Makbet i Hamlet – przewodnik po szekspirologii

„Makbet”- Tytułowy bohater należy do postaci makiawelicznych, ale w sposób niezwykły łączy w sobie cechy niepohamowanego mordercy z wrażliwością i poetycką wyobraźnią.
Makbet porusza wiele istotnych i wiecznie aktualnych zagadnień. Do najważniejszych należą: problem władzy, winy i kary, kwestia ludzkiego losu (fatum, istnienia sił wyższych bądź przypadku), pytania o źródło zła w świecie i cierpienia człowieka. Szekspir opisuje człowieka jako indywiduum, jednostkę, spełniającą określone role w społeczeństwie i w dualistycznym świecie – realnym i fantastycznym. Makbet jawi się więc jako dzieło wielowarstwowe, wieloaspektowe.
Utwór jest, obok Hamleta, Romea i Julii i innych sztuk Szekspira, niewyczerpanym źródłem cytatów, wątków i motywów literackich aż do współczesności. Szekspir jako analityk ludzkiej psychiki i duszy, a zwłaszcza tych najtrudniej wyrażalnych sfer człowieczeństwa, stał się natchnieniem i inspiracją dla ludzi literatury.
„Hamlet”- Hamlet jest dramatem o człowieku samotnym, który ma podjąć najważniejszą decyzję w swoim życiu: czy wejść na drogę moralnego zła po to, aby pomścić zło wcześniejsze. Główny bohater to młody królewicz, któremu niczego nie brakuje; który ma wiedzę, tytuł, sławę, przychylność ludu, możliwości rozwoju swoich ambicji oraz pragnień. Ale nagle bohater to wszystko utracił. Został sam z pytaniem, czy zemsta za taką krzywdę ma sens. Książę Hamlet zostaje postawiony przez los w sytuacji tragicznego wyboru: zabić stryja, by pomścić ojca, czy nie popełniać zbrodni. Jest to próba jego charakteru, próba, w której mają się sprawdzić ideały, wyuczone i poznane dotąd przez młodego Hamleta. Hamlet stawia sobie pytania najważniejsze w życiu każdego człowieka. Są to pytania o sens życia, o istotę małżeństwa, o sens religii, o przemijanie i wieczność, o wybór moralny, a także o prawa rządzące tym światem. W jednej tragedii Szekspir zawarł takie mnóstwo problemów, nad którymi się zastanawiają jego bohaterowie. Każde z zagadnień można rozpatrywać zarówno w perspektywie uniwersalnej, jak i z uwzględnieniem czasów elżbietańskich. Szekspir bowiem poruszał w swoich dramatach (w tym także w Hamlecie) aktualne problemy Anglii XVII wieku. W wielu miejscach Hamleta słowa postaci stanowią osąd o współczesności Szekspira i próbę opisania jego czasów. Ponadto dramaturg chciał dotknąć w swych sztukach ogólnoludzkich spraw, nurtujących każdego człowieka, niezależnie od stanu, wieku, czasu, w którym się żyje.
Cechy dramatu szekspirowskiego: brak zasady trzech jedności, niezachowanie zasady decorum - (język potoczny, komizm zmieszany z powagą - połączenie tragizmu, komizmu i liryzmu), wprowadzenie scen zbiorowych, brak chóru, kompozycja - akty i sceny (brak prologu i epilogu), tematyka historyczna, wprowadzenie scen drastycznych (ukazujące emocje),elementy fantastyczne (złamanie zasady mimesis), bohatera nie cechuje fatum, ma on możliwość świadomego, wolnego wyboru.