Euroregion Bałtyk

Euroregiony są to obszary współpracy trans-granicznej, powstające w wyniku porozumień między jednostkami samorządu terytorialnego leżącymi na danym obszarze. Kwestie funkcjonowania Euroregionów zostały określone w Europejskiej Konwencji Ramowej o Współpracy Transgranicznej w 1980 roku oraz w Europejskiej Karcie Regionów Granicznych i Transgranicznych w 1995 roku. Współpraca eururegionalna została określona jako ważny instrument tworzenia nowych stosunków międzypaństwowych i międzyregionalnych. Określonych zostało kilka podstawowych celów, które powinny spełniać Euroregiony:
? zmiany charakteru granic i przezwyciężenia krępujących uregulowań państwowych dotyczących nieprzenikalności granic;
? umacnianie warunków gospodarczych i społeczno-kulturalnych;
? czynienie ze zdecentralizowanych regionów siły napędowej współpracy ponadgranicznej;
? ułatwienie realizacji europejskiej polityki zagospodarowania przestrzennego;
? usuwanie przeszkód i nierówności ekonomicznych i infrastrukturalnych;
? określanie metod rozwiązywania problemów, przejawów niedorozwoju i uciążliwości charakterystycznych dla obszarów peryferyjnych;
? formułowanie zasad budowy podstaw wzajemnego zaufania i współpracy między instytucjami europejskimi oraz ich efektywności.
EUROREGION BAŁTYK
Przez wiele stuleci wokół Bałtyku rywalizowano, często zbrojnie o dominację polityczną, wpływy gospodarcze, biedniejsi sąsiedzi patrzyli zazdrośnie na zasobniejszych. Nigdy jednak nie ustawała integracja poprzez przenikanie kultury, przepływ idei, kupcy torowali drogę do współpracy gospodarczej. Przykładem, że najsilniejszym motywem była chęć współpracy gospodarczej jest historia powstania i działalności Hanzy.
Lata 1989-1990 przyniosły zmiany polityczne w Europie, które umożliwiły zmaterializowanie projektów nawiązywania formalnej i faktycznej współpracy na poziomie regionalnym w obszarze Południowo-Wschodniego Bałtyku. Kluczowym elementem były decyzje rządu Federacji Rosyjskiej o otwarciu Obwodu Kaliningradzkiego i zezwoleniu na nawiązywanie współpracy zagranicznej z partnerami, których przez bardzo wiele lat oddzielała granica.
Idea utworzenia Euroregionu prawie równocześnie powstała wśród polityków działaczy gospodarczych południowo-wschodniej Szwecji oraz północno-wschodniej Polski. Prace organizacyjne trwały bardzo krótko, pierwsza konferencja poświęcono możliwościom utworzenia Euroregionu (pod robocza nazwą ?Jantar?) odbyła się na przełomie lutego i marca 1997 roku w Malborku a już 22 lutego 1998 roku podpisano Porozumienie o utworzenie Euroregionu Bałtyk.
Euroregion Bałtyk jest jedną z największych tego typu organizacji w Eurorepie zarówno pod względem ilości uczestniczących Stron, obszaru oraz ludzi zamieszkujących te regiony. Terytorium Euroregionu to na terenie Polski województwa pomorskie i warmińsko-mazurskie, na terenie Federacji Rosyjskiej Obwód Kaliningradzki, na terenie Litwy Kłajpeda i Okręg Kłajpedzki, na Łotwie Kurlandzki Okręg Planistyczny (zachodnia Łotwa), na terenie Szwecji województwa Blekinge, Kalmar, Kronoberg, na terenie Danii wyspa Bornholm.

Euroregion Bałtyk ma charakter samorządowo-rządowy, w pracach Euroregionu uczestniczą przedstawiciele władz samorządowych i państwowych. Struktura organizacyjna jest typowa dla Euroregionów, najwyższym Organem jest Rada, ze swego składu wyłania Prezydium, pracami Rady i Prezydium kieruje Prezydent Euroregionu. Rada obraduje co najmniej dwa razy do roku, Prezydium od 4-6 razy w roku, decyzje podejmowane są na zasadach konsensusu. Funkcja Prezydenta jest pełniona kolejno przez przedstawiciela każdej ze Stron Umowy, rotacja następuje po rocznej kadencji. W Euroregionie działają Grupy Robocze, które powoływane są jako stałe, do rozwiązywania problemów długofalowych, lub tematyczne do rozwiązania doraźnego problemu.
Działalność bieżąca w ramach Euroregionu jest koordynowana przez Narodowe Sekretariaty zlokalizowane w Bałtijsku (Rosja), Kłajpedzie (Litwa), Rydze (Łotwa), Ronne (Dania) lub rotacyjnie w Karlskronie, Kalmarze, Vxjo (Szwecja). Rada Euroregionu podjęła bardzo ważną decyzję tworząc od 1 lipca 2004 roku Stały Międzynarodowy Sekretariat Euroregionu, który działa w strukturze Sekretariatu polskiego w Elblągu. Stały Międzynarodowy Sekretariat jest finansowany przez każdą ze Stron i jest to pierwsze wspólne finansowe przedsięwzięcie w ramach Euroregionu. Euroregion Bałtyk wiąże bardzo duże nadzieje na podniesienie na wyższy poziom współpracy prze wzmocnienie wewnętrznej sieci współpracy oraz uruchomienia informacji zewnętrznej o pracach i osiągnięciach EUroregionu. Stronę polską w Euroregionie Bałtyk tworzą Wojewodowie i Marszałkowie Pomorzą oraz Warmii i Mazur oraz Stowarzyszenie Gmin, do którego należy ponad 90 gmin i powiatów z terenu tych województw. Prezydentem Euoregionu w obecnej kadencji jest Marszałek Pomorski, Pan Jan Kozłowski. Stowarzyszenie Gmin jest organizacją otwarta dla gmin i powiatów z terenu Pomorza oraz Warmii i Mazur, znaczy to, iż mogą one wstępować do Stowarzyszenia. Stowarzyszenie prowadzi działalność ukierunkowaną na: kompleksową obsługę programów pomocowych w ramach Phare CBC, akcje szkoleniowo-instruktażowe, kojarzy partnerów do współpracy transgranicznej, działalność informacyjną w formie Biuletynów, wystawienniczą, organizuje międzynarodowe spotkania i seminaria.
Strategia rozwoju Strony Polskiej Euroregionu Bałtyk przewiduje realizację zadań w następujących priorytetach:
1. rozwój kontaktów międzyludzkich budujących demokrację lokalną,
2. rozbudowę i modernizację infrastruktury komunikacyjnej,
3. rozwój turystyki,
4. ochronę i kształtowanie środowiska naturalnego,
5. poprawę bezpieczeństwa i patologiom społecznym.
Euroregion Bałtyk realizował i realizuje programy pomocowe w ramach Phare Credo i Phare CBC oraz uczestniczy w realizacji programu INTERREG Seagull DevERB, którego beneficjentem jest Strona Szwedzka (jest to program wieloletni, którego celem jest określenie długoletniej strategii rozwoju Euroregionu Bałtyk).
Dzięki zarządzaniu Funduszem Małych Projektów w ramach programu Phare posiadamy bardzo dobre narzędzie wspierające realizację celów i priorytetów nie tylko polskiej części Euroregionu Bałtyk ale całego obszaru działania Euroregionu. W oparciu o współpracę trangraniczną realizowane są projekty o charakterze ponadregionalnym i ponadnarodowym. Jako organizacja, która w statucie wymienia między innymi wspieranie działań mających na celu poprawę warunków życia ludzi zamieszkujących obszar przgranicza, ułatwienie wzajemnych kontaktów czy zbliżanie lokalnych społeczności bardzo dobrze wypełniamy priorytet Funduszu, który skierowany jest na działania typu ?ludzie dla ludzi?.
Dziedziny, w których Fundusz wspiera realizowane projekty to: wymiana kulturalna, rozwój demokracji lokalnej, transgranicznej studia i koncepcje rozwojowe, rozwój gospodarczy i turystyka. Na bazie tych dziedzin zrealizowano przedsięwzięcia, które często są kontynuowane już na wyższym poziom współpracy transgranicznej.
W ciągu 6 lat funkcjonowania mamy zrealizowanych ponad 150 projektów z udziałem naszych partnerów z obszaru Euroregionu Bałtyk.
Atutami we współpracy Strony Polskiej w Euroregionie Bałtyk są:
? nadmorskie położenie;
? warunki przyrodnicze umożliwiające rozwój różnych form turystyki;
? aglomeracja Trójmiejska jako przyszła metropolia bałtycka;
? rozwinięta siec ośrodków o znaczeniu ponadregionalnym;
? tranzytowe położenie na styku dwóch europejskich korytarzy transportowych;
? rozwinięty system obszarów chronionych;
? korzystna struktura zatrudnienia z wyższą dominacją w sektorze usług i mniejszą dominacją w rolnictwie;
? rosnący udział sektora prywatnego oraz MŚP;
? korzystne kierunki przekształceń lokalnej gospodarki;
? międzynarodowy port lotniczy i porty morskie;
? dobrze rozwinięta baza noclegowa;
? doświadczenia z międzynarodowej współpracy na szczeblu lokalnym i regionalnym;
Barierami, które ograniczają współpracę są:
? duża dysproporcja w poziomie rozwoju gospodarczego województw tworzących stronę Polską;
? wysokie bezrobocie;
? niska mobilność mieszkańców;
? jednokierunkowy strumień migracyjny ku większym ośrodkom miejskim;
? niski udział branż innowacyjnych w produkcji przemysłowej;
Euroregion Bałtyk dane statystyczne:
? Powierzchnia: 101.034 km2
? Ludność: 5.942.070
Najważniejsze imprezy o charakterze ogólnoregionalnym:
I. Coroczne konkursy plastyczne dla dzieci i młodzieży pt. "Od Morza Jesteśmy". Co roku wpływa ok. 2000 prac z Polski, Rosji, Litwy
II. Międzynarodowe obozy ekologiczne dla młodzieży w Piaskach (Zielona Szkoła). Zajęcia prowadzone SA SA języku angielskim, uczestnikami jest młodziez z obszaru ERB.
III. Targi Euroregionalne, które od tego roku przeradzają się w spotkania samorządowe.
IV. Uczestnictwo w Targach Turystyczne.
V. Liczne imprezy sportowe, które od przyszłego roku będą przerodzą się w Igrzyska Sportowe Młodzieży Euroregionu Bałtyk.