Przemysł włókienniczy w Polsce

Włókiennictwo - jest to przemysł wytwarzający wyroby z surowców włókienniczych. Rozwinął się na przełomie XVIII i XIX w. w Anglii, gdy maszyny zastąpiły krosna i ręczne wrzeciona
Włókno jest ciałem którego długość jest znacznie większa od grubości, a zbudowane jest w dużym udziale z wielkocząsteczkowych związków chemicznych zwanych polimerami

Włókna dzielimy na:
Włókna chemiczne - włókna wytwarzane przez chemiczne przetwarzanie włókien naturalnych lub syntetycznych polimerów. Umowne nazwy i skróty są następujące: VI - wiskozowe, PA - poliamidowe, PE - poliestrowe, PAN - poliakrylonitrylowe, PVC - polichlorowinylowe, PP - polipropylenowe, inne to włókna szklane, węglowe itp.

Włókna naturalne - surowce włókiennicze występujące w przyrodzie dostarczane przez rośliny lub zwierzęta. Są to roślinne: bawełna, len, konopie, juta, sizal, manila; oraz zwierzęce: wełna, jedwab naturalny.
- bawełna - rozróżnia się bawełnę długowłóknistą (33 do 55 mm), średniowłóknistą (22 do 33 mm) oraz krótkowłóknistą (10 do 22 mm) - najlepsze parametry wytrzymałościowe i organoleptyczne posiada bawełna długowłóknista
- wełna - włókno otrzymywane z okrywy włosowej zwierząt (wełna owcza, kozia, lamy, wielbłądzia); np. wełna owcza osiąga długość 40 do 125 mm, szlachetne rasy górskie nawet 150 do 400 mm

Kiedy nasz wyrób mamy już zrobiony trzeba go jeszcze wykończyć, czyli nadać mu odpowiednie efekty estetyczne lub cechy użytkowe. Procesy wykańczalnicze można podzielić na suche i mokre a do podstawowych zalicza się bielenie, barwienie, drukowanie, apreturowanie

Bielenie dąży się do otrzymania odpowiedniego stopnia bieli - czasem dodaje się tzw. wybielaczy optycznych które pochłaniają promieniowanie niewidzialne dla oka o oddają jako widzialne co poprawia wizualny efekt bieli

Do barwienia używa się barwników: bezpośrednich, siarkowych, kadziowych, tworzonych na włóknie, reaktywnych, kwasowych, chromowych, zawiesinowych, zasadowych - każda grupa posiada swoje charakterystyczne metody i zakresy stosowania

Drukowanie polega na naniesieniu na powierzchnię tkaniny barwnika oraz utrwalenie go w miejscu naniesienia - w zależności od techniki nanoszenia można rozróżnić druk wałowy lub filmowy
Apreturowanie polega na napawaniu wyrobów żywicami syntetycznymi oraz utrwaleniu ich w operacji dogrzewania - najbardziej znane apretury to: przeciwgniotliwe, przeciwkurczliwe, przeciwpilingowe, antyelektrostatyczne, wypełniająco-zmiękczające, usztywniające, impregnacje wodoodporne, ognioodporne, przeciwmolowe, przeciwgnilne, przeciwbrudowe, przeciwolejowe itp.

Teraz spróbuje przybliżyć historię włókiennictwa w Polsce.

Centrum polskiego włókiennictwa znajduje się w Łodzi (Łódzki Okręg Przemysłowy) należy do nielicznych w świecie okręgów przemysłowych, w których dominuje przemysł lekki.
Na drugim miejscu pod względem wielkości produkcji znajdował się Okręg Dolnośląski, z takimi ośrodkami, jak: Bielawa, Dzierżoniów, Kamienna Góra. Okręg ten dostarczał tkanin bawełnianych oraz ok. 50% krajowej produkcji wyrobów lnianych.

Trzeci okręg stanowiły Bielsko-Biała, Andrychów i Kęty. Produkowało się tu głównie tkaniny wełniane. Inne ośrodki włókiennicze to Częstochowa, Białystok, Kalisz, Żyrardów, Zielona Góra. W obecnej chwili większość z tych zakładów jest już zlikwidowana.

Jedyną branżą przemysłu włókienniczego, dość intensywnie rozbudowywaną w okresie powojennym, jest dziewiarstwo. Duże zakłady dziewiarskie wybudowano między innymi w Jarosławiu, Jędrzejowie, Łowiczu, Stargardzie Szczecińskim i Biłgoraju.

Od roku 1990 polski przemysł włókienniczy znajduje się w stanie ostrego załamania, cały polski przemysł, odczuwa drastyczny brak środków na organizację produkcji, wymaga nowoczesnego zarządzania i nowoczesnej organizacji pracy. W życiu gospodarczym miasta dominowało nad wszystko włókiennictwo. Tu skoncentrowała się produkcja tkanin i przędzy bawełnianej, zarówno cienkoprzędnej jak i odpadkowej. Łódź dobrze sobie również radziła z wytwórstwem tkanin wełnianych, również przędzy czesankowej i zgrzebnej, jedwabiu i podjedwabiu, zarówno naturalnych jak i sztucznych. Życie gospodarcze Łodzi kształtowały, więc fabryki włókiennicze a dominującym czynnikiem demograficznym był robotnik- włókniarz. Wszystkie wielkie zakłady włókiennicze były zrzeszone w Związku Przemysłu Włókienniczego. Choć Łódź tak się rozwinęła to jej przemysłowe życie nie przebiegało harmonijnie. Cechowały je okresy ożywienia i rozwoju, ale także zastoju a nawet załamań koniunktury, które przeradzały się w przewlekłe kryzysy. Łódzki Okręg Przemysłowy (ŁOP) obejmuje Łódź i pobliskie ośrodki miejskie, takie jak: Pabianice, Zgierz, Aleksandrów Łódzki, Konstantynów Łódzki, Ozorków, a także obszar obejmujący poza województwem łódzkim również część mazowieckiego (okolice Płocka) mające podobną strukturę przemysłu. Przez dwa stulecia województwo słynęło w tej części Europy z produkcji włókienniczej i odzieżowej. Przemiany gospodarcze ostatnich lat znacząco zmieniły profil gospodarczy regionu. Główne wyroby województwa to: płytki ceramiczne, węgiel brunatny, szkło budowlane, papa, tkaniny bawełniane