Charakterystyka i ocena Izabeli Łęckiej powieści B. Prusa "Lalka".

CHARAKTERYSTYKA I OCENA IZABELI ŁECKIEJ

Izabela jest bohaterką powieści Bolesława Prusa Lalka. Ta dwudziestokilkuletnia panna jest córką Tomasza Łęckiego. Jej dziadek posiadał wielki majątek, który jednak, ze względu na wydarzenia polityczne i zbyt wystawny sposób życia, został całkowicie roztrwoniony przez ojca. Bohaterka jest arystokratką przyzwyczajoną do wszelkich wygód i luksusów. Gdy sytuacja finansowa na to zezwalała, kobieta wiele podróżowała i obracała się w towarzystwie wielu znakomitych postaci.
Bohaterka często bywała rozmarzona, szczególnie wówczas, gdy patrzyła ona na posąg Apolla, który znajdował się w jej pokoju. Kobieta rozmyślała wówczas o kochankach. Izabela miała dość osobliwe, a nade wszystko nieprawdziwe, wyobrażenie o sobie i o świecie. Uważała, że w obrębie jednego świata współistnieją dwie mniejsze rzeczywistości. Pierwszą tworzy arystokracja, która, w ocenie bohaterki, nie prowadzi pasożytniczego trybu życia, bowiem pełni bardzo doniosłą funkcję ? stwarza i podziwia piękno. Nadaje światu poetycki charakter. Izabela, należąca do tej grupy, martwiła się jedynie o swe stroje. Uważała za normalne to, że spała w puchach, chodziła ubrana w jedwabiu i hafcie, piła z kryształów i jadła w porcelanie cenniejszej od złota. Bohaterka żyła w przekonaniu o swej wyższości. Nawet przerażająca burza postrzegana była przez nią jako piękny pokaz, widowisko urządzone przez naturę specjalnie dla jej oczu.
Drugi świat, o istnieniu którego Izabela wiedziała, bohaterka podziwiała zazwyczaj z okna karety. Ta rzeczywistość wydawała się jej bardzo kolorowa i dynamiczna. Panna Łęcka okazywała dobre serce biedakom, których spotykała, uważała bowiem, że to sam Jezus ukrywa się w ciele nędzarzy i daje jej możliwość okazania dobrego serca. Widzimy zatem, jak wielką egoistką jest bohaterka, która nawet niedolę innych osób interpretuje w kontekście własnego istnienia. Ponadto Izabela uważała, że w tym niższym świecie ludzie pracują, ponieważ popełnili jakiś straszny grzech. Kobieta przeraziła się tej niedoskonałej części ludzkości tylko raz, gdy odwiedziła fabrykę żelazna. Machiny, para, hałas ? wszystko to wywołało strach w Izabeli przywykłej do ładu i harmonii. Uczestniczyła w kweście, ale jej nadrzędnym celem nie była pomoc innym, lecz zaprezentowanie się w towarzystwie. Jest więc hipokrytką, która myśli jedynie o sobie. Na podstawie powyższego światopoglądu bohaterki oraz jej czynów, możemy stwierdzić, że Izabela miała ograniczone horyzonty. Ta próżna, egocentryczna kobieta została wychowana w przekonaniu, że jest ponad innymi ludźmi. Dostrzegamy ogromny dysonans pomiędzy jej postrzeganiem własnej osoby a autentycznym wizerunkiem Beli, który jawi nam się na podstawie jej zachowania. Ponieważ Izabela nie musiała pracować, zatem zapewne uważała, że jest bez grzechu. Myśli o sobie, że jest wrażliwa i subtelna, tymczasem jest bezwzględna i cyniczna. Zdając sobie sprawę z sytuacji finansowej, w jakiej znajduje się jej ojciec, myśli jedynie o upokorzeniu wynikającym ze sprzedaży sreber i ? nowej toalecie na kwestę. Mając świadomość, że jej utrzymanie jest bardzo drogie, nie robi nic, by ograniczyć wydatki. Jest niezdolna do miłości. Tak cyniczne podejście do zagadnienia miłości stało się przyczyną nieszczęścia Wokulskiego. Wprawdzie mężczyzna spełnił warunek, jakim jest posiadanie wielkiego majątku, ale ze względu na swe pochodzenie bardzo długo był negatywnie oceniany przez Łęcką. Panienka z czasem akceptuje obecność tego mężczyzny w swym życiu, jednak przyznaje mu funkcję wiernego spowiednika. Jest wyrachowana i zakłamana, bowiem zgodziła się na zaręczyny (z mężczyzną, którego nie kochała) tylko dlatego, że jej najbliższe otoczenie coraz cieplej wypowiadało się na jego temat. Próżna Izabela nie docenia uczucia, jakim darzy ją Wokulski. Jest kapryśna i wykorzystuje miłość Stanisława. Mimo że zostaje jego narzeczoną, to nie rezygnuje ze znajomości ze Starskim i jawnie flirtuje z kobieciarzem. Prowadzi z nim rozmowę w obcym języku, będąc przekonaną, że Wokulski nie zna angielskiego. Scena ta świadczy o jej wyrafinowaniu, bezczelności i zbytniej pewności siebie, a nade wszystko zakłamaniu i nielojalności. Bohaterka jest zatem niebezpieczną kokietką, która gardzi uczuciami innych ludzi.


Panna Izabela Łęcka pozbawiona została przez Prusa zasad moralnych. Cechuje ją wewnętrzna pustka, brak poczucia sensu istnienia, nieumiejętność właściwego wyboru. To wszystko sprawia, że ostatecznie jest to nieszczęśliwa istota, dla której najwłaściwszym miejscem staje się klasztor. Wprowadzając jej postać do powieści Prus sugeruje, że ludzkie życie jest głupotą, zupełnie nic nie znaczącą fraszką, kaprysem jakiejś siły wyższej. Jest pozbawione sensu, a jeśli taki sens istnieje, to jest to czysty schemat ? powtarzanie w kółko tych samych czynności i zachowań. To tak, jakby życie każdego człowieka wyglądało poza paroma szczegółami w zasadzie identycznie. Jak lalki na wystawie sklepowej, różniące się tylko kolorami sukienek. Jak Izabela Łęcka, ?lalka? z powieści Bolesława Prusa.