Przedsiębiorstwa turystyczne w Polsce

Przedsiębiorstwa turystyczne w Polsce

Przedsiębiorstwo turystyczne jest celowo zorganizowanym, samodzielnym ekonomicznie i wyodrębnionym pod względem techniczno usługowym, przestrzennym i prawnym zespołem ludzi, środków materialnych i finansowych powołanym do prowadzenia działalności gospodarczej zaspokajającej potrzeby ludzkie w strefie turystyki i pozwalającej na maksymalizację korzyści .
Przedsiębiorstwo to jednostka gospodarcza wyodrębniona pod względem ekonomicznym, organizacyjnym i technicznym, prowadząca działalność produkcyjną, handlową lub usługową. Przedsiębiorstwa turystycznie zajmują się świadczeniem usług turystycznych, istnieją również firmy prowadzące działalność produkcyjną lub handlową, pośrednio związane z turystyką. Wynika to ze specyfiki produktu turystycznego, który charakteryzuje się komplementarnością i zdolnością do substytucji i jest on pewnym pakietem dóbr i usług oferowanych turyście.
Przedsiębiorstwo jest podstawową jednostką organizacyjną gospodarki narodowej, służącą zaspokojeniu potrzeb społecznych, tworzą w celu osiągania efektów ekonomicznych poprzez produkcję dóbr rzeczowych, świadczenie usług lub inną działalność .
Według A. Rapacza przedsiębiorstwo turystyczne jest jednostką organizacyjną prowadzącą działalność gospodarczą, polegającą na odpłatnym świadczeniu usług uczestnikom różnych typów i rodzajów turystyki. Beneficjentami korzyści efektów pracy przedsiębiorstwa turystycznego, oprócz osób przebywających poza swoim miejscem zamieszkania, są również mieszkańcy miejscowi, w której tworzony jest produkt turystyczny. Bardzo często produkt konsumowany przez turystów składa się z oferty usługowej wielu różnych przedsiębiorstw turystycznych (hotelarskich, gastronomicznych, przewozowych itp.) .
Z kolei według G. Gołembskiego przedsiębiorstwo turystyczne jest podstawową jednostką organizacyjną gospodarki, służącą zaspokojeniu potrzeb społecznych, tworzoną w celu osiągnięcia efektów ekonomicznych przez produkcję dóbr służących turystom(np. produkcja gastronomiczna) i świadczenie usług turystycznych (np. noclegowe, pośrednictwa turystycznego, rozrywkowe).
Przedsiębiorstwa turystyczne wchodzą w skład systemu podaży usług turystycznych. Cele istnienia przedsiębiorstwa turystycznego odnoszą się w swojej istocie do zaspokojenia potrzeb społecznych poprzez sprzedaż zaspokajających te potrzeby dóbr i usług oraz osiągnięcia efektywnych ekonomicznie wyników (sprzedawanie drożej od kosztów wytwarzania i maksymalizacja zysków).

Podział przedsiębiorstw turystycznych

W praktyce w podziale przedsiębiorstw turystycznych stosuje się kryterium funkcjonalne, według którego wyróżniamy :
? przedsiębiorstwa transportu turystycznego, świadczące usługi związane z przemieszczaniem się turystów ,
? przedsiębiorstwa hotelarsko-gastronomiczne, zapewniające turystom nocleg, żywienie oraz inne usługi związane z pobytem,
? biura podróży - pośrednicy między turystą a innymi przedsiębiorstwami turystycznymi lub organizatorzy imprez turystycznych,
? przedsiębiorstwa sanitarno-uzdrowiskowe- zapewniające turystom zaspokojenie potrzeb zdrowotnych,
? przedsiębiorstwa usług sportowo ? rekreacyjnych,
? przedsiębiorstwa turystyki kwalifikowanej.

Przedsiębiorstwa transportu turystycznego zajmują ,się przewozem turystów do miejsca docelowego ich podróży oraz z powrotem . Transport turystyczny jest zazwyczaj pierwszym i ostatnim etapem obsługi ruchu turystycznego i dlatego podmioty tego typu w pewien sposób kształtują popyt turystyczny w danym kraju oraz rozwój turystyczny poszczególnych regionów. Działalność tych przedsiębiorstw nie ogranicza się jedynie do obszaru danego kraju, ale bardzo często przewóz turystów dokonuje się na trasach międzynarodowych przynosząc dodatkowe korzyści , a często jest głównym źródłem przychodów. Usługi transportowe warunkują turystom dostępność do walorów turystycznych i w sposób istotny wpływają na dynamikę rozwoju ruchu turystycznego i jego obsługi. Usługi te świadczone są przez koleje, transport samochodowy, lotnictwo cywilne oraz żeglugę morska i śródlądową .
Dla przedsiębiorstw hotelarskich głównym obszarem działalności jest świadczenie usług noclegowych oraz żywieniowych, skierowanych do turystów oraz ludności miejscowej, co niekiedy wpływa w sposób zdecydowany na sezonowość ich pracy bardzo często hotelarstwo i gastronomia funkcjonują w jednym przedsiębiorstwie jako komplementarny sposób obsługi ruchu turystycznego.
W turystyce istotny jest sektor prywatny. W Polsce istnieją duże możliwości rozwoju tego sektora poprzez powstawanie przedsiębiorstw turystycznych o różnej strukturze wielkości zasięgu przestrzennym oraz specjalizacjach turystycznych.
Prywatne przedsiębiorstwa turystyczne to głównie :
? pokoje do wynajęcia , pensjonaty, motele i małe hotele, schroniska, domy noclegowe, kampingi itp.;
? punkty żywieniowe, stołówka , bary, restauracje, kawiarnie, herbaciarnie, cukiernie itp.:
? przedsiębiorstwa transportu turystycznego (autokarowe, minibusy i samochody osobowe).;
? biura podróży i informacji turystycznej.:
Przedsiębiorstwa turystyczne zajmujące się organizacją oraz pośrednictwem sprzedaży gotowych pakietów turystycznych :
? organizatorów turystyki,
? pośredników turystycznych,
? agentów turystycznych.
Rozróżnienie powyższe ma znaczenie z punktu widzenia charakteru praw i obowiązków nakładach na przedsiębiorców. Należy jednak zaznaczyć, że rozróżnienie nie ma charakteru klasyfikacji - przedsiębiorca może jednak prowadzić działalność właściwą dla organizatora turystyki, pośrednika turystycznego, agenta czy innego usługodawcy, pod warunkiem że spełni warunki ustawy dla każdego z tych rodzajów działalności.
Potocznie określa się przedsiębiorstwa prowadzące wymienione powyżej rodzaje usług mianem biur podróży.
Organizatorem turystyki jest przedsiębiorca organizujący imprezę turystyczną .Organizator turystyki występuje we własnym imieniu jako usługodawca wobec klientów, to jest osób zawierających umowy o świadczenie imprezy turystycznej lub uprawnionych do korzystania z tych imprez na podstawie umowy zawartej przez inna osobę .
Pośrednik turystyczny to przedsiębiorca wykonujący na zlecenie klienta czynności faktyczne i prawne związane z zawieraniem umów o świadczenie usług turystycznych.
Pośrednik turystyczny pośredniczy w zwieraniu umów o świadczenie usług na zlecenie klienta, a zatem działa w interesie klienta.
Agent turystyczny jako przedsiębiorca , którego działalność polega na stałym pośredniczeniu w zawieraniu umów o świadczenie usługi na rzecz organizatorów turystyki mających zezwolenie kraju lub na rzecz innych usługodawców mających siedzibę w kraju.
Przedsiębiorstwa gastronomiczne zajmują się produkcja i sprzedażą posiłków zaspokajiących potrzeby żywnościową ludności miejscowej oraz odwiedzających (turystów i wycieczkowiczów ) . Gastronomia wpływa na wielkość ruchu turystycznego oraz na jakość jego obsługi.
Wyróżnia się następujące zakłady gastronomiczne :
? żywieniowe ? restauracje , bary, jadłodajnie, bistra,
? uzupełniające-kawiarnie i herbaciarnie, cukiernie,
? punkty gastronomiczne- bufety, smażalnie, pijalnie, innych usługobiorców turystycznych.
Biura podróży są wyspecjalizowanymi przedsiębiorstwami organizacji i pośrednictwa sprzedaży w turystyce, do których należą agenci turystyczni i pośrednicy sprzedaży miedzy wytwórcami i oferentami usług turystycznych a turystami, a także podmiotami, które zajmują się, oprócz pośrednictwa, organizacją imprez turystycznych oraz produkcją własnych usług turystycznych(touroperatorzy). Zakresem ich działalności jest sprzedaż (w tym również rezerwacja),osobno lub w pakietach, różnego rodzaju produktów turystycznych, takich jaki: usługi noclegowe, gastronomiczne, kulturalne, rekreacyjne, sportowe, rozrywkowe, sprzedaż i rezerwacja biletów na różne środki transportu, sprzedaż usług ubezpieczeniowych, załatwianie formalności paszportowo- wizowych .
Dla przedsiębiorstw usług sportowo-rekreacyjnych podstawowym obszarem działalności jest rozwój aktywności fizycznej i ruchowej u turystów, która wynika z określonych walorów i funkcji określonego obszaru turystycznego. Tego typu usługi są świadczone również innym klientom niż turyści, a wiec ludności miejscowej, młodzieży szkolnej itp.
Działalność przedsiębiorstw sanitarno-uzdrowiskowych jest ściśle związana z określonymi walorami uzdrowiskowymi i określoną przestrzenią geograficzną. Przedsiębiorstwa takie świadczą usługi turystyczne połączone z zaspokojeniem potrzeb leczniczych turystów.