"Pieśń V" - Jana Kochanowskiego jako przykład utworu perswazyjnego

"Piesn V" - Jana kochanowskiego odbiega nieco od tematow jego innych utworow ,ktorych tematyka sa zabawy i lekkosci zycia . Utwor ten jest patriotyczny , napisany w formie przemowienia . Podmiot liryczny jest czlowiekiem , ktoremu lezy na sercu dobro jego kraju , wypowiada sie w imieniu swoim i narodu . Adresatem sa owczesni Polacy , a konkretniej polska szlachta. Podmiot czuje się jej częscią , a jednoczesnie krytykuje ją i jej niecheć do walki .
W pierwszych strofach "Piesni V" ukazuje straszne obrazy nieszczeć ludzkich tam , gdzie przeszla turecka nawalnica . Turcy napadali na wsie i miasta , niszczac je , zabijajac mezczyzn oraz porywajac kobiety w niewole o czym mowi nam wers :
"Ktorzy zagnali piekne lanie twoje"
Kobiety zabierano po to by sluzyly im jako naloznice :
"cory szlacheckie (zal sie mocny Boze!),
psom bisurmanskim brzydkie sciela loze"
w kolejnych zwrotkach podmiot liryczny proboje wejsc na ambicje i dume Polakow . Stara sie powiedziec swojemu narodowi , ze Turcy sa to zwykli przecietni ludzie bez tradycji , a polacy posiadaja swoja tradycje , religie oraz zasady . Udowadnia szlachcie ze sa pod wieloma wzgladami lepsi od turkow .Robi to poprzez zastosowanie pytania retorycznego:
" Jakiego serca Turkowi damy
jesli tak lekkim ludziom nie zdolamy "
Podmiot mowi rowniez o krolu , jakiego Polsce narzucono , i jaki w pozniejzym czasie oposcil kraj
nastepne zwrotki sa o tym , by szlachta stanela sama do walki , a nie chowala sie za kims . Podmiot liryczny nawoluje do pozostawienia wygodnego schronienia :
"To pan i jadac na srebrze godniejszy
komu zelazny mars bedzie chetniejszy"
Potem tlumaczy Polakom zeby ci nie zalowali pieniedzy dla zolniezy , ktorzy za nich walcza :
"Skujmy talerze na talery,skujmy
A zolnierzowi pieniadze gotujmy"
Robi to dlatego , by zolnierze nie walczyli w obronie kraju za darmo , gdyz szlachta jest obojetna na dobro publiczne .
W ostatniej strofie "Pieśni V" podmiot wypowiada sie we wlasnym imieniu .Utwor zakończyl czymś w stylu morału . Mowi tam ze istnieje pewne przyslowie:
"Polak madr po szkodzie "
Nastepnie mowi swemu narodowi , ze jesli Polacy sie nie opamietaja bedzie mozna stworzyc nowe przyslowie :
"Nowa przypowiesc Polak sobie kupi
Ze i przed szkoda i po szkodzie glupi"
Podmiot liryczny dobiera argumenty w odpowiedniej kolejnosci . Na poczatku stosuje przedstawienie sytuacji napasci turkow , potem stara sie powiedziec polakom ze sa o wiele lepsi od poganskich turkow . Nastepnie apeluje do nich i wzywa do dzialania . Zakonczenie zawiera puete , ktora mowi o tym jakie beda skutki jesli narod nie pozwoli przemowic sobie do rozsadku . By dotrzec lepiej do adresatow i ukazac im gorzka prawde oraz trafic w ich umysly i serca podmiot stosuje rozne srodki stylistyczne p. wykrzykniki
"Mars nie uczyni,nie ustepuj kroku!"
nacechowane ironia pytania retoryczne :
"wsiadamy?Czy nas polmiski trzymaja?"
Apostrofy:
"szkoda polaku"
epitety:
"psom bisurmanskim"
Alegorie:
"ze ani pasterz nad owcami chodzi
ani ostroznych psow za soba wodzi"
Srodki te swiacza o emocjach podmiotu. Wszelkiego rodzaju srodki stylistyczne jak i zarowno to ze utwor jest jedenastogloskowcem ma rymy parzyste , sprawia , ze "Pieśń V" jest bardziej wyrazista . Caly utwor naklania polakow by dbali o ojczyzne i za nia walczyli . Dlatego mozemy nazwac ta "Pieśń"
przykladem utworu perswazyjnego , bo jest napisana w formie przemowiem=nia i stara sie przekonywac .