Analiza Alp pod względem geologicznym i ukształtowania terenu

Alpy - największa pasmo gór fałdowych w Europie powstałe w orogenezie alpejskiej.
Zasadnicze rysy rzeźby Alp zarysowały się pod koniec trzeciorzędu podczas górotworu oraz synchronicznych procesów erozji i denudacji zróżnicowanych w zależności od odporności skał. Fałdowanie tych gór odbyło się w kilku fazach. W Alpach wschodnich największe nasilenie miało miejsce w środkowej kredzie, zaś w Alpach Zachodnich w oligocenie. W tych okresach nastąpiło odkucie od podłoża pokryw mezozoicznych i przesunięcie ich ku zachodowi i północy, z wyjątkiem płaszczowin dynarskich, które nasuwały się w kierunku południowym. Spoczywające pod nasuniętymi płaszczowinami trzony krystaliczne ulegały odsłonięciu w wyniku intensywnych procesów niszczących. Proces ten był bardziej intensywny w wyżej wypiętrzonych Alpach Zachodnich gdzie dzisiaj występują potężne masywy krystaliczne Mercantour, Belledonne, Mount-Blanc.
Szczególne piętno nadały Alpom w czwartorzędzie kilkakrotne zlodowacenia. Podczas maksymalnego zasięgu lodowce pokrywały około 40 tys. km². Wynikiem działalności lodowców jest rzeźba alpejska: cyrki i doliny lodowcowe, wąskie granie, wygłady lodowcowe, moreny, jeziora polodowcowe. Współczesne zlodowacenie, głównie w Alpach Berneńskich, Penińskich, masywach Mont Blanc i Pelvoux, w Wysokich Taurach obejmuje niespełna 3000 km2. W plejstocenie w Alpach 4-krotnie wystąpił okres zlodowaceń. Wcześniej rzeźba kształtowana przez procesy zewnętrzne, głównie wietrzne i erozję, w czasie tych zlodowaceń podlegała przekształceniu w wyniku zarówno egzaracyjnej, jak i akumulacyjnej działalności lodowców oraz wód roztopowych. Największy zasięg miało zlodowacenie mindel i riss. Lodowce spływające wówczas alpejskimi dolinami wypełniły je całkowicie i wysunęły się poza ich ujście, tworząc pokrywy lodowe, zwane lodowcami piedmontowymi. Miąższość lodowców dochodziła nawet do 2 tyś metrów. Liczne są dzisiaj w krajobrazie kotły lodowcowe, zwane karami lub cyrkami, tworzące często kilkustopniowy piętrowy układ. Wygładzone, zmutonizowane zostały powierzchnie niektórych grzbietów, szczytów, zboczy i den dolinnych. U wylotu dolin występuje nagromadzenie materiału morenowego w postaci wałów moren czołowych, pokryw moreny dennej, Do zboczy dolin przylegają długie ciągi moren bocznych. Płaskie partie den dolinnych zasłonione są osadami piaszczysto-żwirowymi sandrów.

Wyraźne zróżnicowanie hipsometrii pozwala wyróżnić dwa zasadnicze części. Alpy zachodnie są wyższe i bardziej zwarte zaś wschodnie niższe i bardziej pocięte dolinami. Granica między nimi prowadzi od wschodniego brzegu Jeziora Bodeńskiego doliną górnego Renu, przez przełęcz Splugen do jeziora Como.

W Alpach wyróżnia się strefę krystaliczną w części osiowej oraz 2 strefy wapienno-fliszowe. Strefa osiowa zbudowana jest ze zetamorfizowanych skał paleozoicznych i mezozoicznych oraz ze skał magmowych. Skały te budują pasma Alp Retyckich, Taurów, Alp Nordyckich. Stresa osiowa Alp Wschodnich obcięta jest od południa wielką równoleżnikową dyslokacją Tonale, wzdłuż której w orogenezie alpejskiej zachodziły zjawiska wulkaniczne i plutoniczne. Strefę zewnętrzną (helwecką) od strony południowej budują skały metamorficzne prekambru i paleozoiku - głównie łupki krystaliczne i gnejsy poprzebijane intruzjami granitów tworzących krystaliczne masywy np. Mount Blanc. Na skałach metamorficznych i granitowych zalegają wapienie, margle i utwory fliszowe.

Miejscem gromadzenia się skał osadowych, które obok krystalicznych budują Alpy była geosynklina Tetydy, położona na południe od nich, w obszarze dzisiejszego Morza Śródziemnego. Boczne naciski doprowadziły do odkucia się podłoża znacznych rozmiarów serii skał osadowych, przesunięcia ich generalnie ku północy i skomplikowanego sfałdowania w płaszczowiny, skupione w cztery odrębne grupy. Płaszczowiny helweckie obejmują osady od jury do paleogenu, starsze głównie wapienne oraz młodsze utwory fliszowe. Płaszczowiny penińskie budują kwarcyty i dolomity triasu oraz jurajskie, kredowe i palegeńskie łupki. Płaszczowiny asturyjskie złożone są z triasowych łupków i piaskowców z domieszką soli i gipsu, z zalegającymi nad nimi młodszymi wapieniami. Płaszczowiny dynarskie w spągu zawierają porfiry a nad nimi zalegają młodsze wapienie i flisz.

W skałach węglanowych Alp co najmniej od miocenu rozwijają się procesy krasowe. Szczególnie w Północnych Alpach Wapiennych, pociętych głębokimi dolinami i wąwozami krasowymi, najeżonych skalnymi iglicami i basztami. Występują tam potężne systemy jaskin np.: Hollach - długośc korytarzy około 175 km, Siebenhengste-hohgant-Hóhlenensystem około 140 km.