larwy. Cykl rozwojowy odbywa się z udziałem jednego żywiciela pośredniego. Jaja tasiemca, które zostają wydalone z kałem, muszą być zjedzone przez żywiciela pośredniego, którym zwykle jest bydło. W jelicie krowy wykluwa się kulista onkosfera, która przenika przez ścianki jelita do naczyń krwionośnych i wędruje do mięśni, gdzie przekształca się w wągra. Wągier ma kształt pęcherzyka, zwany cysticerkusem. Człowiek, który spożywa surowe mięso z wągrami, staje się żywicielem ostatecznym tego tasiemca.
CYKL ROZWOJOWY TASIEMCA UZBROJONEGO: Żywicielem pośrednim tego tasiemca jest świnia, natomiast człowiek może zostać zarażony poprzez spożycie niedosmażonego lub nieugotowanego mięsa. Istnieje również ryzyko zarażenia się przez człowieka, który staje się żywicielem pośrednim tego pasożyta.
TASIEMIEC BABLOWIEC: Pasożytuje w jelicie psa, wilka i rzadziej lisa. Jego żywicielami pośrednimi są przeżuwacze, takie jak świnie, czasem także konie. Ludzie mogą zarazić się tym tasiemcem poprzez brak higieny podczas kontaktu z psami. Po wykluciu się z jaja, onkosfera dostaje się do wątroby i płuc, gdzie przekształca się w wągra. Objawy zakażenia tasiemczycą u ludzi obejmują bóle brzucha, nudności i osłabienie. Bruzdogłowiec potrzebuje witaminy B12, a jej niedobór u ludzi może prowadzić do anemii. Gdy człowiek jest żywicielem pośrednim, obecność larw może powodować poważniejsze skutki, takie jak bóle mięśni i upośledzenie ich funkcji.