Konflikt Izrael - Palestyna

Konflikt izraelsko - arabski obejmuje okres ponad wieku politycznych napięć i jawnych niechęci pomiędzy Żydami a Arabami na Bliskim Wschodzie. Swoimi przyczynami wybiega on na dużo wcześniej przed powstaniem państwa Izrael (14 maja 1948) do czasu utworzenia ruchu syjonistycznego, którego celem działania było stworzenia państwa żydowskiego w Ziemi Izraela.

Konflikt izraelski - arabski ma charakter etniczny, religijny i terytorialny. Niektórzy uważają ten konflikt za część wielkiego starcia cywilizacji pomiędzy Zachodem a Arabami i światem Islamu. Inni uważają, że religijny wymiar jest zupełnie nowym aspektem tego konfliktu.

Tak czy inaczej, ten konflikt jest źródłem niechęci inicjującej liczne ataki na przeciwników we wszystkich państwach na całym świecie i tym samym, poprzez powszechność zjawiska terroru, przybiera on charakter konfliktu globalnego.

Wstęp
Pierwszym okresie trwania konfliktu, po I wojnie światowej na terenach Mandatu Palestyny powstało kilka niezależnych państw arabskich. Jednak zmieniające się stosunki pomiędzy państwami oraz rosnący napływ żydowskiej imigracji doprowadził do wzrostu napięć i wybuchu przemocy, które doprowadziły do obecnego stanu wzajemnej nieufności.

Poszukując sposobu rozwiązania konfliktu, 29 listopada 1947 roku Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych przyjęło Rezolucję nr 181 w sprawie podziału Palestyny. W myśl Rezolucji:

Państwo żydowskie miało liczyć 14 257 km 2 powierzchni i 935 tys. mieszkańców;

Państwo arabskie miało liczyć 11 664 km 2 powierzchni i 814 tys. mieszkańców.

Żydzi zaakceptowali decyzję Zgromadzenia Ogólnego ONZ, jednakże niezadowoleni Arabowie rozpętali spiralę przemocy, która w krótkim czasie doprowadziła do wybuchu wojny domowej w Palestynie (30 listopada 1947).

Wojny izraelsko-arabskie
Gdy 14 maja 1948 powstało niezależne państwo Izrael konflikt żydowsko-arabski w Palestynie przeobraził się w konflikt izraelsko-arabski, który swoim zasięgiem objął teren całego Bliskiego Wschodu i jest jednym z najbardziej trudnych do rozwiązania konfliktów na świecie.

Pierwsza wojna izraelsko-arabska wybuchła 15 maja 1948 roku i zakończyła się w 1949 podpisaniem porozumień rozejmowych pomiędzy walczącymi państwami. W 1956 Izrael za namową Wielkiej Brytanii i Francji dokonał agresji na Egipt, co wykorzystały oba państwa europejskie, by pod pretekstem ochrony wolnej żeglugi zająć strefę Kanału Sueskiego. Pod międzynarodowym naciskiem w 1957 Izrael, Wielka Brytania i Francja wycofały swoje wojska, a ich miejsce zajęły międzynarodowe siły UNEF. W czerwcu 1967 Izrael rozpoczął Wojnę Sześciodniową, w której zajął Półwysep Synaj, Strefę Gazy, Judeę z Jerozolimą, Samarię i Wzgórza Golan. W 1973 państwa arabskie rozpoczęły Wojnę Jom Kippur, którą po początkowych sukcesach przegrały. Lata 1982-1985 były okresem wojny libańskiej, która znalazła swoją kontynuację w drugiej wojnie libańskiej 2006.

Podstawowe problemy
W konflikcie izraelsko-arabskim wyraźnie da się zauważyć kilka podstawowych problemów:
- istnienie żydowskiego państwa Izrael w Palestynie,
- okupacja przez Izrael Zachodniego Brzegu Jordanu i Wzgórz Golan,
- powstanie niezależnego państwa palestyńskiego,
- osadnictwo żydowskie na okupowanych terenach,
- status Jerozolimy: jedno miasto - dwie stolice, święte miasto trzech religii monoteistycznych,
- kwestia powrotu uchodźców palestyńskich,
- kwestia powstrzymania zarówno działań palestyńskiego ruchu oporu, nazywanych czasami szumnie w mediach działaniami terrorystycznymi jak i agresji izraelskich syjonistów na Palestyńczyków

Proces pokojowy
Podejmowano wiele prób rozwiązanie tego konfliktu. Najważniejsze inicjatywy pokojowe to:
Porozumienie Camp David
Porozumienia z Oslo
Plan pokojowy dla Bliskiego Wschodu z 2003 roku
Inicjatywa genewska