Sonet pt."Pielgrzym" Adama Mickiewicza zbudowany jest z czterech zwrotek. Podmiot liryczny występuje w pierwszej osobie liczby pojedyńczej. Dwie pierwsze strofy składają się z czterech wersów, w których jest okazany obraz krainy:
"U stóp moich kraina dostatków i krasy,"
Trzecia i czwarta strofa liczy po trzy wersy i wyraża uczucia podmiotu lirycznego. W wierszu występują figury stylistyczne takie jak: apostrofa do Litwy w drugiej zwrotce, liczne epitety np.: " niebo jasne", porównanie ojczyzny do kochanki oraz wykrzyknienia i pytania retoryczne. Epitety nadają sonetowi barwności i głębi, natomiast wykrzyknienia i pytania retoryczne dają obraz emocjonalności podmiotu lirycznego. Apostrofa ukazuje nam, że sonet skierowany jest do Litwy- ojczyzny podmiotu lirycznego, który jest tytułowym pielgrzymem podróżującym po świecie, ale nieszukającym szczęścia w innym kraju. Jego serce i umysł należą tylko do Litwy. Podmiot w pierwszej i drugiej strofie opisuje przyrodę. Jest ona piękna, urodzajna, przepełniona kolorami:
"rubinowe morwy, złote ananasy"
Jednak opis ten przeplata się z opisem miejsca, które pielgrzym darzy wielkim uczuciem i sentymentem:
"Dlaczegóż stąd ucieka serce w okolice
Dalekie, i niestety! jeszcze dalsze czasy?"
Mimo iż podmiot liryczny otaczany jest ze wszystkich stron pięknem i urodzajem okolicznej krainy, tęskni za ojczystą przyrodą:
"Litwo! piały mi wdzięcznej twe szumiące lasy
I weselszy deptałem twoje trzęsawice"
Czuje się zagubiony, nie potrafi odnaleźć się w miejscu, w którym się znajduje. Myślą ucieka w rodzinne strony, z którymi wiążą się piękne wspomnienia. W trzeciej zwrotce podmiot liryczny mówi nam o pokusach, z którymi musi się zmagać na obczyźnie:
"... tak różna wabi mnie ponęta; "
Zadaje sobie pytanie dlaczego jest wierny swojej ukochanej, skoro wokół niego jest tyle pięknych kobiet:
"... obok piękne lice; "
Ma wątpliwości czy jest mu wierna i czy pamięta o nim tak jak on o niej:
" Depcąc świeże me ślady czyż o mnie pamięta? "
Ukochana podmiotu niekoniecznie musi być kobietą. Może to być Litwa, którą musiał opuścić pod przymusem. Podmiot liryczny jest więc patriotą, który nie poddaje się miejscowym obyczajom i pozostaje wierny swoim tradycjom. Natomiast Kordian - tytułowy bohater dramatu Juliusza Słowackiego jest człowiekiem szlachetnym, wrażliwym, szukającym celu w życiu. Wędrówka Kordiana w poszukiwaniu życiowego celu rozpoczyna się od momentu, kiedy chce on poznać bliżej świat. Nie chodzi tu jednak o poznanie w sensie geograficznym. Kordian chce poznać wartości, jakimi kierują się ludzie. Podczas wędrówki po Londynie, Włoszech i Watykanie jego poglądy na świat ulegają radykalnej zmianie. Uświadamia sobie, że wszystko kręci się wokół pieniądza, nawet miłość, która powinna opierać się na uczuciach a nie na zyskach. Kordian staje się rozgoryczony. Dopiero na szczycie góry Mont Blanc w Kordianie zachodzi przemiana, odnajduje on swój życiowy cel, którym jest walka o wolność ojczyzny. Pielgrzyma i Kordiana łączy wędrówka i miłośc do własnego narodu. Obydwaj są patriotami, kochają ją i chcą dla niej jak najlepiej. Różnica jest jednak taka, iż Kordian, mimo ze Polska była pod zaborem, mógł do niej wrócić - co też zrobił po odnalezieniu swojego życiowego celu. Pielgrzym natomiast był skazany na życie na obczyźnie. Jego celem jest powrót na Litwę. Na podstawie "Kordiana" i "Pielgrzyma" można wysnuć wniosek, iż każdy z nas ma jakiś cel w życiu. Całe nasze życie jest wędrówką, a my jesteśmy wędrowcami dążącymi do poznania i zrealizowania naszego życiowego celu.
By verbi vel bocian